Mái tóc là nguồn cảm hứng của thi nhân, họa sĩ hàng bao thế kỷ.
Nó  đã làm ngây ngất người trai học sinh  mười tám, ngồi sau, nhìn lên
mớ tóc thề người yêu bàn trước; đã làm ngẩn ngơ lòng anh nông phu chất
phác trước cảnh giữa trưa Hè, chị Lụa hong tóc thoảng hương bồ kết nơi
đầu hiên.

Đã thấy trong ca dao có lả lơi, cợt nhả:

“Chị kia bới tóc đuôi gà,

Nắm đuôi tóc lại hỏi nhà chị đâu”,

hoặc đứng đắn, trang nghiêm:

“Cá tươi thì xem lấy mang.

Người khôn xem lấy hai hàng tóc mai”.

Trải qua thời gian, tuổi tác, tóc thay đổi và báo hiệu sự chuyển tiếp
từ tuổi ngọc, tuổi trung tráng niên sang tuổi hạc tuổi vàng của con
người.

Tóc sẽ khô, nhỏ sợi đi, và có mầu bạc, sẽ rụng nhiều hơn. Đôi khi
ngược đời  tóc lại mọc nhiều ở những nơi bình thường có ít như lỗ mũi,
vành tai, mày ngài.

Những tuyến nhờn dưới chân tóc kém hoạt động, tóc thành khô, cứng, dễ
gẫy hoặc chẻ đôi.

Với tuổi cao, sự nuôi dưỡng, nhất là đạm chất, giảm bớt khiến tóc cũng
chịu chung số phận thiếu dinh dưỡng. Sợi tóc nhỏ, kém vẻ mầu mỡ tươi
tốt. Tóc một lão nhân 70 tuổi sẽ trở về vẻ mảnh mai như khi mới sanh.

1-Tóc bạc

Khi tế bào mầu trong tóc giảm, tóc thành không mầu mà ta gọi là tóc
bạc. Càng ít mầu, tóc càng bạc hơn. Sự bạc tóc là chuyện bình thường,
sớm muộn gì cũng xẩy ra ở con người. Tóc khởi sự bạc ở hai bên thái
dương bạc lên.

Khoa học chưa giải thích được tại sao tóc bạc mà chỉ đoán là vì thiếu
chất dinh dưỡng, sinh tố B hoặc là do căng thẳng tâm trí, do gene xấu.
Ngũ Tử Tư qua một đêm suy nghĩ trầm kha, sáng ra tóc bạc phơ. Anh em
cựu tù nhân cải tạo mình thiếu gì người bạc tóc chỉ sau vài tháng, vài
năm nhập trại, xa gia đình, vợ con. Và nàng Kiều vất vả nên “ Đầu xanh
mấy nỗi pha mầu tóc sương”

Chưa có cách nào để lật ngược hiện tượng bạc tóc. Tuy nhiên vì nhiều
người quá quan tâm, âu lo tới nó nên đã làm giầu cho đám con buôn cả
tỷ bạc mỗi năm với những mỹ phẩm, thuốc nhuộm. Ta có thể để nó bạc tự
nhiên nom cũng hấp dẫn và có uy tín lắm. Hoặc nhuộm với các loại thuốc
nặng nhẹ khác nhau, nhưng cứ dăm bẩy tuần lại phải nhuộm lại. Chứ  mà
để tóc chân trắng mình đen coi cũng hơi kỳ.

Thuốc nhuộm tóc thường có ba loại:

-loại chỉ phủ qua trên sợi tóc rồi hết ngay sau khi gội nước;

-loại hơi ngấm vào tóc và loại ngấm lâu hơn.

-Loại thứ ba là hợp chất Hydrogen  peroxide và phẩm mầu đen.

Thuốc nhuộm tóc thường ăn da, nên ta cần cẩn thận, nhất là tránh thuốc
dính vào mắt.

2-Rụng tóc.

Ngoài cái lo tóc bạc lại đến ưu tư về tóc rụng.

Có nhiều nguyên nhân làm rụng tóc như:

a-Dùng mỹ phẩm nhuộm, uốn tóc không đúng chỉ dẫn, quá nhiều, quá thông
thường hoặc nhiều thứ cùng một lúc;

b-Búi kéo tóc quá căng; chải tóc với lược có răng liền nhau, nhất là
lại chải mạnh tay;

c-Phụ nữ sau khi sanh, tóc rụng vài tháng nửa năm mới hết;

đ-Một vài dược phẩm chữa cao huyết áp, phong thấp, bệnh tim hoặc thuốc
viên ngừa thai;

e-Dinh dưỡng thiếu chất đạm, sắt hoặc uống nhiều sinh tố A;

g-Ảnh hưởng của hóa chất hoặc tia phóng xạ khi trị ung thư;

h-Căng thẳng tâm thần;

i-Trong bệnh rụng tóc Alopecia Areata.

3- Hói đầu.

Khi tóc rụng nhiều hơn thường lệ và không được thay thế, ta có thể
thành hói đầu, một hiện tượng chung và bình thường cho cả nam (43%)
lẫn nữ (8%).

Chẳng ai biết tự nhiên tại sao ta hói.

Xưa kia, người ta bảo hói là vì những chất độc đó đây ảnh hưởng vào
tóc. Có một thời kỳ, sinh viên y khoa được giảng dạy là não bộ nở ra
do trí thông minh cao khiến tóc rụng nhiều, chứng cớ là đàn bà và
người nô lệ ít hói!!!

Có người lại bảo đội mũ nhiều, gội tóc quá thường, đầu nhiều gầu, làm
ta hói. Rồi lại cho hói là dấu hiệu của kém khả năng đàn ông.

Ngày nay theo khoa học, bình thường hói là do di truyền. Thành ra cứ
nhìn vào tấm hình chụp của tiền nhân ta có thể ước đoán được tương
lai, số phận mái tóc của ta.

Hói có nhiều kiểu, nhất là ở đàn ông.

Từ năm 1950, mẫu Hamilton với 8 kiểu hói đã được dùng để phân loại.
Mẫu thông thường là hói từ trán lên đỉnh đầu, ra phía sau chừa một
vành tóc hình móng ngựa trên gáy. Nữ giới thì tóc rụng từng chỗ trên
khắp đầu.

Quan sát cho hay dân Châu Phi rất ít hói, người Á Châu lại càng ít hơn.

Hói đã làm nhiều người lo âu, rầu rĩ. Các bác sĩ cho rằng tâm trạng sợ
hói nguy hại hơn chính hiện trạng hói. Vì ngoại trừ khi do các nguyên
nhân kể trên gây ra, hói di truyền chẳng có hại gì cho sức khỏe.

Tuy vậy, từ thuở xa xưa, con người đã tìm đủ mọi phương cách để trị hói.

Nữ Hoàng Ai Cập những thế kỷ trước dùng chất sáp chế từ vỏ trái chà là
và chân chó. Vài người khuyên muốn khỏi hói thì đàn ông thiến quách nó
đi vì họ nghĩ rằng nhiều  kích thích tố Testosterone đưa tới hói.
Nhiều anh lang băm đã rùm beng quảng cáo đủ loại thuốc mọc tóc, mọc
lông và bợ được khối tiền của khách dễ tin.

Hiện nay, trên thị trường có thuốc Rogaine, giúp tóc mọc lại khi thoa
lên da đầu. Thuốc khá công hiệu, nhất là ở người trẻ. Nhưng không phải
ai cũng có kết quả tốt. Nếu tốt thì cả năm sau mới trông thấy và muốn
có tóc mọc dài lâu thì phải dùng liên tục vì ngưng thuốc thì sợi tóc
mới mọc sẽ rụng đi. Một tháng tốn cả 100 mỹ kim mà bảo hiểm thường
không trả tiền thuốc.

Lại còn thuốc viên Propecia uống mỗi ngày, một tháng cũng tốn đến trên
dưới 50 mỹ kim.

Ta cũng có thể cấy tóc.

Khoa cấy tóc, khởi thủy từ bên Nhật vào thập niên 1930, ngày nay  rất
phổ biến vì hiệu nghiệm.

Bác sĩ sẽ cấy vào da chỗ hói một dúm chừng 10 sợi tóc lấy từ phần sau
hay bên cạnh đầu mình. Vài tuần sau thì tóc cấy này rụng nhưng chân
tóc đã vững và tóc mới mọc ra. Thường thường ta cần 4 lần cấy cách
nhau 4 tháng. Phương pháp này cũng khá tốn kém, mươi ngàn mỹ kim trở
lên là ít.

Rẻ tiền hơn có lẽ là chỉ việc phủ lên đầu một mái tóc giả hóa chất
hoặc tóc thật của tha nhân, vừa mau chóng, lúc nào cũng có và lại đủ
mầu sắc, kiểu cọ rất vui mắt.

Nếu không thì có sao để vậy. Người đẹp đâu có chê đầu hói không gợi
tình mà ta phải lo. Mà cũng già đời rồi, đâu còn sợ chế riễu

“ Đầu trọc long lóc bình vôi,

Cậu ngồi cậu ị, cậu bôi lên đầu”

như thuở thò lò mũi xanh, ăn miếng bánh đúc chạy quanh sân trường.

4-Gội đầu, nhuộm tóc

Ngày xưa, thiếu nữ quê ta giản dị chỉ gội tóc bằng nước bồ kết, vừa
thơm vừa vô hại. Rồi xức dầu thảo mộc cho óng, cho mịn, lại chẳng tốn
kém bao nhiêu. Vậy mà gặp phải anh chồng keo kiệt còn bị than phiền
rằng  “tóc dài thì tốn tiền dầu”.

Chẳng bù với bây giờ, nam nữ tân thời người ta tiêu cả nhiều triệu mỹ
kim mỗi năm mua mỹ phẩm cũng như trả công săn sóc để “có mái tóc đẹp,
cho người tình khen”.

Có điều ta cũng nên nhớ vài căn bản sinh hóa học về tóc để mỹ phẩm
khỏi làm hư tóc:

a-Sợi tóc là tập hợp của những tế bào đã chết nên không nuôi tóc được
bằng mỹ phẩm bôi, xức, mà phải bồi dưỡng bằng khẩu phần ăn cân bằng
cho cơ thể.

b-Mức độ pH bình thường của tóc là 4.5 – 5.5 nên mỹ phẩm có độ kiềm
với pH trên 7 đều làm tóc khô, hư, chẻ và rụng.

c-Tia tử ngoại của nắng là kẻ thù gây tóc khô ở thân tóc và chẻ ở đầu
sợi tóc. Sấy tóc cho khô bằng hơi quá nóng không những hư sợi tóc mà
còn làm chết chân tóc.

đ-Đa số mỹ phẩm nhuộm tóc, uốn ép tóc, shampoo đều không tốt cho tóc.
Shampoo bán ngoài siêu thị thường có hóa chất surfactants để làm sạch
và làm đẹp tóc. Ngoài ra những chất pha thêm như lanonin, thảo mộc,
trứng, tinh chế dạ con, la de không ích lợi gì cho tóc mà chỉ làm lợi
tài chánh cho nhà sản xuất.

Thuốc nhuộm gốc thảo mộc được dùng qua nhiều thế kỷ, ít hại cho tóc vì
nó dính vào tóc tùy theo thuốc pha đặc, loãng.

Thuốc nhuộm hóa học có nhiều hợp chất kiềm, không những có hại cho tóc
mà còn gây dị ứng cho da, cho nên ta cần cẩn thận. Vì thế cho nên
nhiều nhà sản xuất đều nhắn nhủ ta nên bôi thử trên da coi có phản ứng
không trước khi nhuộm. Và khi ta không thích mầu nào thì không nên
dùng hóa chất khác để rửa mà đợi khi tóc dài ra thì cắt ngọn tóc đó
đi.

Cần tránh dùng quá nhiều hóa chất khác nhau trên tóc.

Săn sóc tóc hàng ngày cũng là một nghệ thuật, tốn thì giờ vì tóc nói
vậy mà mỏng manh.

-Chải tóc nhẹ từ chân tóc lên để phân tán chất nhờn đều lên thân tóc.

-Dùng lược thưa răng để tránh tổn thương sợi tóc và không nên chải tóc
khi còn ướt vì lược sẽ kéo dài tóc ướt còn dính vào nhau. Có thể dùng
kẽ ngón tay để gỡ dần tóc ướt còn dính với nhau. Được ngón tay người
tình rẽ tóc thì tốt hơn nữa.

-Khi gội đầu, làm tóc ướt với nước ấm, đổ shampoo vào lòng bàn tay,
bôi lên tóc. Lấy đầu ngón tay (không phải móng tay) thoa cho đều vào
tóc và chân tóc rồi xả nước cho sạch hết shampoo. Bình thường ta có
thể gội tóc với cục xà bông tắm là quá đủ để làm sạch bụi bậm, hóa
chất trong không khí dính vào tóc.

-Lau khô tóc rất nhẹ nhàng bằng khăn tắm. Tốt hơn cả là hong tóc khô
tự nhiên trong không khí. Nếu cần sấy cho khô, nên dùng hơi nóng vừa
phải và giữ máy sấy xa da đầu một chút.

Khi búi tóc, chải kiểu, tránh kéo tóc quá căng. Nếu cần cuốn tóc, nên
quấn nhẹ vào cuộn rồi để qua đêm, sáng hôm sau gỡ ra.

Con người đã bỏ thì giờ chăm sóc, nghĩ tới và tốn tiền cho mái tóc
nhiều hơn là bất cứ bộ phận nào trong cơ thể. Vì cái tóc cùng với cái
răng, là cả một góc con người.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức{jcomments on}