Hai thành phố nằm cách nhau chưa tới một giờ lái xe, thế mà đến mấy
năm tôi mới có dịp trở lại thăm anh chị. Chiều đông rét ngọt, hai bên
đường xen vào những khu nhà ở lợp mái màu xám nằm úp xuống, ẩn trong
những hàng thông làm nền cho trời đông càng thêm xám xịt. Gần đến khu
nhà anh chị phố xá có vẻ  đông đúc hơn, ánh đèn tỏa sáng từ các tiệm
buôn hay siêu thị mang lại chút sinh khí cho nền kinh tế đang buồn ngủ
một chút hy vọng.

Anh đã ra đứng trước nhà để đón khách, lâu ngày không tới nên chạy
lòng vòng mãi vì nhà nào cũng gần giống nhau. Nhiệt độ không thấp  lắm
nhưng vì nhiều gió mà bỗng dưng rất lạnh. Nhà anh ở góc đường, trước
sân hoa lá vẫn xanh có lẽ nhờ căn nhà kín gió, bây giờ đang mùa đông
vài loại cây thấp vẫn giữ được vẻ thản nhiên bất chấp thời tiết khắc
nghiệt, ấy cũng bởi miền này khi nóng khi lạnh.

Bước nhanh vào nhà, bỏ lại sau lưng cái lạnh cắt da với chiều đông gió
lộng, cảm nhận ngay được sự ấm áp của bếp lửa hồng, vì chị đang loay
hoay trong bếp nấu bữa cơm chiều. Căn bếp ấm, chúng tôi có thói quen
đi thẳng vào nhà bếp, mùi vị của thức ăn làm cho căn nhà mới đúng
nghĩa là một mái nhà hạnh phúc. Thật đấy, đến nhà ai bếp núc láng
bóng, sạch coong cứ như là chủ nhân cả đời không đụng đến nồi ơ xoong
chảo, tôi vẫn không thấy có cảm tình với căn nhà ấy bao nhiêu. Huống
chi hôm nay anh chị bảo sẽ đãi tôi món ăn mùi vị quê nhà, không thấy
trong các nhà hàng đầy cao lương mỹ vị, đó là món nộm hoa chuối, khế
chua và tôm thịt, trộn với mắm tôm lỏng chanh ớt và rắc vừng xay
nhuyễn.

Khác với những khách quen của anh chị, tôi thích ngồi ở gian bếp chiếm
gần hết chiều ngang của căn nhà, và cũng khác với những ngôi nhà ở Mỹ
nhà bếp thường nằm ở giữa nhà, căn bếp này lại nằm sát với bờ tường
nhìn ra khoảng sân sau. Một chiếc bàn dài  gỗ mun dầy dặn chắc nịch
được dùng làm bàn ăn, qua khung cửa kính rộng có bức màn ren mỏng, cứ
thế mà nhìn thẳng ra vườn. Ở đó có mấy cây đào trơ lá đang đơm nụ chờ
ra hoa vào mùa Xuân ấm áp, nhưng điều đáng nhớ nhất vẫn là bụi tre
ngà, tôi vẫn nhớ hoài những thân tre vàng óng vươn lên mà mỗi lần gió
thổi cành lá lại oà oặt cọ vào nhau gẩy lên cung đàn muôn điệu.

Trời nhập nhoạng tối và gió lạnh nên chúng tôi không ra thăm vườn chụp
hình như mấy lần đến đây vào mùa xuân, mùa hè. Qua khung cửa kính loại
cây thấp trong vườn trốn được gió nên vẫn còn xanh, thẫm hơn màu xanh
non của mùa xuân, và kém biếc hơn màu xanh mùa hè. Tôi đảo mắt tìm bụi
tre ngà, giờ đây chỉ còn ba cây tre nhỏ hình như chưa đủ sức vươn lên
trời những lóng tre vàng óng. Chị biết thế nên bảo tôi:

“ Tiêu hết rồi cô ơi! Mùa Đông năm trước rét quá nên tre trúc gì cũng
tiêu diêu hết. Năm nay anh chị phải chặt đi những thân tre già khô
queo ấy, vớt vát lại được ba cây tre non, hy vọng qua đợt lạnh mùa
đông này  sang Xuân cây mới tươi tốt trở lại.”

Tiếc thật! Tôi nhớ mãi mùa xuân cách đây gần mười năm trước đến nhà
anh chị lần đầu, anh không nói trước về bụi tre ngà vàng óng để tạo
ngạc nhiên cho khách ghé thăm. Chẳng những ngạc nhiên mà còn cảm động
, tưởng như lạc bước trở về mái nhà xưa thời thơ ấu có mái nhà tranh
với luỹ tre bao bọc mảnh vườn. Người Bắc miền quê khi di cư vào Nam,
muốn mang theo luôn phong cảnh nơi chôn nhau cắt rốn đi theo nên hầu
như nhà nào cũng trồng tre trúc, rồi nơi quê người vẫn có những người
như anh chị cũng mang theo cái hồn của quê hương qua hình ảnh bụi tre
ngà trong mảnh vườn sau. Anh nói:

“Bụi tre này có được là do chị. Dạo mới mua căn nhà này, phía sau chỉ
là bãi cỏ và cây rừng, khai phá xong là giai đoạn tạo vườn theo ý
muốn. Đến vườn ương cây trông thấy cây tre ngà trồng trong cái chậu to
chị cứ đứng mãi không đi, rồi nhất định bắt anh khuân về ngay như sợ
ai mua mất. Biết là loại tre hiếm nên dù đắt cũng phải mua, chứ ở đây
các giống trúc xanh, trúc đen chẳng thiếu gì.Chẳng bao lâu thì  tre
bén đất và tăng trưởng mạnh mẽ, mỗi lần ra vườn đứng dưới bóng tre
ngẩng lên nhìn trời xanh, nghe tiếng lá tre xào xạc reo trong khu vườn
êm ả, lúc đó cái tình quê bỗng ở đâu ập về để tha hồ mà nhớ, lòng cứ
rưng rưng thế nào ấy!”

Anh nói đúng, hai lần trước khi đến đây, một lần mùa Xuân thời tiết
vẫn còn hơi lạnh, mùa đông năm trước không đến nỗi khắc nghiệt, sau
khi hái một rổ quất chín vàng ươm ra đứng gần bụi tre mà “chớp” một
vài tấm hình kỷ niệm thì chả có mùa xuân nào đẹp bằng. Đến sang hè
cách đây vài năm, vài người bạn ở xa đến thăm, tôi lại mè nheo bắt anh
chị tiếp khách phương xa chỉ vì muốn khoe cái đẹp của bụi tre ngà mang
hình bóng quê hương. Lần này sang đông bụi tre đã tàn tạ hết rồi, vẫn
biết chẳng có gì tồn tại với thời gian, nhưng nhìn bụi tre ngà tả tơi
giơ  những lóng tre bạc phếch lên trời, ba cây tre non èo uột vươn lên
tôi lại nghĩ đến câu “ tre gìa măng mọc”, để thương cho những thân tre
ngà óng ả hôm nào nay đã trở thành ảo ảnh . . .

Cứ tầm này đổ đi là trời sẽ ấm dần, và khu vườn nhà anh mai đào sẽ trổ
hoa. Thú điền viên ở tuổi cao niên đã giúp cho anh khoẻ mạnh và tâm
hồn thanh thản, khi mỗi ngày thức dậy biết mình còn bình yên, rảo một
vòng nhìn những cây bonsai nằm thành hàng trong khoảng sân rộng để cảm
nhận ra Nguồn Sống Thiên Nhiên( tác phẩm mới nhất của anh viết về cây
cỏ) tiềm tàng trong từng gốc cây ngọn cỏ. Người ta bảo người trồng cây
bonsai phải có tính kiên nhẫn, trầm lặng, điều này rất đúng với anh,
anh đã từng tâm sự cái thú tuổi gìa được gần gũi với hoa lá cỏ cây,
dồn hết tâm hồn chăm sóc cây để có thể thấy được sức bật của từng mầm
non mũm mĩm bé tí xíu trên những cành khô. Sự luân chuyển của bốn mùa
rõ nhất qua  sự trưởng thành của chiếc lá, rồi phải tỉa tót làm sao để
cây lúc nào cũng có dáng một cụ già hằng trăm tuổi, mà lá vẫn nõn nà
lúc sang xuân, biêng biếc lúc vào hè, vàng úa lúc mùa thu. Anh cũng
là người viết văn, nên rất dí dỏm ví von khi  nói với tôi:

“ Cứ nghĩ đó là giai đoạn chuyển tiếp từ đứa bé thơ, sang giai đoạn
thiếu nữ với màu xanh biêng biếc của tuổi dậy thì, sự sung mãn của một
cô con gái khi đến tuổi thanh xuân lúc sang hè, chín mùi quyến rũ như
người phụ nữ đẹp lúc mùa thu, và rồi sẽ héo úa tàn tạ nằm chơ vơ trên
mặt cỏ như đợi về miền vĩnh cửu, sẽ thấy sự tương quan giữa con người
và cây cỏ thật hoàn hảo và tuyệt vời qua bàn tay Tạo Hoá.”

Rồi anh  kể cho tôi nghe cách đón Xuân của gia đình, dù nơi quê người
và trải qua bao nhiêu năm sống tha phương nơi đất khách, anh chị vẫn
giữ được truyền thống tốt đẹp đó. Trong đêm trừ tịch trước giờ giao
thừa, anh đi trước chị theo sau, cứ thế mà tiến thẳng ra cây đào cắt
một cành đầy nụ đang run rẩy dưới sương đêm. Trao cho vợ cành đào rồi
hai vợ chồng gìa cùng nhau sánh bước vào căn nhà ấm áp, cắm cành hoa
còn ướt sương đêm lên chiếc lộc bình trên bàn thờ tổ tiên, thắp vài
nén nhang trầm tỏ lòng cung kính đối với tổ tiên, và cũng gọi là chào
Xuân mới, mong mọi điều tốt đẹp cho gia đình.

Tôi cũng như anh, hơn hai mươi năm đón Tết ở quê người, đêm giao thừa
gần như là đóng cửa ở trong nhà, nhấp từng ngụm trà thơm và nghĩ đến
những  tết ngày xưa chìm khuất trong quá khứ. Thời tiết ở đây rất lạ,
có năm những cơn mưa giầm rỉ rả suốt mấy ngày xuân khiến không ai muốn
bước ra khỏi cửa. Đêm Giao Thừa ngồi lặng lẽ nhìn chiếc kim đồng hồ
chuyển động để chờ ngày đầu tiên của năm mới, xuyên qua khung cửa kính
mưa vẫn lất phất rơi, rồi cứ thế thả hồn về những mùa xuân cũ. Trời
rét ngọt, càng rét càng buồn, càng cảm thông cho những mảnh đời cô độc
không người thân trong những lúc năm cùng tháng tận. Đốt một nén nhang
trầm trên bàn thờ tổ tiên, ngồi nhìn những nụ hoa đào đang tủm tỉm
cười đón chào mùa xuân thật lặng lẽ.

Vì xa chợ Việt Nam nên trong vườn anh chị trồng nhiều thứ rau ăn quanh
năm, nhất là những loại rau thơm hay hành, ngò thì không thể thiếu, vì
nó mang lại hương vị đậm đà cho các món ăn. Chẳng hạn nấu một nồi canh
dưa cải chua với cá để ăn bún  mà thiếu nắm thìa là thì nồi canh đã
chẳng còn là nồi canh. Một bát miến gà trên mâm cỗ cúng Ông Bà mà lại
rắc thêm một nhúm con con loại ngò rí trong vườn nhà thấy nó thơm lạ
thơm lùng. Chưa kể bụi chuối trong vườn khi kết trái, để lại một cái
hoa chuối bẻ xuống làm món nộm hoa chuối tôm thịt rắc vừng theo kiểu
nhà quê miền Bắc, bảo đảm các nhà hàng thường không mang nổi hương vị
đặc biệt của tình quê trong đó.

Theo anh diễn tả thì món ăn dân dả này rất quen thuộc với vùng biển
Cửa Thần Phù, Thanh Hoá nơi anh sinh ra, những con tôm con cá còn tươi
soi sói được chế biến thành những món ngon quê hương mà bây giờ nhớ
lại vẫn nghe như hương vị còn nguyên trong trí nhớ. Cũng là tép nhưng
phải là con tép bé xíu còn nguyên râu ria mới ngon, nói theo anh là
khi ăn râu con tép đâm vào răng miệng ăn lại càng thích. Lần nào đến
nhà tôi cũng đòi anh chị cho ăn món nộm này, và phải ngồi ngay trong
bếp với cái bàn ăn dài thượt, ngó ra mảnh vườn sau để thấy được nguồn
sống thiên nhiên đang hoà nhịp với đời sống con người trong từng hơi
thở.

Cứ ngồi như vậy mà thưởng thức hơi ấm của ly rượu thơm anh mang về sau
chuyến du lịch Âu Châu, quý lắm mới đem đãi khách cho bữa cơm thêm
ngon miệng. Rượu từng giọt nhỏ thơm nồng, thức ăn ngon vừa miệng, mặc
cho gió mùa đông đang luồn lách thổi qua vườn cây, cành đào khẳng khiu
run bần bật trong gió lạnh nhưng vẫn hứa hẹn nở hoa khi mùa xuân tới.
Sau đợt rét này ngày mai trời sẽ ấm và nắng sẽ trải mơn man trên hoa
lá cỏ cây, lại thêm một mùa Xuân tha hương, thời gian cứ bình thản đi
khi mái tóc xanh ngày nào đã điểm tuyết pha sương. Anh ngồi đó trầm
ngâm lắng nghe tiếng gió hú bên ngoài, rỉ rả kể chuyện ngày xưa đón
tết ở quê anh cho chúng tôi nghe, lòng tôi bỗng chùng xuống vì chạnh
nhớ lại những mùa xuân xum họp gia đình khi còn bé. Chị lại rót thêm
trà vào tách cho khách, hương trà bốc lên ngào ngạt làm ấm cả không
gian trong một chiều mùa đông viễn xứ.

 

{jcomments on}