Mưa kéo dài cả tuần vì ảnh hưởng bão rớt  . Mới đầu năm học mà trời đã mưa dầm lê thê . Tôi nhớ những mùa mưa ở Huế – mùa mưa kéo dài từ đầu năm học cho đến hết học kỳ một . Thời gian như được nhân đôi , dài lê thê . Ngủ thì thôi , nhưng thức  dậy âm thanh đầu tiên được nghe là tiếng mưa rơi trên tàng lá cây nhãn bên cửa sổ phòng trọ , triền miên bất tận trong nỗi nhớ nhà quay quắt – giai điệu của mùa đông .

Mấy lần ngồi vào bàn viết nhưng chẳng viết được gì . Lấy bài ra  chấm cũng chẳng được . Cơn mưa đầu mùa làm trí óc bồng bềnh như trôi dạt tận nơi đâu . Những cái  tên học trò hiện ra trên bài kiểm tra với những khuôn mặt loáng thoáng . Cứ nghĩ đến lớp chủ nhiệm là đã thấy nặng lòng . Bao giờ cũng thế , đầu năm , bước vào lớp chủ nhiệm có nghĩa là bắt đầu đương đầu với một trận chiến mới .

Buổi chiều lên lớp , hai tiết ở lớp chủ nhiệm . Bao giờ bước vào lớp chủ nhiệm tôi cũng phải tập trung nhớ lại : Mình đang phải đương đầu với chuyện gì ở lớp ? Giữa bao nhiêu bề bộn đời thường bỗng nổi lên mấy cái tên loáng thoáng trong trí : một cậu leo rào , một cậu vô lễ với giáo viên bộ môn … Mình đã mời phụ huynh nhưng phụ huynh chưa đến . Có mấy cậu đang làm bảng cam kết . Vào lớp bao giờ cũng tránh nhìn vào sổ đầu bài . Những cái tên học sinh vi phạm nhan nhãn trong ấy : A nói chuyện , B quay cóp… được giáo viên bộ môn ghi bằng đủ thứ mực đen, xanh ,tím …thế nào tôi cũng nổi cáu lên , la hét một chặp thì sẽ không còn hứng thú để dạy những bài thơ trữ tình . Giáo viên Văn lẽ ra không nên làm chủ nhiệm .

Chiều thứ ba . Một tiết nghỉ giữa buổi bao giờ tôi cũng tranh thủ đi ngang qua lớp chủ nhiệm . Cô giáo ngoại ngữ đang quay lưng viết bài lên bảng . Có mấy đứa đang tranh thủ quay xuống bàn sau nói chuyện huyên thiên vội đổi tư thế ngồi , trông thật nghiêm chỉnh ! Hải An đang đưa tay lên tóc chùi mực . Bao giờ cũng thế , tôi chú ý đến nó ngay từ khi nhận lớp cũng vì cái động tác ấy . Mái tóc dài suông chắc là thơm mùi mực tím . Con bé mặt mủi trông dễ thương nhưng lúc nào cũng buổn buồn , cặp mắt mở to u uẩn . Tôi nhìn vào lý lịch : Phạm Hải An , cha chết , mẹ nội trợ . Một dòng chú thích bên cạnh của lớp trưởng : gia đình khó khăn . Tôi gặp riêng Hải An : “ Sao em không dùng bút bi cho tiện , để khỏi bôi mực đầy tay và lại chùi lên tóc , trông không được đẹp mấy”. Hải An nói : “ Trước kia lúc còn sống , ba em căn dặn không được dùng bút bi vì dễ hư chữ . Vả lại dùng bút máy đỡ tốn tiền hơn cô ạ”. Tôi thở dài ; “ À , ra thế ”.

Một lần đi qua bến An Hải , chợt nhớ Hải An ở khu vực nầy , tôi để tâm tìm nhà Hải An . Cuối mùa đông , nước sông Hàn mênh mông xanh thẳm , ngọn núi Sơn Trà thấp thoáng trong mây mù , những cơn gió cuối đông thổi xao xác những tàu lá dừa , bến An Hải ướt át bùn lầy …Quanh co một chặp giữa những xóm chài ẩn hiện dưới mấy khóm dừa xanh , tôi đến được nhà Hải An , thấy em đang ngồi bên giếng đãi gạo . Nhà vắng tanh , bé nhỏ lụp xụp . Tôi hỏi : “ Mẹ đâu em ?”. Hải An bối rối nín thinh một chặp . Tôi biết là có gì không ổn nên lảng sang chuyện khác : “ Hải An được mấy anh em ?”. Hải An ngẩng lên đáp : “ Em chỉ có một người anh thôi . Anh Bình em sửa xe ngoài đầu ngõ . Buổi họp phụ huynh đầu năm anh ấy có đi họp đó cô”. Tôi nhớ ra rồi ,đầu năm trong buổi họp phụ huynh , tôi có chú ý đến một thanh niên còn trẻ lắm , chỉ nhỉnh hơn học sinh 12 một tí . Cậu ta đi họp mà hai bàn tay còn nhem nhuốc dầu mỡ , quần áo cũ kỷ . Tôi hơi ngạc nhiên , hình như trong suốt hơn hai muơi năm đứng lớp của tôi ,chưa có một phụ huynh nào đi họp mà lại như thế . Lúc từ giã Hải An ra về , qua đầu ngõ , tôi thấy một thanh niên đang hí hoáy sửa xe . Đúng là Bình rối . Hải An nói : “ Anh Bình em phải bỏ học để làm nghề sửa xe kiếm tiền nuôi em ăn học . Anh bảo em phải cố gắng học thật giỏi , chỉ có cách đó mới thay đổi được số phận” .Tôi nhìn Bình với rất nhiều thiện cảm lẫn khâm phục .

Mãi sau nầy tôi mới biết mẹ Hải An đã bỏ đi . Bà ta bỏ lại hai đứa con côi cút để đi lấy chồng . Tôi thấy không có gì đáng nói nếu chỉ là chuyện bà ta tái giá , nhưng vấn đề là ở chỗ bà ta đã bỏ con . Không hiểu sao tôi thấy rất ác cảm với loại đàn bà bỏ con , mặc cho mọi lý do . Hải An khổ sở và mặc cảm với điều nầy . Nhưng từng phút , từng giờ em vẫn cố gắng “ vượt lên  số phận ” như em nói . Hải An học rất giỏi , vẫn luôn dẫn đầu lớp ,vẫn đưa tay lên tóc chùi mực , vẫn mặc duy nhất một bộ áo dài trong suốt ba năm trung học phổ thông . Bộ áo dài đã ngã sang màu cháo lòng và hơi ngắn so với sự phát triển của em . Thời buổi này may một bộ áo dài như thế thật không khó khăn gì , nhưng biết nói sao với một cô bé giàu lòng tự trọng như em . Tôi đã từng chứng kiến một lần lớp tự động tổ chức sinh nhật cho Hải An mà không báo trước cho em biết . Có lẽ  muốn tạo niềm vui bất ngờ . Lớp trưởng nói với tôi : “ Lớp mình ai cũng tổ chức sinh nhật , Chỉ có Hải An là không . Bọn em muốn đóng góp mỗi đứa một ít để tổ chức sinh nhật cho Hải An . Năm nay là năm cuối cấp , sang năm bọn em lại chia tay rồi .”Không ngờ tiệc vui biến thành tiệc buồn . Hải An đã khóc trong lần sinh nhật ấy .Có lẽ là mặc cảm . Lòng tốt của bạn bè vô tình đã chạm vào nỗi đau của Hải An , như một vết thương không lành .

Học kỳ hai năm ấy ,tôi bị bệnh phải nằm viện một tháng . Sau đó không làm chủ nhiệm lớp Hải An nữa . Nhưng tôi vẫn gặp em , co ro đạp chiếc xe đạp cũ mèm , mặc bộ quần áo màu vàng cháo lòng , từ bên kia sông Hàn , qua một chiếc cầu dài bao giờ cũng lộng gió để đến trường . Lâu nay em vẫn đi như thế , từ ngày phà tăng giá một ngàn đồng một chiếc vé (1) , em không có tiền để đi hai vòng phà mỗi ngày . Nỗi vất vả khiến em gầy , xanh hơn , nhưg vẫn học rất giỏi . Mặc dù bận rộn với cuộc sống , nhưng tôi vẫn để tâm đến Hải An . Cuối năm đó em đậu thủ khoa một trường đại học . Thế là Hải An đã vượt lên trên số phận như em hằng mơ ước .

*   *   *

Bẵng đi mấy năm dài tôi mới gặp lại Hải An . Được biết em ở Úc về sau mấy năm du học . Giữa mùa noel số phường tấp nập đông vui , Hải An đi một mình , dáng cô đơn , đôi mắt vẫn u uẩn . Ngồi trong quán nước tôi hỏi Hải An : “ Mấy năm ở nước ngoài em nhớ gì nhất ?” Hải An cười nhưng đôi mắt vẫn buồn : “ Nói thì nghe có vẻ lãng mạn , chẳng ai tin ,nhưng em nhớ nhất là vầng trăng quê mình . Hồi mới lớn lên em rất thích trăng . Nhà em có vườn nên trăng rất đẹp . Những đêm khuya sau khi học bài xong ,em  vẫn còn thức để đan áo len gia công kiếm chút tiền  phụ với anh Bình . Giờ phút đó em thường làm bạn với vầng trăng  và như quên đi tất cả nỗi bơ vơ cơ cực của đời mình . Qua bên ấy vầng trăng quê người trông thật nhợt nhạt , thảm hại . Ánh điện của thành phố làm trăng như lẻ loi .cô độc , như bị bỏ quên . Cuộc sống xô bồ làm người ta chẳng còn biết có trăng trên đời ” . Tôi tin Hải An , em vốn là học sinh giỏi văn . Tâm hồn vốn là một tâm hồn mơ mộng mặc cho mọi cơ cực ở đời . Tôi hỏi : “ Anh Bình của em ra sao rồi? ”.Hải An rơm rớm nước mắt : “Anh  em mất rồi cô ạ , vì một căn bệnh ác tính . Lúc đó em đang học năm thứ hai ở Úc . Nhưng anh dấu không cho em biết . Đến khi em về chỉ kịp vuốt mắt anh mà không nghe anh trối trăng điều gì . Đến lúc em có được sự nghiệp thì anh ấy đã không còn . Số phận thật khắc nghiệt với em ”.

Thế là bây giờ Hải An chỉ còn có một mình trên đời . Hải An – biển bình yên – cái tên như một sự mỉa mai với số phận . Tôi muốn hỏi về người mẹ nhưng không muốn khơi động thêm nỗi đau của Hải An . Nhưng biết đâu đấy , khi Hải An có một sự nghiệp trong tay bà ta lại chẳng quay về .

{jcomments on}

V.H.U

(1) Giá vé ở thời điểm 1996.