Tác giả: Trần Ngọc Phương

Chiều tàn ngã bóng, bầu trời dịu nắng, không gian thoáng đãng hơn, gió se se lạnh, nhìn tầng tầng lớp lớp mây trôi xa xa, trong đầu thì thầm bản nhạc mà anh bạn học người Chăm ngày xưa đã chỉ vẽ cho. Hỡi em Chiêm nữ em ơi / Nhìn chi chân trời / Đồ Bàn thương nhớ xa vời…  Bỗng chợt gợi nhớ tới hình ảnh thời niên thiếu. Những ngày trốn học, cùng nhóm bạn thân đạp xe hơn cả chục cây số, trưa nắng mệt rã người, nhưng vẫn ráng, dắt xe cọc cạch lên đồi, để mà thưởng lãm cảnh quan của Tháp Cánh Tiên. Ngọn tháp Chăm đẹp nhất vùng, có tầng trên trang trí những phiến đá hoa văn nhô ra, từ xa nhìn như đôi cánh của tiên nữ, trông thanh thoát. Rồi cả nhóm đạp xe lòng vòng thăm di tích thành Đồ Bàn, cũng là thành Hoàng Đế (Tây Sơn) sau này. Tháp Cánh Tiên thì còn đó, sừng sững với thời gian. Nhưng thành Đồ Bàn thì chỉ còn lại một đoạn tường thành gạch đá đổ nát, cây cỏ um tùm. Trông mà chạnh lòng. Kinh đô với cung điện thành quách một triều đại oanh liệt của Chiêm Quốc, đã suy tàn và bị diệt vong qua chiến tranh, giờ còn lại là một bức tường gạch ngã màu đen loang lổ bám rêu xanh. Chế Lan Viên có lẽ cũng cám cảnh xưa ấy mà thốt lời ngậm ngùi:

Đây, những Tháp gầy mòn vì mong đợi / Những đền xưa đổ nát dưới Thời Gian
        Những sông vắng lê mình trong bóng tối / Những tượng Chàm lở lói rỉ rên than
        Đây, những cảnh ngàn sâu cây lả ngọn / Muôn Ma Hời sờ soạng dắt nhau đi… Continue reading →