* Đôi lời của người viết:
Một mùa Xuân , tôi có ý định đem vứt đi cây Quất già trồng trước cửa,
nhưng lần lữa nửa muốn nửa không. Tôi nói điều đó với chị tôi, chị
bảo: “Hoa không phụ người sao người lại phụ hoa”. Vì câu nói ấy tôi
vẫn giữ cây lại. Lạ lùng thay, buổi sáng mùng một Tết, tôi bước ra
hiên và xung quanh tôi thoang thoảng mùi hương thơm từ những chiếc hoa
xinh xinh màu trắng, với những chiếc lộc non trên cành quất xác xơ. Đó
là lý do tại sao tôi đã viết câu chuyện “Giấc Mộng Đêm Xuân”.

Nguyên Nhung
Năm nay Xuân về, Tết đến muộn, đã bước qua tháng hai Dương lịch nên
tiết trời thật là ấm áp. Mùa Xuân đã trải những vạt nắng hồng trên sân
cỏ còn ướt sương, bầy chim cũng thức dậy hót líu lo trước hiên nhà mỗi
buổi bình minh.

Trước Tết độ nửa tháng, Nguyễn, chủ nhân căn chung cư hai phòng ngủ,
nhưng hàng hiên rất thoáng và rộng, đã dọn dẹp mớ cây cảnh trong những
chiếc chậu sành tráng men trước cửa nhà. Tuy chưa đến tuổi điền viên,
nhưng mỗi ngày đi làm về, chăm chút mấy cây kiểng cũng là thú vui của
Nguyễn, đỡ phải nghĩ ngợi chuyện đời vốn vui ít, buồn nhiều.

Sống cảnh đời cô độc, không vợ không con, không họ hàng thân thích,
Nguyễn đã quen dần với cái cô độc, tĩnh mịch của tâm hồn. Có lúc chàng
cũng nghĩ đến chuyện ở chung với một người bạn nào đó, chia nhau chút
tiền điện, tiền nước hằng tháng, nhưng chàng lại vội thôi ngay, vì chỉ
sợ sẽ đánh mất cái tự do được yên tĩnh sống một mình. Có khi chàng tự
chế giễu mình, “lòng mình còn không hiểu nổi huống chi lòng người”.
Đây chỉ là lối an ủi của người sống mà không biết rằng mình đang sống,
đau mà cố quên rằng lòng mình đang đau.
Năm nay tự nhiên Nguyễn có ý định cần phải thay đổi một cái gì, khi
nhìn những chậu cây chàng trồng trước cửa. Hai cây thông đất khỏe mạnh
tươi tốt, bất chấp sự thay đổi của thời tiết, mấy giò phong lan đang
trổ hoa rất đẹp dù không được tưới tắm bao nhiêu. Giống này rất lạ,
không ưa nước.  Nguyễn tưởng sự chăm sóc sơ sài của mình thì chẳng hoa
nào sống được, vậy mà giờ này nó vẫn đơm hoa. Riêng cây quất nom có vẻ
cỗi, cách đây bốn năm cũng vào dịp Xuân về, vợ chồng người bạn đã mang
tặng chàng, với nhã ý đem cái sung túc, xum xuê, tươi thắm của cây cỏ
để chàng khỏa lấp phần nào nỗi hiu quạnh. Hai năm đầu chàng còn chăm
tưới bón, nhưng đến mùa Xuân thứ ba chỉ còn lác đác dăm quả vàng óng
trên cành cây xơ xác cằn cỗi, nhìn rõ mà phát chán. Nắng hè hừng hực
rồi mùa đông giá rét đã cướp dần sinh lực của cây, như người con gái
chỉ vui có một mùa cưới, rồi thì cũng quắt quay với những tất bật của
đời.

Dạo này tự nhiên Nguyễn hay có những nỗi buồn vô cớ, đến nỗi chểnh
mảng cả việc săn sóc cây cỏ. Mỗi độ Xuân về, Nguyễn lại nghe lòng mình
chìm ngập trong một nỗi buồn không đâu. Lắm khi chàng nhìn đăm đăm vào
một chiếc lá xanh, nhìn để mà nhìn chứ hồn chàng dường như đã gửi vào
một nơi chốn rất xa xăm, có thể là một khoảnh đời trong dĩ vãng. Ở đấy
biết bao kỷ niệm buồn vui lẫn lộn, muốn thoát ra rồi lại muốn quay về,
khi con người đến lúc sống bằng những hồi tưởng dĩ vãng. Nhìn hoa,
nhìn lá, lắm khi Nguyễn đã ngậm ngùi nhìn rõ mối tương quan giữa con
người và cây cỏ, mới ngày nào tóc còn xanh mà nay đã sợi đen sợi
trắng, mắt đã bớt phần tinh anh, đuôi mắt thì hệt như một chiếc lá
héo. Không có gì chống chỏi nổi với thời gian, sự luân chuyển của vũ
trụ vẫn quay đều, Nguyễn nghe như đời dần dần ngắn lại.

Đêm nay, đêm cuối năm. Dù chỉ có một mình, Nguyễn vẫn có thói quen bày
biện chút bánh trái để cúng Ông Bà. Trên chiếc bàn con là tấm ảnh của
cha mẹ chàng đã ố vàng với thời gian, tấm hình duy nhất còn lại mà
chàng nâng niu gìn giữ. Trong cái đêm ngày cùng tháng tận,
mùi nhang khói lãng đãng trong không gian, lòng chàng lại chập chùng
với biết bao kỷ niệm buồn vui, rất nhiều lần Nguyễn nghe như có tiếng
sụt sùi của những giọt nước mắt, chảy ngược vào tim khiến chàng xúc
động đến run rẩy.

Nguyễn mở hé cánh cửa kính, một làn hơi mát lạnh từ bên ngoài ùa vào
căn phòng vắng, không phải thứ gió lạnh giữa đêm Xuân, mà nếu nghĩ
ngợi thêm chàng cứ ngỡ đó là cái dịu dàng của dáng Xuân, đang rón rén
bước vào, quấn lấy chàng trong một cảm giác kỳ thú. Đêm dịu dàng vô
cùng, dưới sân cây hoa đào cũng đang rung rinh những nụ hoa mới nở
dưới đêm sương, Nguyễn hình dung ra cây cỏ cũng đang nín thở để tận
hưởng chút êm ái của đêm giao mùa.

Tự nhiên Nguyễn lại muốn nghe một vài bản nhạc Xuân quen thuộc trong
một đêm tuyệt vời như đêm nay. Lâu lắm rồi, năm nào cũng đón Tết một
mình, chàng có bao giờ lại có được cái êm ả như vậy. Chàng mở nhạc rồi
lười biếng thả mình trên chiếc “sofa” ngoài phòng khách, nhắm mắt lại
để tận hưởng những âm thanh dặt dìu trong đêm vắng. Trong lúc mơ màng
thả hồn với suối nhạc êm đềm, Nguyễn mơ hồ nghe như có tiếng bước chân
ngoài hành lang, tiếng lá hoa rì rào từ mấy chậu hoa, rồi giọng ngọt
ngào của ai đó gọi tên mình, ngay khi ấy bóng một phụ nữ đã xuất hiện
trước khung cửa. . .

Nàng mặc chiếc áo vàng, màu vàng tươi thắm làm cho khuôn mặt ửng hồng,
nụ cười rạng rỡ trên đôi môi phơn phớt hồng và từ nơi nàng toát ra mùi
hương của hoa cỏ, rất thanh khiết. Chưa bao giờ Nguyễn thấy một vẻ đẹp
nào thanh lịch hơn, không phải nét ngây thơ nũng nịu của một cô gái
mới lớn, cũng không son phấn lả lơi mời gọi của một ả giang hồ. Từ nơi
nàng toát ra một vẻ là lạ khiến chàng phải kính nể. Nàng lên tiếng, âm
thanh cao và trong trẻo:
“Đêm Xuân, đến thăm chủ nhân lúc này thật là đường đột, mong ông vui
lòng thứ lỗi. Gần gũi đây mà mấy độ Xuân về, không chia xẻ được nỗi
niềm với người cùng quê lòng thật là áy náy. Thôi thì mỗi năm có một
mùa, một mùa có một ngày như đêm nay, ông cho phép thì tôi xin được
vào đàm đạo mấy lời.”

Nguyễn thấy thật là lạ lùng, tuy vậy chàng cũng vẫn giơ tay lịch sự
mời khách, cố moi óc để nhớ xem quanh đây có ai giống nàng, mà nếu có
thì chàng cũng chẳng biết, vì ngày nào cũng đi làm từ sáng tinh mơ,
chiều về tưới cây qua quýt rồi lại chúi đầu vào đọc sách. Khu chung cư
lẫn lộn dân tứ xứ, lâu nay cũng thấy có nhiều người Việt dọn đến rồi
dọn đi, Nguyễn cũng chẳng quan tâm. Sự xuất hiện của người thiếu phụ
áo vàng trong đêm nay làm chàng ngạc nhiên, vừa ngạc nhiên lại vừa
thích thú. Hay nàng chỉ là một hồn ma, sự gặp gỡ một bóng ma đẹp trong
đêm nay chẳng thích thú lắm sao!

Nguyễn rót trà mời khách, bình trà cúng giao thừa vẫn còn ấm, chủ
khách nhìn nhau bỡ ngỡ. Chàng khách sáo mở lời:

“Thật quý hóa quá! Mấy năm nhà cửa vắng vẻ vì chỉ có một mình, nay có
khách đến thăm, lại là một giai nhân, năm nay chắc may nhiều hơn rủi.”

Thiếu phụ cũng cười, trông nàng thật có duyên, sắc áo vàng như rạng rỡ
theo nụ cười của giai nhân, khiến nàng bội phần kiều diễm, tuy vậy
người đối diện lại vẫn không dám buông lời bất nhã.

“Cám ơn ông đã quá khen. Trong phòng này ấm quá, nào nhang thơm, nào
trà ngon, chủ nhân thật là tươm tất. Mùa Đông đã qua, năm nay Xuân về
tiết trời ấm áp, người người cây cỏ cùng rạo rực đón Xuân sang. Riêng
chủ nhân, sang năm mới phải tìm một bóng hồng cho vui nhà, vui cửa.”

Nói xong, nàng nhìn Nguyễn ý nhị khiến chàng bỗng dưng nghe lòng mình
xao xuyến. Chàng thở nhẹ:

“Không dấu gì cô, từ ngày sang đây đời sất bất xang bang nên chưa dám
nghĩ đến chuyện vợ con. Bây giờ đã qua đi tuổi ấy, ngoảnh lại thấy
mình đã già lại càng không dám nghĩ. Thôi thì “lần lữa ngày qua tháng
lại qua”, riêng tôi lại có nỗi niềm riêng, biết ai là người tri kỷ?”

Thiếu phụ nâng tách trà nhấp giọng, thanh âm lắng xuống bùi ngùi:

“Biết ông đã mấy năm mà không chia xẻ được thật là đáng tiếc. Chúng ta
cùng gốc gác trời Nam,
mỗi người có một hoàn cảnh khác nhau nhưng cũng đồng cảnh ngộ, lưu lạc
nơi xứ lạ quê người. Qua xứ này, khác biệt từ văn hóa cho tới phong
thổ, cây cỏ còn héo hắt huống chi con người. Sẵn đây cũng kể ông nghe,
tôi được một người Việt Nam  mang theo
làm bạn cho đỡ nhớ quê cha đất tổ.
Đất nước quê người khác đất nước
quê mình, chí lớn không thành, sống một đời cô quạnh, chủ nhân tôi
buồn rầu sinh ốm đau, bịnh tật rồi chết, thân tôi lưu lạc bốn phương.
Dù sao, vì vận nước mà phải nổi trôi đến nơi này, nhưng có sao chăng
nữa thì vẫn giữ nguyên cái tình chung thủy với nước non, cốt cho xứng
là người dân nước Việt.”

Nguyễn nghe lòng dạt dào xúc cảm. Tâm sự của người phụ nữ áo vàng cũng
giống như tâm sự của chàng, ngoài chuyện tình cảm riêng tư thì vẫn
mang một nỗi niềm chung, mang kiếp sống tha hương nơi xứ lạ. Nguyễn
thổ lộ, tự nhiên sao đêm nay chàng lại đem nỗi lòng của mình kể cho
người khác nghe, trong khi tính chàng vô cùng kín đáo:

“Cũng chẳng ai muốn bỏ quê hương mà đi, thưa cô, dù có phải vất vả vì
miếng cơm manh áo. Sang bên này,
tôii lại cũng mất mát khá nhiều. Tuổi thanh xuân và tình yêu của
tôi đã mất theo năm tháng tôi vẫn bị ngột ngạt trong cái không khí nặng nề
của sự nghi kỵ. Hơn nữa vợ tôi. . .”

Nguyễn im lặng thở dài. Chàng tự hỏi không biết có nên nói ra những
điều này không? Người phụ nữ vẫn im lặng nhìn chàng chờ đợi. Nguyễn
tiếp:
“Nàng gần giống như cô, cũng hay mặc màu áo lụa vàng mỗi độ Xuân về.
Xin lỗi cô nhé! Đây chỉ là sự trùng hợp khi đêm nay cô đến đây với màu
áo vàng của nàng năm xưa, thuở tôi còn là một người lính. Nay coi như
đã hết, có lẽ nàng đã thay mấy lần áo như hoa nở mấy lần hoa, nàng còn
trẻ quá làm sao chờ đợi được. Tôi không hề trách nàng dù từ đấy đời
tôi không còn có mùa Xuân, sống lêu bêu như cây cỏ, có lẽ cái số của
mình đã vậy, không thay đổi được. Đời lại không lối thoát, tôi muốn
hòa nhập vào xã hội để sống như một người bình thường, nhưng xã hội
lại không chấp nhận mình, vì thế chỉ có một cách là thoát ra thôi cô
ạ.”

Thiếu phụ cúi đầu lặng lẽ, nhưng trong mắt nàng đã rưng rưng hai hạt lệ:
“Tội nghiệp ông, sao đời buồn thế ông nhỉ? Bao nhiêu năm nhìn ông
thui thủi trong căn nhà này, tôi cũng nghĩ ông có tâm sự gì đó nhưng
không tiện hỏi. . .”

Nguyễn gật đầu. Chàng rót thêm trà vào tách để nén xúc động:
“Thế là tôi vượt biên. Bao nhiêu ngày sóng gió, đói khát trên biển,
cuối cùng cũng đến được nơi đây. Xã hội này mở cửa cho tôi bước vào,
mười năm qua mà cũng chẳng làm được gì. Cuộc đời thì vẫn những con
người bon chen, đố kỵ, tâm hồn nhiều mất mát khiến tôi chả thiết tha
gì nữa, co rút lại trong cái vỏ ốc cô đơn của mình, mãi rồi không muốn
hòa nhập với bên ngoài, dù biết là mình vẫn sống, vẫn ăn, vẫn thở. Đêm
nay cô đến đây, có lòng chia xẻ cái vui của ngày đầu Xuân, tôi vô cùng
cảm kích. Sẵn đây cũng xin được hỏi, chắc là cô cũng ở gần đâu đây?”

Thiếu phụ áo vàng nở nụ cười kín đáo, vẻ bí mật:

“Vâng, thưa ông, rất gần nữa là khác. Ông có biết mà dường như không
biết, vì tâm hồn ông đã gửi tận đâu đâu. Tôi có cảm tưởng ông nhìn mà
không nhìn, thờ ơ với tất cả, ông làm cho có chuyện chứ chẳng thiết
tha gì, bởi vậy dù có muốn chia xẻ điều gì cũng ngại ngần không tỏ
được.”

Giọng nàng ra chiều hờn giỗi, còn Nguyễn lại ngạc nhiên quá sức:

“Thực thế hở cô? Lâu nay tôi cứ tưởng chẳng ai chú ý đến mình nữa,
không ngờ đã phụ một tấm lòng, cô bỏ qua nhé!”

Giọng nàng thật dịu dàng, nửa như trách móc, nửa như ủi an:

“Bởi vậy có những việc ông làm cho người khác ông cũng không để ý làm
như thế để làm gì, ông không lắng nghe lời thì thầm giao cảm giữa đôi
bên, thì làm sao thấy được niềm vui giữa người cho kẻ nhận. Lắm khi
ông lại tạo cho mình rất nhiều ngộ nhận, ích kỷ, vô tình, lãnh đạm,
hay có khi người ta cho ông là một kẻ kiêu căng, khối người đã nghĩ về
ông như thế. Riêng tôi thì tôi hiểu, bản thân ông là thiện, không hề
làm hại ai, nhưng sao không mở tấm lòng mình ra cho đời bớt khổ, cứ
phong tỏa lấy mình để rồi chán ngán một mình, cửa cứ đóng thì làm sao
ai mở được.”

Nghe những lời nàng nói, những nhận xét của nàng chính xác đến nỗi
Nguyễn phải giật mình. Quái lạ! Người đàn bà này là ai sao có thể hiểu
chàng thấu đáo, cặn kẽ đến thế. Tự nhiên chàng ao ước, giá mình có một
người bạn đường đáng yêu như vậy thì dẫu chết cũng cam lòng. Có tới
hai mươi năm rồi, từ lúc vợ chàng bỏ đi, mới đầu Nguyễn thấy lòng đau
đớn, tái tê rồi lạnh lẽo hẳn, đối với chàng từ lúc ấy, đàn bà chỉ là
sự đùa cợt, thoáng chút vui cho đời bớt phần tẻ lạnh, không thể biểu
hiện cho điều gì cao cả. Sự xuất hiện đột ngột của người thiếu phụ áo
vàng đêm nay, khiến chàng hiểu mình đã khép kín lòng mình trong hoang
tàn, đổ nát, tối tăm. Thiếu phụ lại nói:

“Ông Nguyễn ạ, có lẽ ông phải dẹp bỏ mọi thành kiến với phụ nữ và cả
với cuộc đời nữa. Tất cả mọi người đều có giá trị như nhau, mỗi người
là một đơn vị trong muôn ngàn đơn vị mà Thượng Đế đã tạo nên, ta chẳng
nên tự tôn mặc cảm hay tự ty mặc cảm. Nếu không có số 0 làm sao 1 lại
trở nên 10, cái này bổ khuyết cho cái kia là vậy. Ông Nguyễn nghĩ xem,
nếu không có người đổ rác, làm gì có sự sạch sẽ để có một môi sinh tốt
đẹp cho người khác hưởng. Ngay cả các triết thuyết của các bậc cao
nhân, cũng trở thành số 0 nếu nó không được cái đám đông của số 0 kia
hưởng ứng. Chúng ta cứ lòng vòng ở những cái tầm thường nhất, để thấy
rằng chẳng có gì là tầm thường cả, phải không ông Nguyễn?”

Nguyễn chỉ im lặng lắng nghe, khẽ liếc nhìn nàng chờ đợi. Dáng vẻ của
nàng trang trọng tuyệt vời, mà mỗi lời nói lại vô cùng khúc triết:

“Tôi hiểu ông vì giữa ông và tôi có những cảm nhận giống nhau, tâm cảm
thì dường như đồng nhất, nhưng quan niệm sống của mỗi người lại hơi
khác. Cây cỏ mọc ở phương Nam đem trồng trên đất Bắc, làm sao mà tươi
tốt cho được. Con người cũng thế, nhưng nếu biết thích nghi với hoàn
cảnh, biết vượt qua những khó khăn nhất thời, giản dị tìm cái tương
đối của nó thì cuộc sống sẽ trở nên ý nghĩa. Chúng ta vẫn phải làm một
điều gì có thể, dâng hiến cho đời , chia cái Ta có cho Người thì mới
hoàn toàn hạnh phúc, ông có đồng ý vậy không?”

Nguyễn ngạc nhiên đến thán phục. Những lời người phụ nữ vừa nói ra có
một sức thuyết phục mạnh mẽ, khiến chàng cũng thấy mình cần thay đổi
cái nhìn, cũng như những tư duy về cuộc sống xung quanh. Chàng tỏ vẻ
bối rối:

“Vậy mà bấy lâu nay tôi đã khổ sở với nỗi cô đơn của mình, nếu không
có cuộc gặp gỡ đêm nay, biết bao giờ tôi mới tìm lại được niềm vui của
tâm hồn. Không biết thì thôi, biết rồi thỉnh thoảng mời cô tới đây
cùng đàm đạo chuyện văn chương, sách vở. . . “

Nguyễn nói với tất cả tấm lòng thành thật của mình khiến người phụ nữ
áo vàng cũng bùi ngùi xúc động:

“Tôi không biết nói với ông thế nào, nếu cơ duyên còn gặp lại thì đó
là một điều vui, nhưng nếu không còn gặp nhau nữa thì tôi vẫn luôn
luôn nhớ đến ông. Còn phải cảm ơn ông nữa là khác, như mặc chiếc áo
đẹp phải cảm ơn người thợ dệt, người này mang hạnh phúc đến cho người
kia, đó là chân lý của lẽ sống. Ngày nào mình còn làm được điều gì tốt
đẹp ta cứ làm, không mặc cảm mình là người hèn kém hay thừa thãi trong
xã hội. Giống như đêm nay, coi như chúng ta chưa biết nhau, vậy mà tôi
vẫn đến đây, để chúng ta cùng có một đêm Xuân đầy ý nghĩa.”

Nguyễn chỉ thấy ngỡ ngàng mà không hiểu nàng nói gì. Người thiếu phụ
áo vàng đứng dậy, khoát một cử chỉ tạ từ, giọng nàng lại cất lên trong
vắt, âm thanh tươi vui như tiếng hót của một loài chim:

“Xuân về, mong ông tìm được niềm vui cho tâm hồn, nhớ chia lại niềm
vui ấy cho mọi người và mọi loài ông Nguyễn nhé!”

Nguyễn chưa kịp nói gì thì bóng nàng đã thoắt ra cửa, tan dần trong
màn sương trắng đục như sữa. Trời đã ưng ửng sáng, tiếng chim hót líu
lo ngoài hiên làm chàng tỉnh giấc, thì ra chàng vừa trải qua một giấc
mộng. Nguyễn thấy tiếc ngẩn ngơ, dường như hương thơm của người phụ nữ
áo vàng còn vướng vít đâu đây.

Nguyễn pha một bình trà ngon cho buổi sáng đầu Xuân, tách trà thơm như
càng ý vị với hình ảnh giai nhân trong giấc chiêm bao. Chàng mở cửa
bước ra hiên, cây cỏ sau một đêm Xuân bừng bừng sức sống, nắng vàng đã
lóng lánh trên những giọt sương đêm. Lạ thay! Nguyễn chợt nhìn thấy
những lộc non đơm đầy trên cành quất xác xơ, bao nhiêu nụ trắng đang
nở hoa, tỏa mùi thơm bát ngát. Chàng nâng nhẹ một nhánh cây, trên ấy
còn sót lại một quả quất vàng từ mùa năm trước. Bỗng một làn gió Xuân
làm run nhẹ những chiếc lá non trên tay chàng, trong một thoáng bâng
khuâng, Nguyễn có cảm tưởng người thiếu phụ áo vàng chính là hồn cây
quất trời Nam, đã đến với chàng trong giấc mộng đêm Xuân.

Xuân Quý Tị 2013{jcomments on}