Đầu thập niên 70, trường Lasan Bình Lợi có hai sự kiện làm nổi bật sân
trường. Đó là bóng dáng một nữ giáo sư trẻ đẹp và năm sau một số nữ
sinh Trinh Vương sang học lớp 12.
Trường Lasan là trường tư thục chỉ nhận nam sinh. Chẳng biết vì lý do
gì nhưng suốt bao nhiêu năm theo học tại trường các sư huynh, tôi
chẳng hề thấy một bóng dáng vị nữ giáo sư nào. Đúng ra, trường có một
bà giáo sư dạy Pháp văn, Mme. Thọ. Bà khoảng tứ tuần khi dạy chúng tôi
từ lớp đệ Thất nên chúng tôi xem bà như một người mẹ vậy. Hình bóng
một người đàn bà đẫy đà, đeo mục kỉnh, dáng đi chậm rãi trở thành quen
thuộc sau từng ấy năm. Vậy mà năm đó, niên khóa 70-71, chúng tôi với
cương vị là học sinh lớp lớn nhất trường ngạc nhiên khi thấy một cô
gái với tà áo dài thướt tha xuất hiện từ cổng trường và khoan thai
bước vào phòng giải lao của các giáo sư. Xin nói rõ là Mme Thọ rất ít
khi mặc áo dài. Vì theo tây học nên hầu như bà luôn luôn mặc tây phục
khi đi dạy.
Sự kiện một tà áo dài tung bay giữa sân trường Lasan đã xem như một
hiện tượng rồi, huống gì đây là một cô gái trẻ đẹp. Bóng hồng thì đã
rõ, còn trẻ đẹp thì chúng tôi chỉ đoán già đoán non. Nhìn dáng đi
thướt tha đến vậy thì chắc chắn phải đẹp. Bọn tôi đã qua thời kỳ trổ
mã được vài năm, vốn liếng tán gái chẳng có bao nhiêu (chỉ biết cắm
đầu học), trừ mấy thằng to đầu, bồ bịch ở đâu phía ngoài cổng trường.
Phần đông bọn tôi, lúc đó tuy học lớp 11, vẫn còn ngơ ngáo như mán
trên rừng xuống tỉnh. Cả trường lúc nào chúng tôi cũng chỉ thấy đàn
ông (giáo sư và các frère) con trai (học sinh), nên khi thấy một tà áo
dài phất phới ở sân trường thì người đã ngẩn ngơ. Nhớ lại đôi lần
trường Trinh Vương có các cô sang bán báo trường, mấy anh lớp lớn cũng
rộn ràng hơn những ngày thường.
Chúng tôi lúc đó đứng ở nhà chơi. Thường thì bọn tôi hạy tụ họp ở nhà
chơi trò chuyện trước khi vào lớp. Đang nói chuyện rôm rả, một thằng
khều tay chỉ về con đường chính, và chúng tôi chợt im bặt. Một thằng
mắt vẫn mải nhìn không chớp, miệng lẩm bẩm, “tao cá với bọn mày là cô
giáo, chẳng phải chị của thằng nào đến trường gặp frère đâu.” Bọn tôi
dõi mắt theo bước chân của cô gái. Đến khi bóng cô gái mất hút sau
cánh cửa phòng giáo sư thì chúng tôi vội quay sang bàn tán về hiện
tượng này lạ lùng này. “Vậy là đúng giáo sư rồi”, có thằng vung tay
khẳng định. Có đứa bĩu môi, “nói như mày ai nói chả được, bước vào
phòng giáo sư mà không phải là giáo sư thì là gì, vô lý vợ của ông
thầy nào đi kiếm chồng”. Vài đứa thắc mắc không biết cô giáo dạy lớp
nào? môn gì? Cả đám cứ bàn tán sôi nổi với biết bao nhiêu câu hỏi.
Bỗng có thằng – tôi quên mất tên – thản nhiên buông thõng một câu,
“không chừng cô dạy lớp mình”. Cả đám im bặt xoay sang nhìn thằng bạn
có tư tưởng “điên rồ” khác thường. Nó nhướng đôi mắt cận thị ngây thơ
nhìn chúng tôi, nét mặt nghiêm trang, xem như chuyện bình thường.
Khuôn mặt nó thành khẩn trông thấy rõ, miệng lẩm bẩm như đang cầu xin
chuyện đó trở thành sự thật. Một đứa đứng gần huých vai nó, ra cái
điều tỉnh mộng đi, đừng bước trên mây nữa mày ơi. Vài đứa chợt ré lên
cười rũ rượi, thế mà nó vẫn giữ bộ mặt nghiêm nghị đến nỗi có thằng
phải nạt vào mặt, “mày điên vừa thôi? hay là mày xuống lớp dưới học đi
cho xong việc, bọn tao tiễn mày đi ngay!” Tuy nói thế nhưng tôi biết
ít nhất có dăm ba đứa đều mong chuyện “điên rồ” xảy ra như thằng bạn
tôi nghĩ. Và dĩ nhiên trong số đó có tôi.
Câu chuyện lắng đi vài ngày chỉ vì năm đó là năm thi nên chúng tôi vùi
đầu vào sách vở ngay từ những ngày đầu. Những lần ra chơi chúng tôi
đứng trò chuyện với nhau nhưng tuyệt nhiên không thấy bóng dáng vị nữ
giáo sư đâu. Bỗng một thằng ở nội trú trờ đến, Dũng, bình thản báo một
tin khá sốt dẻo:
– Bọn mày biết cô giáo tên gì không?
Có đứa nhanh nhẩu:
– Tên Tâm. Tao còn lạ gì.
Thằng này bình thường ít nói, tầm ngầm. Nó biết một tin “quan trọng”
đến vậy mà vẫn thủ khẩu như bình mấy ngày nay. Đúng là cóc mở miệng.
Vừa dứt lời đã có mấy thằng quay sang trợn mắt nhìn nó. Tôi hỏi gặng:
– Đừng phịa mày! Sao mày biết?
– Tao còn biết chị Tâm dạy môn gì nữa kìa.
Tôi quay sang Dũng:
– Mày xác nhận cô giáo tên Tâm đúng không?
Nó gật đầu:
– Nó biết tên thì ăn thua gì. Tao còn biết cả tên lẫn họ nữa kìa.
Thằng này nói thì chúng tôi tin vì nó ở nội trú, gần gũi với các
frère. Các frère lại hay nhờ nó làm những việc lặt vặt ở văn phòng nên
nó biết tên họ của cô giáo là điều dễ hiểu. Còn thằng “cóc mở miệng”
này tài thánh gì mà vừa biết tên lại vừa biết môn cô dạy. Một thằng
huých cùi chỏ:
– Làm sao mày biết?
– Thằng em tao học lớp 6. Tao hỏi nó thì xong ngay chứ khó gì. Cô Tâm
dạy Việt văn.
Dũng xác nhận:
– Đúng.
– Còn họ?
Nó quay sang Hùng:
– Thôi, tao để cho mày nói.
Thằng này hôm nay lại giở chứng, õng ẹo như con gái làm dáng, giọng ỡm ờ.
– Bọn mày muốn biết hả?
– Thôi mày ơi, nói nhanh đi cho bọn tao nhờ.
– Trần thị Thanh Tâm.
Có thằng xuýt xoa:
– Tên đẹp như người.
Có đứa mơ màng:
– Trái tim xanh, trái tim đầy ắp yêu thương…
– Thôi đi mày, làm gì có trái tim xanh?
– Thanh thì không xanh thì là gì?
– Mà sao mày biết đầy ắp yêu thương?
– Người đẹp như cô thì tâm hồn dễ rung động, mà dễ rung động thì tình
cảm phải dạt dào…
Mấy thằng bạn tôi bình thường đứng hóng chuyện thì nhiều chứ chẳng mấy
khi mở miệng. Vậy mà chỉ vì nói đến cô Tâm, hơn tuần nay cả bọn bỗng
trở nên nói nhiều, bình phẩm rôm rả, bàn tán sôi nổi. Cả lớp đều theo
ban Toán, thế mà văn thơ cứ tuôn ra ào ạt như dân ban C không bằng. Có
thằng tướng cục mịch, thô lỗ, ăn nói cộc lốc nay bỗng nhiên trở nên
thâm trầm, ăn nói trau chuốt khi bình phẩm về cô Tâm. Thế mới biết
hiện tượng cô Thanh Tâm là một hiện tượng lớn trên sân trường ngày ấy.
Nó đã trở thành một giai thoại đáng yêu của một thời học sinh La San.

Những ngày tiếp theo vẫn bóng dáng với tà áo thướt tha lặng lẽ bước từ
cổng trường vào phòng Giáo sư. Các thầy giáo trẻ hình như không còn
ngồi hút thuốc lá vặt ở lớp học nữa, mà hình như siêng về phòng Giáo
sư trong giờ học sinh ra chơi để giải khát hoặc nhìn ngắm cô Tâm chúng
tôi không rõ. Từ nhà chơi đến phòng Giáo sư là một quãng xa, chúng tôi
chỉ thấy thấp thoáng tà áo dài phất phơ ẩn hiện rồi biến mất hút. Đôi
lúc chúng tôi thấy một cậu học sinh chở cô vào đến tận cửa phòng Giáo
sư, rồi quay xe ra cổng trường. Sau này bọn tôi biết được đó là đứa em
trai của cô Tâm, theo lệnh bà mẹ đưa rước người chị đi dạy.
Cần nói thêm về một sinh hoạt buổi sáng của trường La San. Chính
chuyện này đưa đến một sự kiện khá thú vị xảy ra ngay tại cổng trường.
Mỗi buổi sáng sư huynh Giám thị đứng ở cổng để kiểm soát quần áo, giày
dép, phù hiệu của học sinh. Luật rất nghiêm nhặt. Dép phải có quai
hậu, ngực trái phải có phù hiệu, áo phải bỏ trong quần. Chức giám thị
này là của Frère Tú, một sư huynh vừa chuyển đến trường hồi năm ngoái.
Sư huynh là một tu sĩ tuổi đời chưa đến ba mươi. Frère gần như là mẫu
người lý tưởng từ vóc dáng đến khuôn mặt điển trai, chơi môn thể thao
nào cũng giỏi, nhất là bóng rổ. Ngoài ra, frère còn giỏi nhạc, chơi
trống, đàn, orgue đều thạo. Thật là một người đàn ông gần như toàn
diện. Frère khoan thai chắp tay sau lưng đứng ở cổng trường với cặp
mắt loang loáng kiểm soát đồng phục của các học sinh. Các học sinh lớp
đệ nhất cấp, lấm lét vòng tay chào khi thấy nét mặt nghiêm nghị của
frère. Dáng frère oai phong đối với học sinh đến thế, vậy mà cứ mỗi
lần chị Tâm xuống xe bước vào trường, frère tỏ vẻ bối rối thấy rõ. Sự
mất tự nhiên đột ngột mỗi lần thấy bóng dáng chị Tâm không thoát khỏi
những cặp mắt nhận xét của chúng tôi. Cử chỉ biểu lộ sự bối rối rõ
nhất là frère gỡ cặp kiếng cận xuống và lấy mù-soa lau đi lau lại mắt
kiếng. Chẳng biết vì bụi đất làm frère xót mắt hay bóng hồng làm mắt
frère cay. Riêng chị Tâm vẫn gật đầu chào frère và bình thản bước sâu
vào trường.
Tôi nhớ có một lần, chỉ một lần duy nhất này, tôi ngắm được gần trọn
vẹn khuôn mặt của chị Tâm (từ giờ trở đi, xin cho tôi gọi là chị Tâm,
thay vì cô Tâm thường lệ vì chị lớn hơn chúng tôi độ dăm ba tuổi, căn
cứ theo tuổi của thằng em chở chị đi dạy).
Như mọi lần, chị Tâm bước chậm rãi từ cổng trường vào đến phòng Giáo
sư. Hôm đó tình cờ tôi và thằng bạn bước vào cổng trường gần cùng một
lúc với chị nên chúng tôi cố ý bước chậm lại để lẽo đẽo theo phía sau
như cái đuôi. Bình thường hai thằng bước sóng đôi đều có chuyện để
nói; cũng chẳng có chuyện gì quan trọng, toàn là chuyện trên trời dưới
đất, cứ nói lan man bất cứ chuyện gì thoáng qua đầu. Vậy mà hôm đó hai
thằng miệng ngậm tăm lặng lẽ bước theo chị. Ngọn gió buổi sớm mai vờn
nhẹ tà áo xanh quyện lấy bước chân khoan thai của chị trông nhẹ nhàng
thanh thoát làm sao. Mái tóc bồng bềnh xõa ngang vai sóng sánh theo
bước chân như làn mây trôi lững lờ. Bàn tay nắm quai chiếc cặp táp,
cái dáng mảnh mai bước đi tha thướt của chị mới yêu kiều làm sao.
Thằng bạn tôi có lẽ cũng đang nhìn ngắm chị như tôi, nó còn lẩm bẩm
những gì tôi nghe không rõ.
Đang bước nửa đường thì bỗng nhiên chị Tâm quay đầu lại.
Chị vẫn bước, nhưng ngoái đầu lại nhìn chúng tôi. Chị ngoái hẳn đầu và
khoảng cách chỉ chừng sải ba bốn bước nên tôi nhìn rõ khuôn mặt của
chị. Có lẽ chị thấy nóng nóng sau gáy khi chúng tôi nhìn trộm chăng?
Cũng có thể chị thấy ngượng ngùng vì có 2 cậu học sinh lẽo đẽo theo
phía sau, mặc dù chúng tôi không cố ý. Sau này khi lớn lên, trải qua
trường đời, nghĩ lại tôi thấy hôm đó bọn tôi theo lẽo đẽo như thế là
bất lịch sự. Không bao giờ làm cái đuôi của phụ nữ, cho dù là tình cờ.
Đúng ra tôi và thằng bạn nên bước sang bên kia lối đi, bước song song
thì hay hơn. Nhưng cơn cám dỗ phải nhìn cái dáng thanh thanh của chị
Tâm quá mãnh liệt. Nó như thỏi nam châm hút cứng lấy bước chân chúng
tôi không cưỡng lại được.
Chị cười. Nụ cười hiền dịu chẳng hàm ý một chút châm chọc nào. Nếu là
một phụ nữ khác, có lẽ nụ cười nửa miệng như ngầm cảnh báo chúng tôi
đừng lẽo đẽo theo sau nữa. Hoặc giả ném một cái nhìn sắc lẻm như
khuyến cáo chúng tôi nên giữ lịch sự tối thiếu. Nhưng không, chị Tâm
nhìn chúng tôi cười, nụ cười dễ dãi như một người chị khám phá 2 thằng
em lẩn thẩn quấy rầy ở phía sau lưng. Bắt được nụ cười của chị, tôi
chợt cảm thấy ngượng nghịu, chân bước liêu xiêu không vững. Hình như
thằng bạn bên cạnh cũng mang một tâm trạng như tôi. Không bảo nhau, cả
hai đứa bước chậm hẳn lại. Chỉ một thoáng, chị quay đầu lại và tiếp
tục bước, nụ cười vẫn nở trên môi.
Và cũng trong một thoáng ấy, đủ cho tôi bắt gọn khuôn mặt của chị.
Đôi mắt, cặp chân mày, sống mũi, đôi môi nở nụ cười, và mái tóc… từng
ấy thứ làm nên nhan sắc của một thiếu nữ đập mạnh vào thị giác và vẽ
thành một bức chân dung sống động hằn lên trung khu nhớ của bộ não tôi
những đường nét rực rỡ của một tuyệt phẩm từ Thượng đế. Buổi sáng hôm
ấy cặp mắt của tôi có tác dụng như một máy ảnh loại thượng hạng chụp
vội những đường nét trên khuôn mặt chị. Tuy khoảnh khắc thời gian chưa
quá một giây nhưng trí óc tôi ghi nhận tất cả những nét thanh tú trên
khuôn mặt của người con gái. Hình ảnh khuôn mặt chị đậm nét trong tâm
trí của tôi mãi đến mấy mươi năm sau và mới đây có dịp hồi tưởng khi
một người bạn nhắc đến số phận long đong của chị.
Những thằng con trai như tôi lúc đấy mang máng hình dung được thế nào
là nhan sắc. Sách vở thường nói đến nào là chân mày lá liễu, mắt trong
như hồ thu, sống mũi thanh, đôi môi hồng đào, nụ cười hàm tiếu, cằm
thuôn. Tôi đã thưởng lãm nhiều bức chân dung, nhìn ngắm những tranh vẽ
nhưng nét đẹp của chị Tâm vào buổi sáng hôm đấy khác hẳn những gì tôi
đã thấy, đã gặp. Người ta ví von sắc đẹp của Tây Thi khiến chim phải
sa cánh, của Điêu Thuyền đến nỗi trăng phải thẹn thùng, của Dương Quý
Phi làm hoa phải khép cánh nhưng trong những nét đẹp này hàm chứa hiểm
nguy của một mưu mô, dẫn đến sự tàn phá khốc liệt của ngai vàng và
triều đại. Chứng đau bụng của Tây Thi khiến vua Việt mất nước. Điêu
Thuyền dùng sắc đẹp làm đòn xóc để cha con Đổng Trác và Lữ Bố giết
nhau. Còn Dương Quý Phi đã làm ngai vàng của vua Đường lao đao. Một
sắc đẹp lồ lộ đến nỗi chim muông cây cỏ không hồn phải tự thẹn lấy
thân và khiến người đối diện phải ngẩn ngơ. Không, chị Tâm không đẹp
lồ lộ. Chị đẹp hiền từ. Nét đẹp của chị đằm thắm, dịu dàng. Tôi cứ
tưởng tượng những gì đẹp nhất mà người ta có thể nghĩ đến đều thể hiện
trên khuôn mặt chị. Sắc đẹp chị trông mong manh, mỏng dòn khiến người
ta không có cảm giác chiếm đoạt nhưng lại muốn nâng niu, chiều chuộng.
Một sắc đẹp để thế gian chiêm ngắm hơn là giữ cho riêng mình. Nhìn
khuôn mặt chị như uống một ly rượu không gây cảm giác sốc ngay từ ngụm
đầu tiên nhưng từng ấy ánh mắt, nụ cười thấm dần vào lục phủ ngũ tạng
và dễ làm người ta say. Tôi say say vào buổi sáng hôm ấy khi thoáng
nhìn thấy những nét thần tiên trên khuôn mặt chị.
Đó là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng tôi bắt trọn khuôn mặt của
chị. Vì là năm thi nên tôi bận bịu với sách vở và chẳng còn chú ý gì
đến một bóng hồng vẫn hiện diện trên sân trường mỗi ngày. Thỉnh thoảng
vẫn thấy chị với tà áo lộng gió phất phơ như diễu cợt những thằng con
trai như tôi. Hiện tượng Thanh Tâm lắng dần, bớt sôi nổi như những
ngày đầu. Học sinh La San đã quen với bóng hồng nhưng chúng tôi, những
học sinh lớp 11, lòng vẫn thấy bồi hồi mỗi khi bắt gặp chị từ tốn bước
từ cổng vào sân trường. Đứng ở nhà chơi, chúng tôi vẫn dõi mắt theo
bước chân chị, chỉ có điều mỗi đứa theo đuổi một ý nghĩ riêng, chẳng
đứa nào mở miệng bình phẩm gì. Riêng tôi, khuôn mặt dịu hiền và dáng
hình mảnh mai của chị mãi là một trong những gợi nhớ không thể nào
quên trên sân trường La San ngày ấy .
Thời gian trôi qua nhanh chóng. Thấm thoát đã hết năm học. Qua được
cửa ải Tú I vào năm lớp 12 sân trường bỗng vắng bóng chị. Cái dáng
thanh thanh khoan thai bước từ cổng đến phòng Giáo sư nay lạc đâu mất
biền biệt. Tôi thắc mắc tự hỏi rồi cũng chẳng biết hỏi ai. Bạn bè một
số qua Cường Để, bên La San lại nhận thêm 14 cô từ Trinh Vương sang.
Sân trường vắng bóng chị nhưng lại rộn rã những tà áo trắng. Tôi lại
vùi đầu vào sách vở và chợt quên đi một bóng hồng đã có lần làm rộn
ràng sân trường La San. Hình bóng chị Tâm biệt tăm từ đó…
Mãi đến gần đây, khi nối kết được nhóm bạn cũ, có đứa nhắc lại chuyện
xưa và cả bọn chợt nhớ đến chị Trần thị Thanh Tâm. Tôi thắc mắc không
biết chị giờ lưu lạc phương nao thì Lâm, một người bạn ở Đức, tiết lộ
một vài chi tiết về cuộc đời chìm nổi của chị. Tôi còn được biết thêm,
những ngày chị đi dạy ở La San, ở Qui nhơn không biết bao nhiêu người
theo đuổi chị. Từ sĩ quan, giáo sư, đến bác sĩ đều ngắm nghé xin bàn
tay của chị. Tôi không ngạc nhiên lắm vì nhan sắc của chị đã làm tôi
say say vào buổi sáng hôm ấy thì nhan sắc đó làm say đắm biết bao
người cũng là điều dễ hiểu. Từ say đến say đắm chỉ thêm một chữ đắm.
Nếu chị làm đắm chìm bao nhiêu tim chàng trai rắp ranh xin bàn tay thì
chính cuộc đời chị cũng đắm chìm những long đong trắc trở. Lâm gửi cho
tôi hình chị chụp với hai đứa con nhỏ nhân ngày cưới của cô em gái
chị. Trong hình nhìn chị vẫn đẹp, nét đẹp có thêm chút mượt mà của
người đàn bà hai con. Vậy mà Liêm, một học sinh lớp 6 năm đó học Việt
văn với chị cho rằng nét đẹp của chị đã giảm sút hơn nửa. Tấm hình
chụp năm 77, 78; nghĩa là sau khi chị bỏ trường chừng 6, 7 năm. Chỉ
từng ấy thời gian mà nhan sắc xuống mau đến thế sao? Tôi nghĩ nhận xét
của Liêm khả tin vì tôi chỉ nhìn rõ khuôn mặt chị có một lần, còn Liêm
trong suốt 9 tháng học, mỗi tháng 4 tuần, mỗi tuần 3 giờ Việt Văn đều
nhìn tận mặt chị. Liêm còn kể thêm trong giờ học của cô Tâm, cả lớp
lúc nào cũng nghiêm trang, chăm chỉ, không ồn ào chọc phá như những
giờ khác. Cũng theo lời Liêm, những cậu con trai mới 11 tuổi thời đó
đã thấy cô Tâm đẹp như cô tiên trong chuyện cổ tích. Bởi vậy không một
đứa nào muốn làm cô buồn. Cả lớp tranh nhau học để được cô khen. Cuối
cùng Liêm bảo cả năm bọn em cứ nhìn ngắm khuôn mặt của cô Tâm mãi
không chán. Hình ảnh đó vẫn còn đậm nét trong tâm trí Liêm mãi đến bây
giờ nên nhìn tấm hình chụp chị Tâm với hai đứa con nhỏ, Liêm cứ tiếc
chị không còn giữ được những nét đẹp của thời con gái.

Hóa ra chị lấy chồng xa nên bỏ dạy. Chị là cựu học sinh trường Nữ
Trung học, đến lớp 12 sang Cường Để. Xong Tú tài II, chị vào Sàigòn
học Đại học Khoa học. Được một năm rồi chẳng biết vì lý do gì lại quay
về Qui nhơn và vào dạy ở La San. Hình như chị cũng dạy ở trường Trinh
Vương thì phải. Và bây giờ chị lấy chồng như những người con gái khác.
Dòng đời chị có những khúc quanh khá gập ghềnh nhưng vẫn trôi lững lờ.
Bước cuối cùng của đời người con gái là lấy chồng gánh lấy trách
nhiệm, đoạn tuyệt với thời con gái có nhiều kẻ đón người đưa. Nó cũng
chấm dứt ước mơ của biết bao chàng trai ở Qui nhơn thời đó.
Vài năm sau con cái ra đời nên chị càng bận rộn với gia đình. Rồi biến
cố 75 xảy ra. Biết bao cảnh gia đình ly tán, vì thất lạc, vì chết
chóc, vì vượt biển. Gia đình chị cũng không tránh khỏi cảnh đau lòng.
Một tay chị nuôi nấng hai đứa con thơ. Và mãi đến năm 77, chị có dịp
bồng 2 đứa con thơ chụp hình với gia đình mới của cô em gái.
Nếu đoạn kết cuộc đời chị là một mái gia đình hạnh phúc với con cái
thì cũng giống như bao nhiêu mảnh đời khác, cho dù ngày chị lên xe hoa
về nhà chồng sẽ để lại biết bao nuối tiếc cho những chàng trai đã một
thời yêu (thầm) chị. Có người du học từ phương xa vẫn âm thầm nhớ đến
chị. Có kẻ bắn tiếng với gia đình chị nhưng bà mẹ không nhận lễ cầu
hôn. Có người yêu thầm nhưng chẳng bao giờ dám mở lời, lặng lẽ nhìn
chị lên xe hoa. Tôi đoán ngày pháo hồng đỏ rực trước sân nhà chị, biết
bao chàng trai ở Qui nhơn lòng héo úa hơn lá mùa thu.
Tất cả chỉ vì duyên số. Tất cả chỉ vì thời gian không cho phép chị chờ
đợi. Và cuối cùng là truyền thống cha mẹ đặt đâu con ngồi đó. Các bà
mẹ thường đặt nặng chuyện môn đăng hộ đối, với lời bào chữa cho con ấm
tấm thân về sau khi có kẻ hầu người hạ trong nhà. Với quan niệm cổ hủ
luôn cho rằng cần gì tình yêu, vì chuyện đó quá viễn vông. Chuyện ngay
trước mắt là phải làm tròn bổn phận người con biết vâng lời cha mẹ và
bổn phận làm vợ biết lo cho chồng con. Tất cả những quan niệm (sai
lầm) này đủ giết chết đời nhiều người con gái.
Hoàn cảnh của chị Tâm có vướng vào một trong những quan niệm sai lầm
như thế không? Tôi không rõ lắm nhưng ngày chị đi lấy chồng là một cái
mốc quan trọng trong cuộc đời chị. Đời chị đã bước sang một ngã rẽ
khác. Ngã rẽ nào của cuộc đời đều có những bất ngờ không lường được.
Riêng ngã rẽ cuộc đời của chị lại kết thúc thật bi thảm.
Không lâu sau đám cưới cô em gái, chị vượt biển. Cô em gái, cậu em rể,
chị và hai đứa con thơ bước xuống tàu rồi đi luôn không nghe một tin
tức gì. Hơn triệu người vượt biển, theo thống kê, chỉ non nửa triệu là
đặt chân đến bờ tự do. Chị, hai đứa con và gia đình cô em gái nằm
trong một nửa xấu số kia. Có quá nhiều thảm cảnh không kể xiết nhưng
mỗi lần nghĩ đến số phận của chị Tâm, tôi không khỏi chép miệng thở
dài.
Ai ai rồi cũng một lần chết. Cái chết thương đau của chị Tâm và hai
đứa con thơ chắc chắn để lại nhiều luyến tiếc cho chồng, cho gia đình,
cho bạn bè, và cho riêng tôi. Chị mất khi mới chớm 26, và hai đứa con
còn quá nhỏ. Cứ tưởng tượng lúc chị nhìn hai đứa con chìm sâu trong
lòng biển chị đau đớn đến thế nào. Hy vọng chị chết cùng một lúc với
hai đứa con để tránh thấy cảnh đau lòng. Thật không ngờ khi tìm thêm
được tin tức của chị là lúc biết chị đã ra người thiên cổ từ lâu.
Người ta thường nói, “Người đẹp từ xưa như danh tướng, Không để nhân
gian thấy bạc đầu”. Danh tướng thường chết ngoài trận mạc vinh quang
với chiến công hiển hách. Người đẹp, cũng như danh tướng, thường chết
yểu nên thế gian chẳng bao giờ thấy tóc họ đổi màu. Họ chết trẻ trong
nỗi luyến tiếc của mọi người. Chị Thanh Tâm cũng thế. Nếu chị còn
sống, giờ này chị đã quá lục tuần, tóc cũng bạc theo thời gian. Khuôn
mặt đó chắc chắn phải đổi thay, ngoại trừ sự dịu dàng, hiền thục, và
nét đan thanh của chị vẫn mãi mãi thách đố với thời gian. Tôi tin như
thế.
Nếu câu “hồng nhan bạc mệnh” vận vào đời của chị thì khuôn mặt kiều
diễm của một giáo sư tuổi chưa đến 20 vẫn còn nằm mãi trong tâm trí
nhiều cựu học sinh La San. Một thời làm đẹp sân trường với tà áo xanh
tha thướt. Một thời làm rung động biết bao con tim của những chàng
trai Qui nhơn.
Xin cầu cho hương hồn chị yên vui ở cõi Niết Bàn.{jcomments on}