New York, thành phố không bao giờ ngủ …
Lâu lắm rồi gia đình tôi có làm một chuyến đi chơi xa mùa hè, đã có
dịp đi ngang thành phố New York. Đáng lẽ tôi đã ghé thăm New York từ
năm 1999, nhưng ngại ngần nhiều thứ vì không có ai quen ở đây, rồi lại
nghe thiên hạ đồn rằng lái xe vào New York là một chuyện không dễ dàng
chút nào. Với số lượng du khách mỗi năm khoảng mấy chục triệu tấp nập
đổ đến thành phố này từ khắp nơi trên thế giới, đông đảo như vậy thì
chỉ có mấy phương tiện chuyên chở công cộng như taxi, xe bus và xe
điện ngầm vận chuyển được thôi.
Nhìn vào bức tranh thêu bản đồ nước Mỹ của bà Laura, New York nằm lọt
thỏm vào vùng ven biển Atlantic mênh mông, bên cạnh chiu chít là những
tiểu bang miền Đông Bắc Mỹ như New Jersey, Connecticut, Massachusetts
…cách nhau chỉ vài trăm miles.
Trời hôm đó trần mây thấp, ít nắng, những áng mây xám giăng đầy trời
khiến viên phi công phải vất vả lắm khi cho máy bay chui qua màn mây
đục nghiêng cánh trên vùng trời New York. Dưới cánh bay là dòng sông
Hudson biên giới giữa hai tiểu bang New York và New Jersey, rất nhiều
tàu bè qua lại trên dòng sông rộng buổi hoàng hôn, nổi bật một cù lao
giữa sông là tượng Nữ Thần Tự Do sừng sững vươn lên . . .
Tuy đã vào thu nhưng thời tiết ở Hoa Kỳ khá chênh lệch nhau, quen với
khí hậu nóng ẩm nơi tiểu bang mình ở nên chỉ cần bước ra khỏi cánh cửa
hãng Hàng Không, bạn có thể cảm ngay được không khí buốt lạnh của cơn
gió mùa Đông Bắc. Anh Phong và con trai đi đón khách tại phi trường
LaGuardia, từ phi trường về nhà bạn chưa tới nửa tiếng nhưng nếu không
phải dân địa phương thì vẫn có thể đi lạc như chơi. Đến nơi thì một
cặp khác là anh chị Tài Lừng từ Wisconsin cũng đến từ trưa, đang cùng
Ngọc Vân chuẩn bị bữa cơm chiều. Mừng cho bạn thật nhiều, sau những cơ
cực lúc ban đầu nay đã có một cơ ngơi khang trang và rộng rãi. Nhà cửa
ở New York cao gía gấp 3 lần nơi thành phố tôi cư ngụ, mặc dù có số
tuổi hằng mấy chục năm. Căn nhà hai tầng có một khoảng sân nhỏ nhìn
xuống con đường thật yên ắng vào buổi sáng, ven đường hoa hồng dại mọc
tràn lan, loại hoa mà bà Laura đã thêu trên bức tranh thêu bản đồ nước
Mỹ, biểu tượng cho một số tiểu bang miền Đông Bắc Hoa Kỳ.
Đôi nét về New York City
New York nằm trên bến cảng thiên nhiên Atlantic thuộc Đông Bắc Hoa Kỳ,
thành phố gồm 5 quận là The Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens và đảo
Staten. Đất chật người đông nên hầu như người dân nghèo sống trong
những chung cư cũ kỹ, phương tiện di chuyển thông dụng là xe điện ngầm
lan toả khắp nơi, chuyến xe điện từ Brooklyn đến Manhattan đã cho một
người khách du lịch như tôi có thể nhìn ra phần nào tầng lớp dân chúng
sống trong khu vực ở thành phố đông đúc này.
New York nổi tiếng về phương tiện giao thông hoạt động suốt 24 trên 24
giờ mỗi ngày. Nhiều cư dân khác nhau, nhiều ngôn ngữ khác nhau, và
cũng là cửa ngõ để di dân từ khắp nơi đổ về bằng đường biển. Khởi đầu
thì New York được người Hà Lan thành lập năm 1624, đến năm 1664 lại bị
Vương Quốc Anh kiểm soát. Năm 1785 cho tới năm 1790 New York đã từng
là thủ đô của Hoa Kỳ. Tượng Nữ Thần Tự Do là món quà của nước Pháp
tặng cho Hoa Kỳ, khánh thành ngày 28 tháng 10 năm 1886. Nữ Thần Tự Do
biểu tượng cho Libertas và đã từng đón tiếp hằng triệu di dân đến đất
Mỹ cuối thế kỷ 19-20.
Trời vẫn mưa phùn gió bấc, mới đầu thu lá chưa vàng, nếu không vì thời
gian ngắn ngủi không kịp đi thăm các nơi đặc biệt của thành phố này
thì cứ ở nhà mà xúm vào tán gẫu chuyện ngày xưa. Ngày xưa của hơn 40
năm trước, ôi thời gian sao đi nhanh thế, bữa cơm chiều hôm trước ắp
đầy hương vị miền Tây quê nhà. Chồng bạn đã về hưu chỉ thích đi câu,
những con cá biển tươi hồng nằm trong tủ lạnh chuẩn bị cho món canh
chua, món bún cá và cá ướp muối xả chiên ròn. Quý là ở chỗ đó, món ăn
ngon vì hợp khẩu vị đã đành, mà quý hơn là ở nơi xứ lạ quê người vẫn
tìm ra cái vui nồng ấm, rộn rã tiếng cười trêu chọc nhau như ở quê nhà
ngày xưa.
Sáng hôm sau, tuy trời ui ui khi mưa khi nắng nhưng cả nhà quyết định
dạo một vòng phố Tàu cho biết, New York có tới hai khu phố Tàu lập
nghiệp từ thuở nào không ai biết. Lý do dễ hiểu là ngày chủ nhật mới
có chỗ đậu xe, mà lại không phải trả tiền. Có mỗi một ngày chủ nhật
thôi nghen, còn các ngày khác bạn đừng hy vọng lái xe vào khu thị tứ
của New York vì không dễ gì kiếm được chỗ đậu xe và tiền đậu xe không
phải là ít! Những ngày sau đã có một phương tiện giao thông giản tiện
hơn đó là xe điện ngầm, chỉ cần mua một cái “ticket” là tha hồ đi khắp
nơi.
Wall Street và Federal Hall
Cũng chính trên chuyến xe điện từ Brooklyn đến Manhattan mà tôi cũng
lờ mờ đoán ra khu vực nào có nhiều người da màu sinh sống, rồi sau
một, hai trạm ngừng những người khách ấy lần lượt đi xuống để thay vào
một lô hành khách đủ màu da trẻ trung, ăn mặc tề chỉnh hơn vội vã lên
xe. Họ có thể là sinh viên, công chức , tư chức, dân buôn bán, khách
du lịch đang tỏa ra các nơi làm việc hay các địa điểm du lịch dọc theo
đường xe điện. May thì vớ được một chỗ ngồi chúi đầu vào tờ báo hay
cuốn sách, có người phải đứng lắc lư mãi suốt chặng đường dài, có
người vừa đứng vừa dậm chân theo điệu nhạc gắn vào hai lỗ tai chẳng
thiết gì đến xung quanh. Hình như ngày nào cũng như ngày nấy, ở Mỹ có
cái thú là khi ra đường không phải đóng bộ cho ông đi qua bà đi lại
nhìn ngó bình phẩm.
Chắc không ai lạ gì đường Wall Street, giờ này vẫn còn một số người
đeo ba lô, mang túi ngủ nằm ngổn ngang dọc theo đường đi, họ đến để
phản đối cái gọi là “Thị Trường Chứng Khoán” mập mờ căn cứ vào các
biến động khắp nơi trên nước Mỹ và trên toàn thế giới. Nhiều người đã
tiêu tan sự nghiệp cũng vì say sưa chạy theo những con số ảo lên xuống
mỗi ngày, mồ hôi nước mắt của một đời gầy dựng trong nhọc nhằn cũng vì
cái đam mê này để có một kết thúc thê thảm. New York là thành phố lớn
và nhộn nhịp, là hơi thở của nước Mỹ nhưng cũng thật khó thở cho những
ai quen sống cuộc đời bình lặng nơi những tiểu bang êm ả .
Cũng trên đường Wall, mọi người đang đứng trước những bậc thềm cao của
Federal Hall. Đây là nơi Quốc Hội đầu tiên của Mỹ nhóm họp, cũng là
nơi ông George Washington tuyên thệ nhậm chức tổng thống. Vì vậy nơi
này còn giữ lại những di tích lịch sử như tấm ban công, nơi ông
Washington đứng đọc bản tuyên thệ trước dân chúng năm 1789, đánh dấu
ngày nhậm chức của vị tổng thống đầu tiên Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Đi thăm Nữ Thần Tự Do
“Ráng cuốc bộ à nha!”, cô bạn tôi dặn dò khi đưa cho tôi mượn đôi
giày thể thao để có thể lội cùng khắp các nơi ở New York. Đôi giày quá
khổ của bạn như đôi hia bảy dặm đưa tôi đi khắp hang cùng ngõ hẻm,
công nhận là thoải mái khi lang thang trên các nẻo đường phố ở New
York. Ngày thứ hai ở New York chúng tôi dự trù đi thăm tượng Nữ Thần
Tự Do, cũng bằng xe điện rồi xuống ga đi thẳng vào địa điểm tập trung
để du khách xuống phà. Sau biến cố ngày 11 tháng 9 năm 2001, những nơi
này được kiểm tra kỹ lưỡng không thua gì ở phi trường hay các nơi quan
trọng khác. Tuy lỉnh kỉnh như vậy nhưng lại khá yên tâm, xung quanh
tôi lúc ấy xì xào những ngôn ngữ lạ vì hầu như du khách kéo đến đây từ
khắp nơi trên thế giới.
Phà cập bờ, Nữ Thần Tự Do đây rồi, họ đang kỷ niệm 125 năm ngày dựng
tượng Nữ Thần Tự Do ngay cửa ngõ ra vào New York, dòng Hudson là một
nhánh sông lớn nằm ngay cửa biển nên ngày nào năm xưa dân tứ xứ tìm về
đất Mỹ như tìm về miền đất hứa. Từ trên phà nhìn lên cao ,trong ánh
nắng yếu ớt của một buổi mai đầy gió lạnh, tượng Nữ Thần Tự Do màu
đồng xanh pha sắc xám lừng lững vươn cao, biểu tượng cho sự tự do và
no ấm của nước Mỹ. Mọi người rảo xung quanh để ngắm và chụp hình,
tượng Nữ Thần Tự Do hướng ra phía biển và bên kia là thành phố New
York với những nhà chọc trời soi bóng dưới dòng sông. Rất tiếc là
tượng đang thời kỳ trùng tu nên chúng tôi không được vào thăm phía
trong thân tượng.
Sau đó, du khách lại xuống một chuyến phà khác để đến đảo Ellis
Island, nơi đây là trung tâm tiếp nhận di dân vào Mỹ hơn trăm năm
trước (nay được xây dựng lại thành Immigration Museum ). Từ xa xưa,
đây là cửa ngõ đón nhận những con tàu của người di dân tứ xứ, tại đây
họ sẽ được phỏng vấn, khám sức khoẻ trước khi được chấp thuận cho nhập
cư vào đất Mỹ. Nay là bảo tàng trưng bày nhiều hình ảnh cũng như những
hành lý của những người được nước Mỹ mở rộng vòng tay đón nhận vào xứ
sở này. Một cuộn phim khoảng nửa tiếng chiếu lại những cảnh lúc ban
đầu, khiến hai cô bạn tôi rưng buồn vì nhớ lại những ngày vượt biển
cam go và kinh hoàng trên biển khơi sau năm 1975. Nơi bạn được định cư
cũng là New York, những ngày đầu tiên vật lộn với cuộc sống và làm
quen với khí hậu mùa đông nước Mỹ không dễ chịu chút nào, chưa kể phải
tiết kiệm tối đa để gửi về cho gia đình ở quê nhà cũng đang sống trong
thời buổi “gạo châu củi quế”. Vậy mà anh vẫn cố đi học trở lại, trong
cái vất vả mới hiểu rằng chỉ có sự học mới mở cánh cửa thênh thang cho
cơ hội bước vào, và bây giờ sau hơn 30 năm trời đã không phụ lòng
người có chí.
World Trade Center
Ngày hôm sau vẫn là một ngày mùa thu mưa rơi rả rích , nhưng chương
trình thì vẫn tiếp tục đến viếng thăm hai tòa tháp đôi đã bị bọn khủng
bố đánh xập vào ngày 11 tháng 9 năm 2001.
Thấm thoát thế mà đã 11 năm trôi qua, mãi tới bây giờ chúng tôi mới có
điều kiện đi thăm bạn, New York đã hồi sinh và hai tòa nhà cao ngất ấy
đã được xây dựng lại, những tấm kính màu xanh da trời lấp loá như lẫn
cùng mây trời xanh lơ . Nơi nền nhà năm xưa đã có hai hồ nước bao
quanh bằng những phiến đá đen, nước chảy róc rách từ trên cao rồi tuôn
vào một hố vuông sâu hun hút giữa lòng hồ, tiếng nước chảy như tiếng
kinh cầu thì thầm đưa tiễn những mảnh hồn bất hạnh, đã bị thiêu cháy
trong hai toà nhà định mệnh ấy được yên nghỉ ngàn đời nơi miền miên
viễn. Trên thành hồ người ta khắc tên gần 3000 người đã chết vì đại
nạn của nước Mỹ, anh hùng nhất là tên tuổi của biết bao người lính cứu
hoả đã lao mình vào hai tòa nhà để cứu các nạn nhân, nhưng cuối cùng
họ cũng bị chôn vùi trong đống tro tàn đổ nát.
Đến nơi này, dù không ai bảo ai nhưng tất cả đều lặng lẽ nghiêng mình
xuống mặt hồ và nhìn theo dòng nước chảy tuôn xuống hố vuông ở đáy hồ
như tuôn vào lòng huyệt. Nhiều đôi mắt rưng rưng, có người giơ lá cờ
nước Mỹ vẫy vẫy thay cho lời chào vĩnh biệt, cơn mưa đã qua nhưng bầu
trời vẫn âm u như cũng muốn trút xuống ngàn giọt lệ …
Times Square
Buổi sáng ngày kế tiếp, cơn mưa thu vẫn rớt những giọt lệ đầm đìa
xuống thành phố, sau bữa ăn sáng tại nhà với món bún cá. Cá biển tươi
do anh Phong câu là thú vui điền viên của người lính gìa sau những năm
làm việc mệt mỏi, thêm món rau ghém đúng điệu miền Tây thuở nào nên ai
cũng phải tấm tắc khen ngon. Sau bữa ăn còn ngồi tán dóc mãi cho đến
khi chủ nhà hối mọi người chuẩn bị ra trạm xe điện ngầm để thăm nốt
vài nơi mà bạn tôi bảo chẳng ai ở xứ Mỹ lại không nghe tiếng. Đó là
Times Square nơi mà mỗi năm trong khí trời rét buốt, tuyết có rơi đầy
trời thì người dân New York cũng vẫn tụ tập ra đây đển đón chào năm
mới.
Từ trạm xe điện chui lên phố là gặp ngay trụ sở Liên Hiệp Quốc bên kia
đường, nhưng muốn qua được bên đó thì đâu phải cứ băng ngang lộ, còn
phải đi bộ tướt khói, cũng may là trời lạnh nên không ai thấy mệt. Qua
một màn khám xét cẩn thận nữa chúng tôi đã đặt chân vào nơi có quả cầu
rất lớn bằng đồng mở toang ra vì vết đau của chiến tranh, một tượng
đồng hình khẩu súng với nòng súng bị thắt nút khóa, biểu tượng của hòa
bình mà con người hằng mong mỏi.
Trong lúc đó, phái đoàn ngoại giao của một quốc gia nào đó đang xếp
hàng chờ đợi lên phòng họp, trông vẻ mặt ai cũng trang trọng và lạnh
lùng, còn bọn “phó thường dân” như chúng tôi thì cũng có phong cách
thoải mái của người công dân sống trong một đất nước tự do, người dân
không khúm núm sợ sệt bất cứ ai. Trên vách tường có treo lá cờ màu
xanh của Liên Hiệp Quốc lỗ chỗ vết đạn, đây là lá cờ treo ở trụ sở
Liên Hiệp Quốc được đem về từ Iraq, bên dưới là hàng chữ:
“Fallen in The Cause Of Peace”
Trên một bức tường khác, chân dung các vị Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc
được phóng to treo trên tường, đương kim Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc là
người Nam Hàn, ông có nét mặt rất hiền hậu. Chúng tôi thì thầm nói với
nhau, thế giới bây giờ điên đảo hết rồi, hình như tiếng nói của các vị
này chẳng tác động được bao nhiêu đến các đất nước đang sùng sục máu
lửa hận thù nơi xa xôi kia. Chiến tranh vẫn sôi sục, con người vẫn ra
sức giết lẫn nhau, bản tin hằng ngày vẫn nghe ì ầm tiếng bom nổ và
bao nhiêu thây người gục ngã. Từ ngày còn bé chưa biết gì, nay đến lúc
bạc đầu tôi vẫn chưa hề thấy thế giới có một ngày bình yên …
Rồi theo đường 43th chúng tôi còn phải lội bộ mệt nghỉ đến khu trung
tâm thành phố, buổi chiều vẫn mưa phùn gió bấc, người người vẫn chen
chân trên những con đường ướt mưa. Chưa tối mà nơi này đã rực sáng ánh
đèn màu, đây là đầu não của Đài Truyền Hình CNN, các biển quảng cáo đủ
loại nhấp nháy trên các nhà chọc trởi hình như đều quy tụ tại nơi
đây, trái tim của New York lúc nào cũng hừng hực sức sống. Người ta
vẫn thản nhiên đi trong mưa và giá lạnh, giữa lòng đường là những
chiếc bàn tròn có dù che để người đi đường nghỉ chân, chúng tôi ngồi
giữa phố nhấm nháp mấy nắm xôi dừa đem theo. Giữa phố đông người đi,
mưa vẫn bay bay khi bóng chiều xậm lại cho đèn càng thêm rực rỡ, bên
kia đường là rạp hát Broadway nổi tiếng của nước Mỹ, thường trình diễn
những vở nhạc kịch trứ danh (mà giá vé vào cửa cũng không rẻ gì đâu
nhé!).
Bốn ngày ở New York, thế mà cũng chưa đi hết nổi thành phố không bao
giờ ngủ này. Trên đường về, ghé phố Tàu ở khu Manhattan chui vào một
tiệm cà phê sâu hút trong lòng phố, nơi này có cà phê sữa nóng ngon
tuyệt ăn với miếng bánh ngọt rất thích hợp cho túi tiền của người bình
dân. Theo bạn tôi thì ánh sáng của đèn màu đô thị vẫn không soi nổi
hết những mảnh đời tăm tối, bóng đêm và tội ác vẫn đè nặng lên nhịp
thở của New York mỗi phút giây.
Ngày hôm sau chúng tôi lên đường qua Boston để dự Đại Hội mùa Thu của
trường Phan thanh Giản Đoàn thị Điểm Cần Thơ tổ chức. Những ngày ở New
York là những ngày vui riêng của bạn bè cùng lớp năm xưa, đến Boston
chúng tôi lại có niềm vui chung là được gặp lại Thầy cũ, Bạn cũ, và
những anh chị đồng môn ở khắp nơi đổ về đây, dường như cũng chỉ mong
đợi mỗi năm một lần được gặp lại nhau để tìm về kỷ niệm thời đi học.
Mùa Tạ Ơn
Chỉ không đầy 2 tuần sau khi chúng tôi trở về nhà, cơn bão Sandy đã
thổi vào New Jersey, New York và các tiểu bang lân cận, đem đến cảnh
khổ cho bao nhiêu người đang cư ngụ ở đây. Những nơi chốn chúng tôi đã
tới cũng bị tàn phá nặng nề, cho đến giờ này nhiều vùng trong thành
phố ánh sáng này vẫn chìm trong bóng tối, cơn bão tuyết tiếp theo nàng
Sandy còn ác nghiệt hơn, vì mang theo những cơn mưa tuyết bao trùm lên
cảnh vật khiến người ta rét cóng. Không ai nghĩ nổi rằng nước Mỹ vẫn
có những người nghèo phải đi nhặt nhạnh thức ăn trong thùng rác của
siêu thị để sống qua cơn đen tối vì thiên tai giáng xuống…
Mùa Lễ Tạ Ơn đã qua , tôi muốn mượn những dòng chữ này để cảm ơn tất
cả mọi người, đã trôi qua dòng đời mà tôi như chiếc thuyền con bập
bềnh trên dòng sông uốn khúc. Cũng như các bạn cùng lớp may mắn của
tôi, trải qua những năm tháng gian nan với cuộc sống để rồi có ngày đã
đến được nơi này, đất nước Hoa Kỳ đã mở toang cánh cửa cơ hội cho gia
đình tôi được vươn lên. Cảm ơn đất nước này, . Cảm ơn Thầy Cô và các
anh chị đồng môn khác nhau qua nhiều thế hệ, mà vẫn đến với nhau bằng
tình thân anh chị em một nhà từ hai ngôi trường cũ. Cảm ơn riêng đến
các bạn cùng lớp với tôi, cảm ơn người bạn đời của chúng tôi, đã thật
chu đáo tạo cơ hội để bạn bè “Xóm Nhà Lá” chúng tôi ngày xưa có được
những ngày vui bên nhau thật tròn trịa sau hơn 40 năm rời xa trường
cũ…{jcomments on}