Sâm là món thuốc quý trong y học đông phương mà ngày nay y học thực nghiệm Tây phương cũng phần nào công nhận. Nhưng sâm là dược thảo đắt tiền nên dân bạch đinh ít người có cơ hội sử dụng. Và các nhà y học cổ truyền đã khám phá ra một thảo mộc có giá trị tương tự như sâm để thay thế. Ðó là củ cà rốt nho nhỏ, màu đỏ mà các vị lương y này coi như là một thứ nhân sâm của người nghèo.

Có lẽ vì là “nhân sâm của người nghèo”, nên cà rốt được tạo hóa đặc biệt ưu tiên ban cho dân chúng ở vùng đất sỏi đá Afghanistan từ nhiều ngàn năm về trước để dân chúng bồi bổ, tăng cường sức khỏe.

Từ mảnh đất nghèo khó đó, cà rốt được các đế quốc La Mã, Hy Lạp khi xưa biết tới giá trị dinh dưỡng cũng như y học. Họ mang về trồng làm thực phẩm và để chữa bệnh. Các danh y hai quốc gia này như Hippocrattes, Galen, Diocorides..đã lên tiếng ca ngợi cà rốt vừa là thức ăn ngon, vừa là dược thảo tốt để chữa bệnh cũng như tăng cường khả năng tình dục.

Trải qua nhiều thế kỷ, cà rốt du nhập tới các quốc gia khác trên khắp trái đất và là món ăn ưa chuộng của mọi người dân, không kể giầu nghèo. Người Tây Ban Nha mang cà rốt đến châu Mỹ vào thế kỷ thứ 15, rồi người Anh cũng mang theo khi họ đi chinh phục Mỹ vào thế kỷ thứ 16.

Cà rốt có nhiều mầu khác nhau như trắng, vàng, đỏ và tím đỏ. Mầu của cà rốt tùy thuộc vào một số yếu tố như là: nhiệt độ nóng quá hoặc lạnh quá làm giảm mầu cà rốt; cà rốt thu hoạch vào mùa Xuân và Hạ có mầu xậm hơn là vào mùa Thu và Ðông; tưới nước quá nhiều và nhiều ánh sáng làm giảm mầu cà rốt…

Cà rốt được trồng bằng hạt từ tháng Giêng tới tháng Bảy, nẩy mầm sau hai tuần lễ và có củ trong thời gian từ hai tới ba tháng.

Giá trị dinh dưỡng

Một củ cà rốt cỡ trung bình có 19 mg calci, 32 mg phospho, 233 mg kali, 7 mg sinh tố C, 7 gr carbohydrat, 5 gr đường, 2gr chất xơ, 1gr chất đạm, 6.000mcg sinh tố A, 40 calori, không có chất béo hoặc cholesterol.

Một ly (240ml) nước cà rốt lạnh nguyên chất cung cấp khoảng 59 mg calci, 103 mg phospho, 718 mg kali, 21 mg sinh tố C, 23 g carbohydrat và 18.000mcg sinh tố A. Thật là một món giải khát vừa ngon vừa bổ dưỡng.

Cà rốt như thực phẩm

Vị dịu ngọt của cà rốt rất thích hợp với nhiều thực phẩm khác, cho nên có nhiều cách để nấu nướng cà rốt.

Cà rốt có thể ăn sống hay nấu chín với nhiều thực phẩm khác, nhất là với các loại thịt động vật. Người viết không dám lạm bàn. Chỉ xin thưa rằng: bò kho mà không có cà rốt thì chẳng phải bò kho. Cảm lạnh mà được một bát canh thịt nạc nấu với cà rốt, đậu hà lan thêm vài nhánh hành tươi, ăn khi còn nóng hổi thì thấy nhẹ cả người. Chả giò chấm nước mắm pha chua, cay, ngọt mà không có cà rốt thái sợi thì ăn mất ngon. Cà rốt cào nhỏ, thêm chút bơ ăn với bánh mì thịt nguội thì tuyệt trần đời…

Dù ăn cách nào, sống hay chín, cà rốt vẫn giữ được các chất bổ dưỡng. Đặc biệt khi nấu thì cà rốt ngọt, thơm hơn vì sức nóng làm tan màng bao bọc carotene, tăng chất này trong món ăn. Nhưng nấu chín quá thì một lượng lớn carotene bị phân hủy.

Cà rốt ăn sống là món ăn rất bổ dưỡng vì nhiều chất xơ mà lại ít calori. Cà rốt tươi có thể làm món rau trộn với các rau khác.

Cà rốt đông lạnh cũng tốt như cà rốt ăn sống hoặc nấu chín, chỉ có cà rốt phơi hay sấy khô là mất đi một ít beta carotene. Cà rốt ngâm giấm đường cũng là món ăn ưa thích của nhiều người.

Ăn nhiều cà rốt đưa đến tình trạng da có màu vàng như nghệ. Lý do là chất beta caroten không được chuyển hóa hết sang sinh tố A nên tồn trữ ở trên da, nhất là ở lòng bàn tay, bàn chân, sau vành tai. Tình trạng này không gây nguy hại gì và màu da sẽ trở lại bình thường sau khi bớt tiêu thụ cà rốt.

Nước vắt cà rốt là món thức uống tuyệt hảo.

Rửa sạch cà rốt với một bàn chải hơi cứng, đừng bỏ hết vỏ vì sinh tố và khoáng chất nằm ngay dưới vỏ. Sau khi ép, nên uống ngay để có hương vị tươi mát. Muốn để dành nước cà rốt, nên cho vào chai đậy kín để tránh oxy hóa rồi cất trong tủ lạnh. Nên lựa cà rốt lớn, chắc nịch với mầu vàng đậm hơn là loại vàng nhạt, để có nhiều caroten.

Lá cà rốt cũng có thể ăn được, nhưng hơi đắng vì chứa nhiều kali. Lá có nhiều chất đạm, khoáng và sinh tố. Ðể bớt cay, trộn một chút giấm đường. Lá có tính cách sát trùng nên nước cốt lá cà rốt được thêm vào nước súc miệng để khử trùng.

Công dụng y học

Cà rốt chứa rất nhiều beta carotene, còn gọi là tiền- vitamin A, vì chất này được gan chuyển thành sinh tố A với sự trợ giúp của một lượng rất ít chất béo.

Nhà dinh dưỡng uy tín Hoa Kỳ Roberta Roberti đã liệt kê một số công dụng của cà rốt đối với cơ thể như: làm tăng tính miễn dịch, nhất là ở người cao tuổi, giảm cháy nắng, giảm các triệu chứng khó chịu khi cai rượu, chống nhiễm trùng, chống viêm phổi, giảm bớt mụn trứng cá, tăng hồng huyết cầu, làm vết thương mau lành, giảm nguy cơ bệnh tim mạch

Bản hướng dẫn về dinh dưỡng của Bộ Canh Nông Hoa Kỳ vào năm 1995 có ghi nhận rằng ‘Các chất dinh dưỡng chống oxy hóa trong thực phẩm thực vật như sinh tố C, carotene, sinh tố A và khoáng selenium đều được các nhà khoa học thích thú nghiên cứu và quần chúng ưa dùng vì chúng có khả năng giảm thiểu rủi ro gây ra ung thư và các bệnh mãn tính khác’

Từ thời xa xưa ở Ấn Độ, Hy Lạp và La Mã, cà rốt, nước ép cà rốt, trà cà rốt đã được dùng để trị bệnh

1-Cà rốt với bệnh ung thư

Beta carotene có tác dụng chống ung thư trong thời kỳ sơ khởi, khi mà các gốc tự do tác động để biến các tế bào lành mạnh thành tế bào bệnh. Beta carotene là chất chống oxi hóa, ngăn chận tác động của gốc tự do, do đó có thể giảm nguy cơ gây ung thư phổi, nhiếp hộ tuyến, tụy tạng, vú và nhiều loại ung thư khác.

.Theo nhà thảo mộc học J.L.Hartwell thì cà rốt được dùng trong y học dân gian tại một số địa phương rải rác trên thế giới như Bỉ, Chí Lợi, Anh, Đức, Nga, Mỹ… để trị các chứng ung thư, mụn loét có tính ung thư, chứng suy gan và suy tủy sống.

Kết quả nghiên cứu tại Anh và Ðan Mạch cho hay chất Falcarinol trong cà rốt có thể giảm nguy cơ ung thư. Bác sĩ Kirsten Brandt, giáo sư tại Ðại học Newcastle và là một thành viên của nhóm nghiên cứu cho hay, họ sẽ tiếp tục tìm hiểu coi phải dùng một số lượng là bao nhiêu để hóa chất này có tác dụng ngừa ung thư. Giáo sư Brandt cũng tiết lộ là vẫn ăn cà rốt mỗi ngày.

2-Cà rốt với ung thư phổi

Kết quả nghiên cứu của giáo sư dinh dưỡng Richard Baybutt và cộng sự tại Ðại học Kansas, Hoa Kỳ, cho hay chất gây ung thư benzo(a)pyrene có thể gây ra thiếu sinh tố A trong cơ thể chuột và đưa tới bệnh emphysema. Ông kết luận rằng một chế độ dinh dưỡng có nhiều sinh tố A sẽ bảo vệ cơ thể đối với ung thư phổi và khí thũng phổi (emphysema).

4-Cà rốt với hệ tiêu hóa

Súp cà rốt rất tốt để hỗ trợ việc điều trị bệnh tiêu chẩy, đặc biệt là ở trẻ em. Súp bổ sung nước và các khoáng chất thất thoát vì tiêu chẩy như K, sodium, phosphor, calcium, magnesium..

Một số bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa nhận xét rằng cà rốt làm bớt táo bón, làm phân mềm và lớn hơn vì có nhiều chất xơ. Do công dụng này, cà rốt cũng có thể làm giảm nguy cơ ung thư ruột già

5-Cà rốt với thị giác

Cà rốt không ngăn ngừa hoặc chữa được cận thị hay viễn thị nhưng khi thiếu sinh tố A, mắt sẽ không nhìn rõ trong bóng tối. Cà rốt có nhiều beta caroten, tiền thân của sinh tố A. Ở võng mạc, sinh tố A biến đổi thành chất rhodopsin, mầu đỏ tía rất cần cho sự nhìn vào ban đêm. Ngoài ra, beta caroten còn là một chất chống oxy hóa rất mạnh có thể ngăn ngừa võng mạc thoái hóa và đục thủy tinh thể. Ðây là hai trong nhiều nguy cơ đưa tới khuyết thị ở người cao tuổi.

Chúng ta chỉ cần ăn một củ cà rốt mỗi ngày là đủ sinh tố A để khỏi bị mù ban đêm.

6-Cà rốt với bệnh tim

Nghiên cứu tại Ðại học Massachsetts với 13,000 người cao tuổi cho thấy nếu họ ăn một củ cà rốt mỗi ngày thì có thể giảm nguy cơ cơn suy tim tới 60%. Ðó là nhờ có chất carotenoid trong cà rốt.

7-Cà rốt với cao cholesterol

Bác sĩ Peter Hoagland thuộc Bộ Canh Nông Hoa Kỳ cho hay chỉ ăn hai củ cà rốt mỗi ngày có thể hạ cholesterol xuống từ 10-20%.

Thí nghiệm bên Scotland cho thấy tiêu thụ 200 g cà rốt sống mỗi ngày, liên tục trong 3 tuần lễ, có thể hạ mức cholesterol xuống khoảng 11%.

8-Cà rốt với bệnh tiểu đường

Theo S Suzuki, S Kamura, tiêu thụ thực phẩm có nhiều carotenoid có thể làm giảm nguy cơ mắc tiểu đường loại 2 bằng cách tăng tác dụng của insulin.

9-Cà rốt với phụ nữ

Với phụ nữ, cà rốt có thể mang tới nhiều ích lợi như làm giảm kinh nguyệt quá nhiều, giảm triệu chứng khó chịu trước khi có kinh, bớt bị chứng viêm âm hộ và nhiễm trùng đường tiểu tiện nhất là giảm nguy cơ loãng xương sau thời kỳ mãn kinh.

Lựa và Cất giữ cà rốt

Mua cà rốt, nên lựa những củ còn lá xanh tươi, củ phải chắc nịch, mầu tươi bóng và hình dáng gọn gàng, nhẵn nhụi. Cà rốt càng có đậm mầu cam là càng có nhiều beta caroten.Tránh mua cà rốt bị nứt, khô teo. Nếu cà rốt không còn lá, nhìn cuống coi có đen không. Nếu cuống đen là cà rốt quá già.

Vì đa số đường của cà rốt nằm trong lõi, nên củ càng to thì lõi cũng lớn hơn và ngọt hơn.

Cà rốt là loại rau khỏe mạnh, chịu đựng được điều kiện thời tiết khó khăn nên có thể để dành lâu hơn nếu biết cách cất giữ.

Trước hết là đừng để thất thoát độ ẩm của rau. Muốn vậy, cất cà rốt ở ngăn lạnh nhất của tủ lạnh, trong túi nhựa hoặc bọc bằng giấy lau tay. Ðừng rửa trước khi cất tủ lạnh, vì cà rốt quá ướt trong túi sẽ mau bị hư. Chỉ rửa trước khi ăn. Cất như vậy có thể để dành được hơn hai tuần lễ.

Ðừng để cà rốt gần táo, lê, khoai tây vì các trái này tiết ra hơi ethylene làm cà rốt trở nên đắng, mau hư.

Nếu cà rốt còn lá, nên cắt bỏ lá trước khi cất trong tủ lạnh, để tránh lá hút hết nước của củ và mau hư.

Trước khi ăn, rửa củ cà rốt với một bàn chải hơi cứng. Ngoại trừ khi cà rốt quá già hoặc e ngại nhiễm thuốc trừ sâu bọ, không cần gọt bỏ vỏ.

Cà rốt có thể làm đông lạnh để dành mà vẫn ngon.

Trước hết, phải trụng cà rốt trong nước sôi. Ðây là cách để dành đông lạnh cho tất cả các loại rau. Trụng như vậy sẽ ngăn cản tác dụng làm mất hương vị, cấu trúc của thực phẩm.do các enzym có sẵn trong rau.

Sau khi trụng trong nước sôi độ mươi phút, lấy cà rốt ra, cho vào bao nhựa rồi để ngay vào ngăn đông đá.

 

Kết luận

Cà rốt là món ăn khá rẻ tiền so với lượng dinh dưỡng quý giá mà rau cung cấp. Nhiều người ít ăn cà rốt chỉ vì thiếu hiểu biết đầy đủ về giá trị dinh dưỡng của thực phẩm này. Mặt khác, tập quán ăn uống vốn được thành hình từ thói quen lâu ngày. Cà rốt là loại cây trồng mới được đưa vào Việt Nam từ thế kỷ trước, nên đối với phần đông người Việt, nhất là những người ở xa thành phố, vẫn chưa quen thuộc với việc sử dụng cà rốt thường xuyên trong ngày. Tuy nhiên, nếu biết tận dụng loại thực phẩm này với các đặc tính như trên, chắc chắn chúng ta sẽ nâng cao tình trạng sức khỏe cũng như phòng ngừa được hầu hết các bệnh do thiếu vitamin A.

Bác sĩ Nguyễn Ý Ðức

www.bsnguyenyduc.com{jcomments on}

“God save my life”!!

Đó là lời nói đầu tiên của bác sĩ Kent Brantly, 33 tuổi, cư dân của thành phố Forth Worth, Texas, khi rời bệnh viện Emory tại Atlanta ngày 21 tháng 8 năm 2014 sau gần 20 ngày điều trị bệnh Ebola.

Ông và chuyên viên vệ sinh Nancy Writebol là hai người Hoa Kỳ nhiễm bệnh này trong khi tình nguyện chăm sóc người mắc bệnh Ebola tại châu Phi. Cả hai đều làm việc cho tổ chức thiện nguyện Samaritan’s Purse được thành lập tại Hoa Kỳ từ thập niên 1800 để giúp đỡ những người nghèo khó, đau ốm, khốn khổ trên thế giới, theo đúng ý của Thiên Chúa

Vì là công dân Mỹ cho nên tin tức về hai bệnh nhân kể trên đã được báo chí, đài phát thanh và truyền hình liên tục loan tin trong gần 2 tháng nhất là sau khi bác sĩ Brantly được điều trị hết bệnh với một loại thuốc đặc biệt.

Trong khi đó, vào cuối tháng 7 năm 2014, một công chức cao cấp Mỹ gốc Liberia là Patrick Sawyer làm việc tại bộ Tài Chánh Liberia bị nhiễm virus Ebola mà không biết. Trên đường trở về Mỹ để tham dự sinh nhật con gái ở Minnesota, ông phải ghé Lagos, Nigeria để tham dự một hội thảo. Khi bước ra khỏi phi cơ, ông té ngã và được đưa vào bệnh viện để điều trị và đã thiệt mạng vì bệnh.

Tới đầu tháng 10, 2014 Thomas Eric Duncan người Mỹ gốc Liberia mắc bệnh Ebola được nhận vào điều trị tại một bệnh viện ở Dallas đã không may mắn qua đời dù đã được điều trị với một loại thuốc chống virus đang trong vòng nghiên cứu. Đã có nhiều câu hỏi được nêu ra về cái chết này nhưng chưa được làm sáng tỏ, như là bệnh nhân không có hảo hiểm, uống thuốc đang trong thời kỳ nghiên cứu quá trễ hoặc không cùng loại ZMap, lịch sử bệnh không rõ ràng, đã không khai báo khi nhập cảnh Hoa Kỳ là có tiếp xúc với người mắc bệnh Ebola trong thời gian sống tại Liberia…

Kể từ tháng 3, 2014 cho tới nay, dịch bệnh Ebola tại Tây Phi châu đã gây ra 7500 ca bệnh ở người với 3499 tử vong ở Guinea, Sierra Leone và Liberia.

Các tổ chức y tế trên thế giới kể cả Việt nam đều đặc biệt theo dõi nghiên cứu dịch bệnh và đưa ra những biện pháp phòng ngừa. Riêng CDC Hoa Kỳ đã gửi thêm 50 chuyên viên y tế sang các quốc gia ở Phi châu bị dịch bệnh để giúp kiểm soát bệnh.

Vậy bệnh Ebola là gì mà quan trọng như vậy?

Xin cùng tìm hiểu.

1.Nguyên nhân

Virus gây bệnh được tìm thấy lần đầu vào năm 1976 tại một ngôi làng ven lưu vực sông Ebola, tại quốc gia trước đây là Zaire nay đổi tên thành Cộng Hòa Dân Chủ Congo. Do đó tên Ebola được dùng để chỉ virus gây dịch sốt xuất huyết này.

Nguồn chứa tự nhiên của virus Ebola dường như là những con dơi ăn quả (fruit bat), khỉ hoặc vượn.

Virus Ebola được xếp vào nhóm A của danh sách các tác nhân khủng bố sinh học (class A bioterrorism agent) vì khả năng gây ra sốt xuất huyết. Sốt này là một trong những bệnh gây tử vong nhiều nhất trên thế giới với tỷ lệ cao tới 90%.

Danh sách này gồm có các tác nhân gây bệnh với đặc tính như sau:

-Dễ dàng phân tán và truyền bệnh từ người sang người;

-Đưa tới tử vong cao và có thể trở thành vấn đề ý tế công cộng;

-Có thể tạo ra hốt hoảng, xáo trộn trong xã hội; và

-Cần các biện pháp y tế công cộng để đối phó.

Các tác nhân khủng bố sinh học gồm có:

Anthrax ( bệnh Than với vi khuẩn Bacillus anthracis)
Botulismbệnh ngộ độc thực phẩm với vi khuản Clostridium botulinum
Plague bệnh dịch hạch với vi khuẩn Yersinia pestis
Smallpoxbệnh đậu mùa (variola major)
Tularemia với vi khuẩn Francisella tularensis
Bệnh sốt xuất huyết hemorrhagic fevers với virus Ebola

2.Dấu hiệu bệnh

Virus Ebola gây ra Bệnh Sốt Xuất Huyết với các triệu chứng như sốt, nhức đầu trầm trọng, đau cơ bắp, ói mửa, tiêu chẩy, đau bụng và chẩy máu trong và ngoài cơ thể hoặc bầm da không lý do.

Triệu chứng thường xuất hiện từ 2 tới 21 ngày sau khi tiếp xúc với virus Ebola.

Xét nghiệm máu thường cho biết bạch huyết cầu và tiểu huyết cầu giảm, men gan tăng.

Bệnh nhân bình phục vẫn còn có thể truyền virus trong tinh dịch tới 7 tuần lễ.

3.Cách truyền bệnh

Virus lây lan do tiếp xúc trực tiếp giữa các vết thương trên da, niêm mạc mũi, mắt, miệng với máu hoặc chất lỏng như nước tiểu, nước miếng, phân, tinh dịch của người bệnh hoặc đụng chạm tới các vật dụng như kim chích có dính virus Ebola.

May mắn là Ebola không lan truyền qua không khí, nước uống hoặc qua thức ăn. Tuy nhiên tại châu Phi, con người có thể nhiễm bệnh trong khi săn bắn, làm thịt hoặc tiêu thụ thịt súc vật bị bệnh.

4.Điều trị

Hiện nay chưa có dược phẩm để điều trị bệnh này. Bệnh nhân thường bị mất nước vì xuất huyết và cần được tận tình điều trị, được tiếp các dung dịch điện giải qua uống hay truyền tĩnh mạch. Nhờ đó nhiều bệnh nhân đã khỏi bệnh sau khi được chăm sóc y tế thích hợp.

Riêng bác sĩ Brantly được đặc biệt chữa với một loại kháng thể ZMapp đang được nghiên cứu thử nghiệm của một công ty sản xuất dược phẩm. ZMapp chưa được cơ quan FDA Hoa Kỳ thừa nhận nhưng vì nhu cầu khẩn cấp và bác sĩ Brantly tình nguyện dùng thuốc, cho nên FDA đặc biệt cho phép.Và bệnh nhân này đã khỏi. Ông nói, “Thật là một kỳ diệu! Thượng Đế đã cứu sống tôi”!!

5.Những ai có thể nhiễm Virus Ebola?

Nhân viên y tế, thân nhân và người tiếp xúc trực tiếp với máu và chất lỏng của bệnh nhân đều dễ dàng lây bệnh. Tuy nhiên, rủi ro nhiễm khi ngồi cạnh bệnh nhân rất hiếm.

Nên nhớ, người mới nhiễm bệnh mà chưa có triệu chứng không truyền bệnh cho người khác. Họ chỉ truyền bệnh khi nào có triệu chứng.

6.Nguy hại của dịch bệnh năm nay

Trong dịch bệnh hiện nay, có mấy điều mà bây giờ mới được biết.

-Thứ nhất là bệnh xuất hiện ở một nơi tại Phi châu mà trước đây bệnh chưa bao giờ có.

-Thứ hai là bệnh xảy ra quá nhanh tại cả vùng nông thôn lẫn thành thị. Bệnh đã vượt qua biên giới và xâm nhập nhiều địa phương của 4 quốc gia lân cận là Sierra, Liberia, Nigeria và Guinea. Do đó, việc kiểm soát bệnh trở nên khó khăn hơn, vì dân chúng nghèo khó, điều kiện vệ sinh kém….

Phòng ngừa

Hiện nay chưa có vaccin chích ngừa bệnh sốt xuất huyết Ebola cho nên cách phòng ngừa hữu hiệu nhất là cần phải tránh tiếp xúc với máu và chất lỏng của bệnh nhân hoặc với tử thi người bệnh.

1.Khi chăm sóc bệnh nhân:

-Tách riêng người bệnh để khỏi tiếp xúc với người lành.

-Mặc quần áo bảo vệ, mang khẩu trang, mang bao tay cao su, áo choàng và kính che mắt;

-Áp dụng cách khử trùng dụng cụ y khoa cũng như dùng chất diệt tác nhân gây bệnh.

2.Du lịch tới vùng có dịch bệnh, cần làm các việc như sau:

-Áp dụng vệ sinh tối đa, không tiếp xúc với máu và chất dịch của bệnh nhân.

-Không sờ mó vào các vật dụng có dính máu và chất lỏng của bệnh nhân.

-Tránh tham dự ma chay chôn cất và không sờ mó vào người chết vì bệnh.

-Tránh tiếp xúc với các loại dơi, vượn khỉ hoặc máu, dịch lỏng của chúng.

-Tránh tới các bệnh viện đã điều trị bệnh sốt xuất huyết Ebola.

Sau khi trở về từ vùng có dịch bệnh, cần để ý tới sức khỏe của mình trong vòng 21 ngày và tới bác sĩ ngay nếu có các triệu chứng của bệnh Ebola.

Các biện pháp trên có mục đích tránh sự tiếp xúc với máu và dịch của bệnh nhân.

Nếu bệnh nhân chết, không nên tiếp xúc trực tiếp với tử thi.

Ngày 24 tháng 8, 2014 vừa qua, giới chức y tế tại các quốc gia có dịch bệnh đã đưa ra quyết định là tất cả tử thi của bệnh nhân Ebola đều được nhân viên công lực thu lượm và hỏa tang, để tránh lan bệnh khi gia đình chôn cất.

Ngăn ngừa bệnh tại Hoa Kỳ

Tại các phi trường ở Hoa Kỳ, nhân viên đều được huấn luyện kỹ càng để khám phá ra các triệu chứng sớm nhất của bệnh, như là sốt, đau cuống họng và suy nhược cơ bắp, đặc biệt tại các phi trường có nhiều hành khách du lịch từ các quốc gia bị ảnh hưởng của virus Ebola như New York’s JFK International Airport, Washington-Dulles, Newark, N.J., Chicago-O’Hare and Hartsfield ở Atlanta, Ga.

Nếu phi hành đoàn thấy một hành khách có đấu hiệu nhiễm Ebola, họ sẽ thông báo cho nhà chức trách ở phi trường hay. Nhân viên kiểm dịch sẽ lên máy bay kiểm tra coi xem người đó có cần phải chở riêng bằng xe cấp cứu tới bệnh viện để theo dõi tình trạng bệnh trong vài ngày hay không.

Kết luận

Hiện nay, sốt xuất huyết do Ebola chưa là rủi ro cấp bách tại Hoa Kỳ.

Bệnh không lây lan qua không khí, nước uống và thức ăn.

Nhưng bệnh chỉ xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp với máu, chất lỏng của người bệnh hoặc tử thi người bệnh hoặc các dụng cụ như kim chích dính virus Ebola.

Mà Hoa Kỳ thì quá xa với vùng dịch bệnh. Cho nên, mặc dù dao động bà con chúng ta cũng an tâm phần nào.

Tuy nhiên cũng nên lưu ý đề phòng.

Cẩn tắc vô ưu mà!

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức

www.bsnguyenyduc.com{jcomments on}

Chuyện ngày xưa kể rằng: “Có anh chàng nọ hết lòng thương yêu vợ. Nhưng chị vợ lại ham thói trăng hoa, lang chạ, nay nhân tình, mai nhân bánh với trai tráng trong làng. Rồi đột nhiên chị vợ lăn đùng ra lìa xa cõi trần.

Người chồng buồn rầu bỏ xứ ra đi, ôm theo xác vợ làm kỷ niệm.

Một ngày nọ anh ta gặp một vị đạo nhân, bèn xin ra tay cứu sống vợ. Thông cảm, đạo nhân giúp đỡ và bảo người chồng chích ngón tay, nhỏ ba giọt máu lên xác vợ. Người chồng làm y theo lời, và vợ sống lại.

Hai người dắt tay nhau trở về quê cũ. Người chồng tưởng rằng vợ hồi tâm sẽ sống đời với mình. Chẳng ngờ nàng vẫn quen đường cũ, theo một tay lái thương giầu có và xin vĩnh biệt cố nhân. Hết lời khuyên can không được, người chồng bèn nói: “nàng có thể ra đi nhưng xin trả lại ta ba giọt máu”. Vợ bèn chích ngón tay, hoàn trả máu. Máu vừa nhỏ thì nàng tắt thở.

Chết đi, nàng hóa thân thành con muỗi, tìm người để lấy lại ba giọt máu, mong được hồi sinh. Nàng bay tới đâu cũng bị sua đuổi, nên luôn miệng vo ve than vãn”.

Do đó chỉ có muỗi cái mới hút máu động vật.

Nhưng khoa học ngày nay tinh tế hơn, đã tìm hiểu lý do khiến tại sao chỉ các mợ muỗi mới làm công việc hút máu động vật. Ðể sinh sống và cũng để gây ra một vài tai họa cho loài người.

Muỗi cái

Thứ nhất là các Mợ có miệng dài với vòi để dễ bề hút máu của động vật máu ấm. Còn các cậu muỗi hầu hết đều sống nhờ mật hoa và nước lã.

Thứ hai là đa số các mợ cần phải sống bằng máu để có chất đạm để nuôi trứng nhờ đó mới làm công việc sanh đẻ được.

Thứ ba là khi đốt người (hay thú vật) hút máu như vậy thì các mợ “ký niệm” vào huyết quản “thí chủ” một chút nước miếng có các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm.

Thứ tư là các mợ chỉ đẻ trứng trên mặt nước: hoặc là nước đang chẩy, nước ao tù, nước trên sông, trong lạch hoặc nước mưa đọng trong cái ống lon rỉ sét ở đầu nhà.Tất nhiên là các cậu muỗi thì không được tạo hóa giao cho cái trách nhiệm đẻ trứng này.

Muỗi cũng như ong kiến gây ra nhiều khó khăn cho con người mỗi khi Hè tới. Khí hậu nóng ấm là thời gian phát triển ưa thích của nhóm sinh vật này. Chúng đốt, chúng cắn, chúng hút máu, chúng truyền chất có hại khiến vô số người mang bệnh phải đi bác sĩ hoặc vào nhà thương.

Muỗi là một loại côn trùng biết bay có hai cánh nhỏ, thân hình mảnh mai, chân dài, cánh hẹp, lấm tấm nhiều vẩy trên gân cánh.

Từ đầu, nhú ra một xúc tu với nhiều sợi lông loắn xoắn. Lông ngắn ở muỗi cái, lông dài và rậm rạp ở muỗi đực.

Miệng muỗi cái dài, có vòi để hút, còn miệng muỗi đực rất thô sơ.

Có khoảng trên 2000 loại muỗi khác nhau. Chúng sống khắp nơi, từ miền nhiệt đới nóng ấm tới vùng bắc cực lạnh giá; từ vực sâu tới đỉnh núi cao. Muỗi cân nặng khoảng 2.5 milligrams, có thể bay nhanh tới gần một cây số một giờ. Muỗi có thể di chuyển xa cả năm chục cây số.

Muỗi hút máu

Muỗi cái hút máu để sống và để có thể sinh sản. Mỗi lần muỗi hút khoảng 5 phần triệu của một lít.

Muỗi có thể đánh hơi ra thân chủ xa cả vài chục thước bằng nhiều cách: nhìn thấy sự di động của động vật; có thể phát hiện những tia hồng ngoại phát ra từ thân thể con mồi; đặc biệt là chúng ngửi thấy mùi các hóa chất mà động vật tiết ra như carbon dioxide, lactic acid, chất béo cholesterol, chất steroid. Lactic acid là hóa chất tiết ra từ các bắp thịt trong khi làm việc.

Khi tìm ra con mồi thì muỗi sẽ bám sát. Chúng cắn để hút máu.

Việc hút máu cũng rất khoa học: trước khi hút, chúng nhả vào một chút chất chống đông máu để máu dễ dàng chạy vào ruột chúng. Nước miếng của muỗi cũng có thể chứa vi khuẩn truyền một số bệnh truyền nhiễm.

Chúng có thể hút bất cứ lúc nào, ngày cũng như đêm, nhưng thời điểm ưa thích là sáng sớm và khi chạng vạng hoàng hôn. Lý do là giữa trưa mà bay ra ngoài thì chúng có thể bị tổn thương vì hơi nóng làm khô nước trong cơ thể. Lý do khác nữa là ở hai thời điểm này, những con mồi của chúng cũng hay ra ngoài.

Chúng hút máu đủ no rồi tung cánh bay đi. Vì thế khi muỗi bám vào da mà động vật xua đuổi chúng đi thì chúng sẽ bay trở lại, lấy đủ thực phẩm đã. Cho nên, nhiều khi để tránh tiếng vo ve gây khó ngủ ban đêm, thà cứ thí cô hồn cho chúng một chút máu cho xong. Muỗi no đi ngủ, mình cũng ôm “gối mềm” ngủ cho ngon giấc.

Sau khi hút no thì mợ muỗi phải kiếm một chỗ yên tĩnh để thưởng thức, tiêu hóa chiến lợi phẩm là máu. Nghỉ ngơi, muỗi cũng có tư thế đặc biệt: muỗi thường thì thân mình song song với mặt bằng, còn đầu thì chiếu nghiêng. Muỗi anophele truyền bệnh số rét thì nghỉ ngược lại: đầu và vòi song song với mặt bằng, mình nghiêng nghiêng. Vì thế các cụ ta gọi chúng là muỗi đòn xóc.

Cái vụ muỗi cắn này cũng có nhiều chuyện nên nói ra.

Số là muỗi cũng khó tính, lựa chọn con mồi. Có người thì muỗi chê mà ngược lại một số người khác thì muỗi chiếu cố rất nhiều. Có thử nghiệm đã để hai người trong một phòng kín, hầm hơi có ít con muỗi. Một người lãnh đủ, một người rất ít vết muỗi cắn. Lý do tại sao thì chưa có giải thích. (Càng giết muỗi nhiều càng bị muỗi bu cắn vì nặng nghiệp sát nằm trong Lý Nhân Quả, chưa nói đời tương lai còn duyên tái sanh làm người thì sẽ sanh vào vùng ẩm thấp có nhiều muỗi ruồi — theo HoPhap.Net)

Các nhà nghiên cứu đang coi xem trong hơn hai trăm hóa chất mà da ta tiết ra, không hiểu hóa chất nào lại hấp dẫn với các nàng muỗi như vậy. Mồ hôi, khí CO2 trong hơi thở của động vật, thân nhiệt và tia hồng ngoại phát ra từ động vật rất hấp dẫn với muỗi. Cây cối ban đêm thả ra nhiều CO2 nên ra vườn ban đêm, ta sẽ là mồi ngon cho muỗi

Ngoài ra, muỗi cũng đặc biệt có cảm tình với người có máu loại O, phụ nữ có thai, người quá ký, người có khó khăn về tiêu hóa, acid lactic tiết ra khi vận động cơ thể, mặc quần áo mầu đen, đỏ, khi uống vài lon la de….

Vì có những “hấp dẫn lực” phát ra từ người, cho nên, khi ở nơi có muỗi thì ta có thể chạy xa, xua đuổi chúng nhưng không trốn ẩn với chúng được.

Muỗi cũng thích hành nghề trong bóng tối, cho nên khi ngồi làm việc, học bài là muỗi hướng vào mục tiêu ở những vùng da khuất tối như bàn chân nằm dưới gầm bàn.

Muỗi đẻ trứng trên mặt nước, nhất là nơi ao tù nước đọng. Sau dăm ngày, trứng nở thành ấu trùng (bọ gậy hoặc loăng quăng) ngọ nguậy chuyển động. Vài ngày sau, bọ gậy biến thành nhộng rồi thành muỗi, bay khỏi mặt nước.Các chú cá con là rất khoái ăn trứng và bọ gậy.

Sau khi thành hình, muỗi cái muỗi đực “đi tơ” với nhau. Muỗi cái phải đi kiếm máu hút ngay để có đạm chất sinh sản trứng.

Khi thời tiết ấm nóng, muỗi có thể sanh đẻ mỗi hai tuần. Nhiệt độ thích hợp với muỗi là 30ºC và tuổi thọ cúa muỗi là từ vài ngày tới ba bốn tuần lễ.

Muỗi có nhiều ở các quốc gia có khí hậu nhiệt đới. Vì thế, cứ tới thời tiết lạnh mùa đông là muỗi ta biệt tăm.

Bệnh do muỗi

Muỗi cắn, ngoài chuyện khó chịu, ngứa ngáy tại chỗ còn gây lan truyền một số bệnh nhiễm. Đáng kể nhất là bệnh sốt rét, bệnh viêm não, bệnh dengue, sốt vàng, bệnh giun chỉ…

1-Sốt rét ngã nước hiện còn hoành hành ở nhiều quốc gia vùng nhiệt đới và đưa tới nhiều tử vong đáng sợ.

Muỗi truyền lan bệnh là những mợ Anopheles, thuộc nhóm Plasmodium. Các mợ hút máu người bệnh, tiêu hóa máu nhưng không tiêu hóa ký sinh trùng. Khi cắn người kế tiếp, các mợ “đổ bệnh” cho những nạn nhân mới này. Cứ như vậy, sốt rét lan truyền vô tận.

Bệnh có thể chữa và phòng ngừa bằng thuốc căn bản Chloroquine.

Những ai đi du lịch về vùng dịch bệnh nên xin thầy thuốc cho thuốc viên uống trước khi đi, trong thời gian du lich và một tuần lễ sau khi trở về.

Hiện nay, đang có nhiều nghiên cứu để chế ra thuốc tiêm ngừa sốt rét, như là chủng ngừa bệnh cúm, chủng ngừa đậu mùa

2- Sốt Dengue, còn gọi là Sốt Đập Lưng (breakbone fever) do muỗi Aedes Aegyti truyền virus từ người bệnh sang người lành. Bệnh ít gây tử vong ngoại trừ trường hợp Sốt Đập Lưng Xuất Huyết thường thấy ở các quốc gia Đông Nam Á châu và châu Mỹ La Tinh.

Bệnh nhân có triệu chứng như, đau xương khớp, nhức đầu, nóng sốt, nổi ban trên da và làm cơ thể suy nhược.

Không có thuốc chữa khỏi bệnh mà cũng chưa có tiêm ngừa. Sốt xuất huyết đang là vấn đề nan giải của mọi quốc gia, vì dịch bệnh ngày một gia tăng.

3-Sốt Vàng (Yellow Fever) cũng do muỗi Aedes Aegypti truyền một loại virus. Bệnh này có nhiều ở Phi châu và thường gây ra tử vong. May mắn là đã có thuốc tiêm ngừa bệnh.

4-Bệnh Giun Chỉ (Filiriasis) có nhiều ở vùng nhiệt đới và bán nhiệt đới. Bệnh do các giun ký sinh gây ra và được muỗi Aedes, Culex, Anopheles và Mansonia truyền đi.

Bệnh có thể chữa được bằng thuốc Diethylcarbamazine.

Phòng ngừa muỗi đốt.

Đến đây thì chắc nhiều người thấy mà ớn giống muỗi, muốn tránh xa chúng, không muốn mắc bệnh do chúng truyền lan và cũng không muốn chúng quấy rầy giấc ngủ đêm, ngày.

Vậy thì xin nói về chuyện này.

Như đã nói ở trên, muỗi xuất hiện ở ngoài trời nhiều nhất từ lúc tranh tối tranh sáng và suốt đêm. Vậy thì khi chúng hùng hổ ra kiếm mồi, thì ta ở trong nhà. Mà nếu cần ra thì mặc quần áo phủ người càng kín càng an toàn, đặc biệt là ba vùng cổ: cổ tay, cổ chân và cổ đỡ đầu.

Tránh đi tới nơi sình lầy, nước đọng, chỗ um tùm cây bụi.

Ngồi ngoài balcon, để cái quạt chạy nhẹ với gió thổi hiu hiu cũng xua đuổi muỗi khá tốt.

1.Bôi thuốc đuổi muỗi.

Có nhiều loại thuốc xua muỗi, nhưng loại được nhiều chuyên gia tín nhiệm là DEET. Vài điều cần nhớ khi dùng DEET:
◾Mua thuốc về, nhớ đọc kỹ nhãn hiệu với cách dùng, rủi ro có thể có.
◾Thuốc có 30% DEET là vừa đủ mạnh. Trẻ em dùng loại 10% DEET.
◾Đừng bôi thuốc lên vết thương trên da hay chỗ da bị viêm đỏ.

Đùng bôi quá gần mắt, miệng nhất là ở trẻ em
◾Đừng để trẻ em tự thoa thuốc này, tránh ngộ độc khi các em vô tình uống hoặc thoa vào mắt
◾Thoa vừa đủ để che da và quần áo
◾Đừng bôi lên phần da dưới quần áo, vì da đã được quần áo che trở
◾Đừng xịt thuốc khi ở trong phòng kín để tránh hít vào phổi bụi hóa chất
◾Sau khi vào trong nhà, xả nước cho sạch thuốc ngừa trên da

1. Loại trừ, xa lánh muỗi

Khi phải ở lâu trong vùng có muỗi, như đi câu cá ban đêm, có thể nhúng quần áo trong hóa chất Permethrin, Icon, Fendona để đuổi muỗi. Xịt các hóa chất này lên tường nhà cũng tiêu diệt muỗi khi chúng đậu trên tường. Nên cẩn thận khi dùng vì hóa chất này có thể gây hại cho sức khỏe trẻ em, phụ nữ có thai và các cụ cao tuổi.

Muỗi cũng kỵ một số tinh dầu thảo mộc như bạc hà, bạch đản, xả.
Có thể đốt hương xua muỗi, dùng đèn giết muỗi, bẫy điện, vợt điện bắt muỗi, máy phát ra siêu âm để xua muỗi đi xa.
Nằm ngủ trong mùng màn vừa tránh được muỗi cắn mà lại vừa có tự do riêng.
Chạy quạt thổi nhẹ để xua đuổi muỗi
Mặc quần dài, đi vớ tất
Gắn lưới ở cửa sổ và cửa ra vào để chống muỗi “xâm nhập gia cư bất hợp pháp”
Triệt hạ trứng và ấu trùng muỗi ở nơi ao tù, nước đọng, phát quang các bụi cây.

Ngoài các bệnh nhiễm, muỗi cắn thường không gây phản ứng mạnh. Chỉ một chút ngứa ngáy khó chịu ở chỗ bị cắn, chườm nước đá lên ngay là hết.

Tuy nhiên, nhiều khi ở trẻ em, sau khi muỗi cắn, ngứa, các em gãi đến trầy da, rồi nhiễm trùng. Thành ra, khi muỗi đốt da sưng lên thì chườm ngay nước đá, hoặc bôi lớp mỏng Caladryl lotion lên chỗ muỗi cắn.

Bác sĩ Nguyễn Ý-Đức

bsnguyenyduc.com{jcomments on}

Ước vọng sống lâu đã là điều mong muốn của con người từ ngàn xưa. Nó đứng trên cả tiền tài, danh vọng, đông con nhiều cháu. Chả thế mà thứ dân khi gặp nhau thì trang trọng chúc bách niên giai lão là thỏa mãn rồi. Còn vị quyền cao phủ chùm đất nước thì không bằng lòng với bách niên, mà đòi dân đen phải tung hô vạn tuế! vạn tuế ! hoặc muôn năm! muôn năm!

Nhưng trăm người trăm ý, cho nên Á Đông ta có quan niệm “đa thọ, đa nhục”.   Chateaubriand ví tuổi già như con tầu đắm.

Horace than phiền: tuổi già buồn nản đang đến, giã từ những nụ cười vui, những tình yêu nồng nàn và những giấc ngủ an lành.

Còn Hippocrate thì so sánh tuổi với bốn mùa mà già là mùa đông băng giá.

Có lẽ là khi về già, con người, giống như mọi sinh vật khác, đều chịu những thay đổi về cấu tạo, về chức năng, đưa tới đau yếu, bệnh hoạn, mất sinh lực và ý chí. Vì vậy, người già cho rằng sống lâu mà suy yếu, thiếu thốn, chẳng qua cũng chỉ như cây tầm gửi, là gánh nặng cho gia đình và xã hội rồi chuốc cái nhục vào thân.

Rõ thực là:

“Khi vui thì muốn sống lâu,

Khi buồn lại muốn thác mau cho rồi”.

Nhân dịp tuổi thọ sắp tăng thêm một đơn vị, chẳng biết mình nên buồn hay nên vui. Thôi thì để biết người, biết mình, chúng tôi xin cùng quý vị ôn lại vài nét thăng trầm tuổi thọ của con người, lướt qua một phần phong tục tập quán của vài thời đại đã qua.

Người Già Việt Nam

Phong tục Việt Nam vốn trọng người già. Ta thường có câu nói:

“Triều đình thượng tước, Hương đảng thượng xỉ”

có ý nói là ở nơi triều đình thì chức tước cao được ngồi trên, còn tại chốn đình trung hương đảng thì người cao tuổi được coi trọng hơn. Vì được quý trọng nên dân ta đã có nhiều tục lệ tốt đối với người già.

Trong gia đình, Tết đến, con cháu tụ họp trước là để cúng bái gia tiên, sau là chúc tuổi thọ ông bà cha mẹ.Tăng thêm một tuổi là thêm thọ, một điều mà ai cũng mừng, cũng nhắc nhở chờ đợi:

“ Bà lão nằm tính tuổi sắp thêm năm” Anh Thơ.

Trẻ con cũng sốt ruột chờ đợi để được mừng tuổi, bằng tiền mặt phong bao, bằng những lời khen tặng hay ăn, chóng lớn.

Ngoài xã hội, nhất là nơi thôn ấp, các vị cao niên từ 50 tuổi trở lên thì được xếp vào hạng bô lão, trên cả các hương chức quyền thế tại địa phương.

Trong số bô lão, cụ nào cao tuổi hơn cả thì được tôn vinh là các Cụ Thượng, thường là trên 80.

Tuổi 40 được mở tiệc tứ tuần đại khánh; 60 tuổi trở lên thì các cụ đã ăn mừng thọ, từ tiểu thọ, trung thọ rồi đại thọ ở tuổi ngoài 80.

Vì quan niệm tuổi thọ là tuổi Trời ban cho, nên các vị cao tuổi đều được kính trọng.

Ra đường, gặp người già là mọi người phải cúi đầu chào hỏi cho lễ phép, phải nhường bước, phải nhường chỗ ngồi, phải đứng lên khi bô lão xuất hiện, không được ngắt lời bô lão khi thảo luận. Chương trình giáo dục từ lớp Đồng Ấu đã có những bài học Luân Lý chỉ dậy học trò cung cách đối xử với người lớn tuổi.

Trong làng xã thì có những tục rước lão, tiệc yến lão. Người già mặc quần áo đẹp, con cháu ôm cơi trầu, điếu ống theo hầu, được dân làng mang cờ quạt, võng cáng với trống chiêng tới đón mời lên Đình để hương chức và dân chúng chiêm ngưỡng, chúc tụng rồi dự yến tiệc. Mà yến tiệc thì các cụ chỉ dùng một ít, còn lại lấy phần về chia cho người trong tộc họ, hàng xóm để cùng hưởng lộc nhân dân.

Các cụ Ông cụ Bà đều được rước đón, nhưng tại nhiều địa phương, cụ bà không tham dự vì các cụ vẫn theo lời dậy từ ngàn xưa là đàn bà con gái không dính líu vào việc làng, việc nước.    Các bà mẹ Việt Nam bao giờ cũng khéo lo xa.

Ngoài ra các cụ còn được làng xã dành cho một số quyền lợi về công điền, địa thổ, được miễn trừ hết sưu dịch. Quan niệm “ kính già , già để tuổi cho ” rất phổ biến. Vả lại, kính lão đắc thọ, mọi người cũng mong là khi mình đạt tới tuổi thọ đó sẽ được hưởng những vinh dự tương tự.

Cũng như người Trung Hoa, xã hội ta vẫn coi gia đình là một đơn vị nền tảng với tôn ti trật tự rõ rệt.

Chủ gia đình là người cao tuổi nhất, có toàn quyền quyết định về mọi sinh hoạt của thành viên. Con phải tuân theo lời bố, vợ phục tùng chồng, em phải nghe lời anh, và nàng dâu mới về là người chịu nhiều thiệt thòi, hành hạ từ nhà chồng. Nhưng khi đã tới tuổi cao thì uy quyền của bà ta cũng tăng đối với con cháu và có cơ hội hành hạ nàng dâu như bà đã từng bị đối xử khắt khe khi xưa.

Việc dựng vợ gả chồng hoàn toàn do người cao tuổi sắp đặt: cha mẹ đặt đâu con ngồi đó. Khi bố mẹ thất lộc thì người trai trưởng nắm quyền hành: quyền huynh thế phụ.

Nhờ con cái thấm nhuần tư tưởng

“ Công Cha như núi Thái Sơn,

Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chẩy ra”,

Cho nên người già Việt Nam đều sống với gia đình và được thân nhân chăm sóc, phụng dưỡng cho tơí khi mãn phần. Chỉ khi nào vì quá nghèo lại không có thân nhân thì họ mới phải vào trong các nhà dưỡng lão do chính quyền hay các hội từ thiện tư nhân tài trợ.

Hiện Trạng Người Già

Trong thế kỷ vừa qua, vấn đề người già đã là mối ưu tư lớn của mọi người. Sự gia tăng dân số kèm theo nhiều khó khăn của lớp người này trên thế giới đã được các quốc gia và tổ chức Liên Hiệp Quốc đặc biệt lưu tâm tìm biện pháp giải quyết giúp đỡ. Số người trên 60 tuổi đã mau chóng chiếm tỷ lệ cao trong tổng số dân cư trên thế giới, mà nhóm người trên 80 tuổi lại tăng lên mau nhất. Điều đáng ngại là sự gia tăng này lại xẩy ra nhiều hơn ở các quốc gia đang mở mang, chưa đủ phương tiện ứng phó.

Hiên nay số người cao tuổi trên toàn thế giới là gần sáu trăm triệu. Tới năm 2020, số này ước lượng có thể sẽ tăng lên một tỷ. Lý do sự gia tăng này gồm có việc giảm số tử vong do các bệnh truyền nhiễm, cải thiện điều kiện vệ sinh, dinh dưỡng, nhà ở, các phương pháp phòng ngừa bệnh, khám phá ra thuốc kháng sinh. Sự gia tăng tuổi thọ là dấu hiệu của sự tiến bộ cũng như sự hoàn tất sinh học quan trọng trong thế kỷ 20.

Người cao tuổi phải được coi như một nguồn lợi quý giá chứ không phải là gánh nặng cho xã hội, vì họ sẽ còn đóng góp nhiều cho đất nước bằng những kiến thức, kinh nghiệm của họ. Căn cứ trên quan niệm đó, Liên Hiệp Quốc đã kêu gọi toàn thế giới lưu tâm tới những khó khăn đang ám ảnh người cao tuổi, đồng thời cũng đề nghị nhiều chương trình để bảo đảm sự an toàn về kinh tế, xã hội của khối người quan trọng và cần thiết này, cũng như tạo cơ hội cho họ đóng góp vào sự phát triển của mỗi quốc gia.

Liên Hiệp Quốc đề nghị một số nguyên tắc để giúp đỡ người cao tuổi như: Họ phải có cơ hội được xử dụng dễ dàng về thực phẩm, nước uống, nhà ở, chăm sóc y tế, việc làm và có một đời sống an toàn; họ phải được xử dụng các dịch vụ pháp lý, các phương tiện giáo dục, văn hóa, giải trí để phát triển mọi tiềm lực; phải được sống trong vinh dự, không bị khai thác, lợi dụng và được đối xử bình đẳng.

Ngoài ra, các quốc gia cũng cần tạo môi trường thuận lợi để khích lệ dân chúng dành dụm tiền cho tuổi về già; khuyến khích mọi lứa tuổi tham dự vào các chương trình, cũng như các cơ cấu đầu não có quyền quyết định chính sách chung; tăng cường các biện pháp và cơ chế để bảo đảm là người về hưu không rơi vào tình trạng nghèo khó, vì họ đã có công đóng góp nhiều cho sự phát triển quốc gia khi trước.

Về phần mình, người cao tuổi có lẽ cũng cần hành xử làm sao để sống cuộc đời cuối với nhiều tích cực hơn.

Kết Luận

Trong một dịp luận đàm với vị Thượng Bô Lão 86 tuổi ở thành phố Houston, người viết có hỏi thăm cụ là với bí quyết gì mà cụ nom vẫn phong độ cả về thể xác lẫn tâm hồn; lại mỗi ngày vẫn lái xe đưa người này người khác đi công việc, vẫn tham dự các sinh hoạt chung, đôi khi lại còn đi múa đôi mỗi cuối tuần.

Thì cụ trả lời: “ Nào có bí quyết gì đâu. Ông cứ chịu khó về dở lại những trang sách của cuốn Luân Lý Giáo Khoa Thư, in cách đây nửa thế kỷ, đọc hết chương “Bổn phận đối với bổn thân” là có hết. Nào là các bài học về biết trọng linh hồn, phải quý thân thể, về vệ sinh cơ thể, gìn giữ sức khỏe, ăn uống điều độ, vận động cơ thể, tới những cách đối xử với nhân quần xã hội để sao cho có tâm thân an lạc. Nếu có thiếu họa chăng chỉ thiếu những chỉ dẫn thực tế về nhu cầu sinh lý, tình dục”

Người viết vội vàng vâng lời, tìm đọc sách Luân Lý Giáo Khoa Thư. Rồi thắc mắc: chả lẽ ngày xưa thiên hạ không có nhu cầu sinh lý. Hay là các cụ biết cả rồi, nên chẳng cần viết ra.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức

www.bsnguyenyduc.com{jcomments on}

Đón Tết Mừng Xuân là phải có ăn có uống. Vì thế dân gian ta mới gọi là ĂN TẾT. Mà không phải chỉ ăn một bữa, hai bữa nhưng “chẳng phong lưu cũng ba ngày Tết”. Nhiều địa phương còn ăn Tết cả tháng, vì “Tháng Giêng là tháng Ăn- Chơi”. Giầu thì mổ trâu mổ bò, nghèo thì cũng làm thịt con gà, chung nhau con heo. Rồi nấu nướng, giã giò, gói bánh chưng, bánh tét, ăn uống linh đình.

Uống đây không phải là nước cam nước chanh, nước ngọt mà còn là uống rượu. Vì “phi tửu bất thành yến”. Phải có vài ly rượu đưa cay cho món tiết canh lòng lợn, miếng thịt quay vàng óng thơm ngon. Người ta nâng ly chúc nhau Thọ tựa Nam sơn, Phúc như Bắc hải, giầu có bằng năm bằng mười năm ngoái…

Uống rượu vẫn được coi như là một cái thú. Có người nhâm nhi một chút rượu để thưởng thức cái hương thơm của rượu, cái vị cay cay của rượu, cái cảm giác kích thích của tửu tinh.

Uống rượu mà có thêm bạn đồng ẩm thì tiệc rượu càng vui.

Nhưng kìa sao mọi sự đang diễn ra êm đềm thân mật, đột nhiên lời qua tiếng lại, một người to tiếng, cà khịa khích bác người kia. Rồi cãi nhau, rồi thượng cẳng chân, hạ cẳng tay ẩu đả. Người ta đã quá chén, không kiểm soát được mình vì ma men đã làm chủ con người. Người ta đã say vì rượu tràn ngập cơ thể. Ấy là chưa kể, nếu tiếp tục “rượu vào, lời ra” thì sẽ đưa tới bê tha nghiện ngập, mất phẩm giá con người mà còn mang thêm bệnh hoạn.

Nhân dịp Tân Xuân sắp đến, lang tôi xin cùng quý thân hữu tìm hiểu lại lợi hại của cái món “Nước Tinh Thần” này. Để cùng trọn vẹn vui những ngày Xuân.

Vì ngoài vai trò khiêm nhường trong dinh dưỡng, ẩm thực, rượu được y khoa tây phương coi như một loại thuốc. Với Đông Y thì “Tửu vi bách dược chi trưởng”, rượu đứng đầu trăm loại thuốc.

Khi hấp thụ vào cơ thể, thuốc hoặc rượu sẽ tạo ra một số thay đổi vừa tốt vừa xấu cho các chức năng của tấm thân đáng quý này. Khi uống vừa phải, các thay đổi xấu có thể trở lại bình thường, nhứng quá nhiều thỉ rượu lại có hại.

Tác dụng tốt của rượu

Đông, Tây y học đã đồng ý với nhau là rượu có một số tác dụng tốt cho cơ thể, NẾU được dùng vừa phải.

Danh y Lý Thời Trân của Trung Hoa từ xưa đã có nhận định: “Uống ít rượu sẽ làm khí huyết lưu thông; uống nhiều sẽ làm hại tinh thần, làm tổn thương bao tử và kích thích hỏa tà”.

Các nhà dinh dưỡng y học thời nay thì nhấn mạnh ở chữ moderation, vừa phải cũng như đừng tự tạo ra thói quen uống rượu, đừng uống vì bị ép nài (Tủu bất khả ép). Vừa phải là khoảng 350 cc bia, 150 cc vang và 50cc rượu mạnh, hai lần một ngày cho nam giới. Nữ giới thì một lần thôi vì lá gan quý bà tuy “mưu lược đánh ghen” thì hay nhưng không “xử lý” được lượng rượu lớn. Cũng nên để ý tới độ cồn của rượu: trên 5% là mạnh rồi đấy và phải cẩn thận.

1-Kích thích khẩu vị

Các nhà y học đều có ý kiến là quý vị tuổi cao, người đang phục hồi bệnh có thể dùng một chút rượu khai vị để ăn ngon miệng. Một chút rượu sẽ kích thích nụ nếm ở lưỡi, tăng nước miếng và dịch vị bao tử, giúp cho sự tiêu hóa thực phẩm dễ dàng. Một chút rượu cũng tăng cảm giác đói, khiến ta ăn nhiều hơn.

2-Rượu với trái tim

Đây là vấn đề được nghiên cứu, tranh luận  rất nhiều với nhiều ý kiến thuận nghịch.

Nghiên cứu vào tháng 11 năm 2009 của nữ bác sĩ Larraitz Arriola, Tây Ban Nha, cho hay dùng rượu đều đặn có thể giảm 1/3 rủi ro mắc bệnh tim mạch. Tuy nhiên tác giả cũng vội vàng nhấn mạnh rằng bà không khuyên mọi người bắt đầu uống rượu vì khi lạm dụng, rượu đã gây ra cả triệu tử vong. Và nếu có uống thì nên uống vừa phải kèm theo ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, vận động mỗi ngày.

Vì có quá nhiều ý kiến tương tự, Hội Tim Hoa Kỳ cũng miễn cưỡng nói rằng dùng rượu vừa phải có thể có tác dụng tốt cho bệnh tim.

3-Rượu với stroke

Nhiều nghiên cứu nói rằng dùng rượu vừa phải có thể giảm rủi ro stroke gây ra do xuất huyết não. Rượu có tác dụng tăng choledterol lành HDL, giảm sự kết tụ của tiểu cầu.

Hội Tai Biến Não Hoa kỳ nhận định: “Uống hai lượng rượu mỗi ngày có thể giảm quá nửa rủi ro stroke, nhưng uống trên số lượng này lại tăng rủi ro stroke gấp ba lần cộng thêm bệnh gan và các tai nạn khác. Tốt hơn là nếu chưa uống thì đừng bắt đầu uống”.

4-Rượu với khả năng nhận thức

Tập san Y học New England Journal of Medicine, 2005, có đăng kết quả nghiên cứu của Đại học Harvard về sự uống rượu ỡ quý lão phu nhân từ 70-81 tuổi. Những vị nào uống một lượng nhỏ rượu mỗi ngày thì ít bị hư hao nhận thức hơn là nữ nhân không uống.

Nhưng uống quá nhiều thì bị suy giảm khả năng học hỏi, cất giữ và nhớ lại sự việc.

5-Rượu xoa dịu tâm trạng

Một chút rượu có thể làm giảm sự bồn chồn, lo lắng hoặc tạo một cảm giác thân thiện giữa con người với con người. Cho nên trong những bữa ăn giao tế, một ly rượu là vật xúc tác tốt đưa đẩy cho việc thảo luận công kia việc nọ. Nhưng phải luôn luôn nhớ rằng:

“ Rượu lạt uống lắm cũng say;

Người khôn nói lắm dẫu hay cũng nhàm”

Tác dụng xấu của nhiều rượu

Chẳng phải thiên kiến, hẹp hòi nhưng tác hại của tiêu thụ quá nhiều rượu đã được nhìn thấy và nghiên cứu y khoa học chứng minh.

-Theo Viện Nghiên Cứu Ung thư Hoa Kỳ, có nhiều bằng chứng là nghiện rượu tăng rủi ro ung thư miệng, cuống họng, thanh quản và thực quản. Rượu cũng tăng rủi ro ung thư phổi nếu kèm theo với hút thuốc lá.  Đôi khi rượu gây ung thư gan, đại tràng, nhũ hoa.

-Như đã trình bày ở trên, một chút rượu có thể tốt cho tim, nhưng liên tục nhiều “chút, chút” lại gây tổn thương cho trái tim nhỏ bé, đưa tới cao huyết áp, giãn yếu cơ tim, suy tim rồi tai biến não. Uống nhiều rượu cũng tăng chất béo triglyceride trong huyết quản.

-Gan có nhiệm vụ chuyển hóa rượu để loại ra khỏi cơ thể. Tiêu thụ nhiều rượu khiến cho gan suy yếu, tổn thương, đưa tới các bệnh như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ cứng gan rồi ung thư gan.

– Uống nhiều rượu đưa đến nguy cơ suy dinh dưỡng. Lý do là  rượu chỉ cung cấp một số năng lượng còn chất dinh dưỡng lại rất ít. Uống một lon bia có thể giúp ăn ngon  hơn, nhưng uống dăm lon là no bụng, dạ dầy không còn chỗ cho thực phẩm.  Ngoài ra, nếu uống rượu nhiều, đi tiểu nhiều, lại thêm ói mửa tiêu chẩy mất hết sinh tố, khoáng chất. Thế là thiếu dinh dưỡng với nhiều hậu quả khôn lường.

-Tiêu thụ nhiều rượu khiến phản ứng thần kinh chậm lại, kém tập trung và giảm khả năng phán xét. Uống thêm, người tiêu thụ trở nên hung bạo, gây gổ, mất tự chủ. Hậu quả là đả thương, tai nạn xe cộ, tử vong…

-Nhiều rượu cũng đưa tới nghiện ngập, viêm loét dạ dày, giảm khả năng tình dục, rối loạn dây thần kinh ngoại vi, thay đổi chức năng trí tuệ, thiếu máu, khuyết tật trẻ sơ sinh khi mẹ có thai lại uống rượu, mệt mỏi sau say sưa, béo bụng…

Kết luận

Ở đời, xét cho cùng lý, thì mọi sự đều phúc đấy, họa đấy, tùy theo sự khôn khéo lựa chọn, quyết định của con người.

Bia rượu có cả từ nhiều ngàn năm. Người uống cũng nhiều mà người không cũng chẳng ít. Hậu quả tốt cũng có, mà xấu đếm cũng chẳng xuể.

Nhà dinh dưỡng lão thành Từ Giấy đã ví tâm trạng người uống rượu với mấy con thú vật. Uống vừa phải thì hớn hở như con công, thêm chút nữa thì cho là khỏe như sư tử, thêm vài ly thì huyên náo như con khỉ để rồi tới khi say thì nằm gục ngủ khì như con heo. Uống như vậy thì đâu có ích gì.

Cho nên, nếu biết cân nhắc, lấy sự chừng mực, điều độ và có giới hạn làm kim chỉ nam, thì chắc là sẽ “phúc sẽ nhiều hơn họa” và cuộc đời chắc sẽ nhiều mùa Xuân bình an. Bằng như ngược lại, sử dụng bừa bãi, không kiềm chế thì chắc chắn không bao lâu sẽ dẫn đến cảnh “họa vô đơn chí”, mà cuộc đời vì thế cũng vui ít, buồn nhiều, bệnh tật cũng vô số kể.{jcomments on}

Đề cập tới vấn đề dinh dưỡng ở tuổi già, có ý kiến cho rằng, “Người có tuổi như đèn treo trước gió, cơ thể ngày một yếu dần. Tính tình, khẩu vị cũng bỗng nhiên thay đổi. Chính vì thế, người cao tuổi cũng cần một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để hạn chế tối đa, phòng ngừa những bệnh thường dễ xâm nhập”.
Như vậy thì dinh dưỡng người già có vai trò quan trọng trong phẩm chất đời sống của họ.

Tới tuổi già, có nhiều thay đổi sinh lý tự nhiên như:
-Giảm khả năng nếm và ngửi thực phẩm từ tuổi ngoài 60.
-Trên 40% người tuổi cao bị rụng mất hàm răng, do đó sự nhai nuốt thức ăn trở nên khó khăn.
-Tuyến nước miếng giảm hoạt động, nước miếng ít khiến cho thực phẩm trong miệng trở nên khô, nhai không nhuyễn và không dễ dàng trôi xuống thực quản, dạ dày.
-Cảm giác khát nước giảm khiến cho NCT ít uống nước, đưa tới thình trạng thiếu nước trong cơ thể. Hậu quả là da khô, xương khớp không chuyển động nhuần nhuyễn, bài tiết chất phế thải khỏi cơ thể khó khăn.
-Dịch vị bao tử giảm, nhu động của ruột và bao tử kém, khiến cho sự tiêu hóa thực phẩm giảm, dinh dưỡng kém.
-Ít làm việc chân tay cho nên nhu cầu năng lượng bớt đi. Do đó sở thích và nhu cầu dinh dưỡng cũng phải thay đổi theo.
Các thay đổi này ảnh hưởng tới sự chuyển hóa thực phẩm cũng như loại thực phẩm tiêu thụ. Vì vậy quý cụ cũng nên để ý tới những món ăn thích hợp trong bữa cơm của mình.
Ngoài ra, người tuổi cao cũng thường dùng nhiều dược phẩm khác nhau, mà một số có thể lảm giảm sự hấp thụ một vài loại thực phẩm. Chẳng hạn thuốc xổ dầu khoáng chất làm thất thoát các sinh tố A, D, E, K trong cơ thể; thuốc hạ cholesterol giảm khả năng tiêu hóa chất béo của gan.
Nói chung thì người già có thể giảm phần nào về số lượng thực phẩm trong bữa ăn nhưng phẩm chất (quality) món ăn vẫn phải tương tự như khi còn trẻ. Món ăn cần cô đọng, có đầy đủ các chất dinh dưỡng chính yếu là tinh bột, đạm, béo và các vitamin, khoáng chất, nước.
Vài điều cần lưu ý:
Người cao niên không nên giới hạn dinh dưỡng, trừ khi tuyệt đối cần vì một bệnh mãn tính nào đó. Nếu tiêu hóa được thì cứ ăn đúng phần ăn đã sắp đặt.
Thực phẩm không quá cứng, dính, dai khiến cho các bác khó nhai và nuốt.
Thay đổi độ đậm đặc thực phẩm như bầm, cắt nhỏ để dễ nhai nuốt.
Khích lệ vận động cơ thể đều đặn như đi bộ, làm việc nhà, quét sân.để giúp tiêu hóa thực phẩm và giảm táo bón.
Nếu mau no, ăn bữa chính vào buổi trưa. Có thể chia phần ăn ra làm nhiều bữa nhỏ trong ngày, khi ngán không muốn ăn.
Khích lệ ăn chung với người khác như vậy sẽ vui vẻ ăn nhiều và ngon miệng hơn.
Không lạm dụng thuốc nhuận tràng, rượu.
Hậu quả của suy dinh dưỡng:
Suy dinh dưỡng đưa tới thương tổn thể chất và tinh thần như:
Dễ mắc các chứng bệnh truyền nhiễm vì hệ miễn dịch suy yếu;
– Tăng rối loạn với các bệnh chuyển hóa thực phẩm;
– Giảm khả năng hoạt động trí óc cũng như chân tay;
– Tăng nguy cơ tử vong vì suy nhược tổng quát, dễ đau ốm và khó phục hồi khi bị nan bệnh hoặc sau giải phẫu.

Món ăn nên dùng

Các loại ngũ cốc toàn vẹn, phong phú hóa và tăng cường như gạo còn chất cám có nhiều sinh tố, chất xơ.
Rau có màu sáng chói như cà rốt, broccoli có nhiều chất chống oxy hóa.
Trái cây mầu sậm như dưa, trái mâm sôi (berries).
Thực phẩm từ sữa có ít chất béo như sữa chua, sữa không đường
Đậu khô, các loại hạt, cá, gà vịt, thịt nạc, trứng
Dầu thực vật lỏng, chất béo ít bão hòa.
Uống nhiều nước.

Người già cần bổ xung:

-B6 và Folic acid rất thường thiếu ở người tuổi cao.
-Người tuổi cao thường hay bị thiếu nước vì cảm giác khát nước giảm vì thế cần uống đầy đủ.
-Cần tiêu thụ đầy đủ chất đạm: nam 63gr, nữ 50gr/ngày. Mỗi ngày một miếng đạm thịt bằng bàn tay là đủ. Ít đạm hơn trong các bệnh suy gan, thận hoặc ít nhu cầu năng lượng. Tăng thêm trong ung thư, loét da do tư thế nằm, vì cơ thể cần chất đạm để bồi bổ thất thoát hư hao.
-Về tinh bột, mỗi bữa hai/ba bát cơm là đủ.
-Khi cảm giác nếm ngửi giảm, cần dùng thêm kẽm, folate, A, B12 và tăng một chút gia vị cay chua cũng như màu sắc hấp dẫn vào món ăn.
-Bổ sung vitamin C, D, folic acid, khoáng chất sắt vì thường hay bị thiếu trong phần ăn
Dinh dưỡng thường không cung cấp đủ vitamin C cho nhiều người tuổi cao. Tác dụng chống oxy hóa của vitamin C có thể trì hoãn nhiều bệnh liên quan tới sự hóa già.. Sinh tố C có nhiều trong chanh, cam, dâu, cà chua, súp lơ xanh. Rất ít trong cá thịt.
Đề nghị khẩu phần như sau:

– Buổi sáng: điểm tâm với ngũ cốc khô cereal + sữa+ 1 trái cây như táo, chuối; 1 tuần lễ ăn trứng tráng một lần với bánh mì; ăn sôi nấu với đậu phọng + ruốc hoặc muối vừng; bánh cuốn chả hoặc tô phở nhỏ.
– Cơm trưa: một khay thức ăn với một khoanh cá hoặc miếng thịt, hoặc chục con tôm + rau luộc+ chút nước mắm+ bát canh. Nên luộc, hấp nướng, kho thịt cá hơn là chiên rán.
– Tối ăn nhẹ nhiều rau, đậu phụ vài lưng chén cơm + ly sữa
– Ăn cá hai tuần một lần
– Thịt cá to bằng lòng bàn tay là đủ.
– Nước uống: trà hoặc nước lạnh, giới hạn nước có hơi.
– Tráng miệng: nửa quả cam, quả chuối lâu lâu sữa chua hoặc vài thìa kem.

Chúc quý cụ AN KHANG
A= Ăn uống quân bình, lành mạnh
N=Ngủ nghỉ 6-7 giờ mỗi đêm
K=Không khí trong lành để thở
H=Hoạt động đều đặn
A=Ánh sáng mặt trời cho da thắm tươi, nhiều sinh tố D
N=Nước tinh khiết để uống
G=Giữ lòng thanh thản, an vui.-( Thơ trích trong Nếp Sống Mới){jcomments on}

 

Quyết tâm là sự cố gắng thực hiện cho bằng được một điều gì dù là có
gặp khó khăn trở ngại. Sự cố gắng này diễn ra hàng ngày trong sinh
hoạt thường lệ của con người, vì cổ nhân đã nói “ Sống cho có sống mà
không cố gắng là sống vô vị”.

Tuy nhiên, vào mỗi dịp đầu năm, thì nhiều người vẫn có thói quen tính
sổ, ôn lạị chuyện vui buồn, thành công, thất bại trong năm cũ rồi đưa
ra những ước vọng sẽ thực hiện vào năm sắp tới. Đó là “Quyết Tâm Đầu
Năm- New Year Resolutions”.

Theo một số nghiên cứu, tập tục này đã xuất hiện từ nhiều ngàn năm về
trước ở triều đại Babylon. Ước muốn của dân chúng lúc đó rất ư giản dị
là họ sẽ hoàn trả dụng cụ canh nông như cầy cuốc mà họ đã mượn của
hàng xóm hoặc trang chủ. Đối với nông dân, các dụng cụ canh tác rất
quý, mượn thì phải trả.

Rồi tới đế chế La Mã, quyết tâm đầu năm là tìm kiếm sự tha thứ từ đối
phương cho các lỗi lầm đã gây ra trong khi bành trướng.

Việt Nam mình có phong tục chúc mừng Tết Nguyên Đán. Người lớn chúc
nhau được khang an thịnh vượng; trẻ em được ông bà cha mẹ mừng tuổi,
mau ăn, chóng lớn. Con cháu cảm ơn, chúc thọ ông bà cha mẹ và cũng hứa
sang năm sẽ ngoan hơn, học hành chăm chỉ hơn.

Về lãnh vực tôn giáo, lời hứa không ăn thịt, uống rượu trong Mùa Chay
của Cơ Đốc Giáo hoặc suy gẫm lại những lầm lẫn đã phạm trong năm trước
rồi tha thứ và xin tha thứ của Do Thái Giáo trong dịp đầu năm cũng có
những tác dụng tương tự để tự sửa mình.

Ngày nay, lời tự hứa hoặc cam kết sẽ làm của dân chúng thường rất thực tế.

Quá mập phì ư? Thì quyết tâm năm tới sẽ giảm cân. Bỏ thuốc lá để khỏi
ho hen, tránh ung thư phổi. Tiêu pha phung phí thì sẽ cố gắng giảm
chi, tiết kiệm trả hết nợ cũ…

Thực hiện được “quyết tâm đầu năm” cũng mang lại niềm vui tâm lý cho
bản thân. Những điều muốn làm là những thách thức để mình cố gắng vượt
qua.Ta phải vận dụng trí óc, tìm kiếm phương thức thực hiện. Đó là
những động lực thúc đẩy ta, khiến ta cương quyết hơn để kết luận “cố
gắng là mẹ thành công”, chẳng khó khăn nào mà không vượt qua được.

Về phương diện xã hội, có những lúc mình cảm thấy thấp kém về vai vế,
về tính tình, về hình dáng so với người khác thì mình quyết tâm thay
đổi. Để bằng người. Thực hiện được quyết tâm thì niềm tự tin cũng cao
hơn.

Tuy nhiên, dù có nhiều người muốn quyết tâm, nhưng các thăm dò cho
hay, tỷ lệ thành công không cao lắm: chỉ 20-30% mà thôi. Lý do bỏ cuộc
là không có kế hoạch cụ thể, thực tế và không kiên tâm. Lập một danh
sách thì dễ nhưng thực hiện mới khó.

Muốn Quyết Tâm được kết quả như ý muốn cũng công cần lưu ý mấy điều:

1-Trước hết là cần thoải mái, cân nhắc viết ra những khó khăn, thành
công trong năm vừa qua. Nghiền ngẫm đọc đi đọc lại rồi lựa xem vấn đề
nào là quan trọng nhất, không thay đổi không được và phải thực hiện
với bất cứ giá nào.

2- Nêu rõ lý do thất bại của từng vấn đề trong quá khứ, rút ưu khuyết
điểm. Thất bại vì mình hoặc vì ngoại cảnh, vì không có phương tiện,
thì giờ, vì nhiều cạnh tranh…

3- Đặt thứ tự ưu tiên vấn đề nào cấp bách thì làm trước.

4-Ghi rõ chi tiết các vấn đề một cách chính xác, rõ ràng

5-Nếu thấy cần, hoàn tất từng vấn đề chứ chẳng nên ôm đồm nhiều việc một lúc.

6-Chương trình thực hiện quyết tâm rõ ràng. Làm như thế nào, ở đâu, có
cần sự tiếp tay của người khác. Nêu ra những phương thức thực tế, có
thể thực hiện được.

7-Đặt thời gian thực hiện. Ghi kết quả của từng giai đoạn.

8-Chia xẻ với người thân về ý muốn của mình và nhờ hỗ trợ tinh thần.

9-Cần phải tự kỷ luật, tuân theo phương thức hành động đã nêu ra và
làm việc có nguyên tắc

Lấy một vài thí dụ:

-Để giảm mập, phải ghi rõ là làm cách nào để giảm cân thì phải suy
nghĩ khôn ngoan,  ăn uống đúng cách, vận động nhiều hơn với mục tiêu
là giảm 1,2,3.. kí trong 2 tuần lễ. Chứ không phải chỉ khơi khơi nói
là sẽ giảm mập.

-Để kiếm nhiều tiền thì cũng có nhiều phương thức khác nhau nhưng điểm
quan hệ là phải cố gắng, làm việc hết sức mình một cách có tổ chức và
tính toán chi tiêu đúng với nhu cầu. Chứ không phải chỉ nêu ra ước
muốn rồi “há miệng chờ sung”.

-Muốn bỏ thuốc lá ư? Thì hãy nghĩ tới hậu quả hen suyễn như gà mắc dây
thung mỗi khi hít khói thuốc vào phỗi, hoặc nghĩ tới Hội Ung Thư Hoa
Kỳ cho hay  90% tử vong ở nam giới, 80% ở nữ giới vì ung thư phổi là
do cả mấy ngàn hóa chất trong thuốc lá gây ra. Muốn tránh các hiểm
nguy trên, cần phải ngưng hút thuốc lá. Có nhiều phương thức, dược
phẩm do các cơ quan y tế công tư sẵn sàng tiếp tay. Chỉ cần cương
quyết là “giã từ khói thuốc” được ngay.

-Rồi lại còn quyết tâm dành nhiều thì giờ cho vợ chồng, con cái; giảm
căng thẳng trong đời sống, học thêm vi tính, làm việc thiện nguyện…Kể
ra thì có nhiều quyết tâm muốn làm.

Nhưng có lẽ “Quyết Tâm cho Mỗi Buổi Sáng của Năm Mới”, do nhà giáo dục
và lãnh đạo tôn giáo Hoa Kỳ, Giám Mục John H. Vincent (1832-1920) viết
ra, là khá thực tế, có thể áp dụng  được. Xin lược dịch gửi quý thân
hữu:

“Hôm nay tôi sẽ cố gắng giản dị, chân thật và trong sáng, xua đuổi mọi
tư tưởng bất mãn, lo âu, chán nản, đen tối, vụ lợi; nuôi dưỡng sự hào
hứng, cao thượng, bác ái và thói quen im lặng thần thánh; áp dụng cần
kiệm chi tiêu, dè dặt trong đối thoại, siêng năng với nhiệm vụ được
giao phó, trung thành với sự thực và đặt trọn niềm tin nơi Thượng Đế”.

Ước muốn chỉ có vậy mà quá ư xúc tích, thực hiện được thì cuộc đời nhẹ
nhàng biết là bao.!

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức{jcomments on}

Mái tóc là nguồn cảm hứng của thi nhân, họa sĩ hàng bao thế kỷ.
Nó  đã làm ngây ngất người trai học sinh  mười tám, ngồi sau, nhìn lên
mớ tóc thề người yêu bàn trước; đã làm ngẩn ngơ lòng anh nông phu chất
phác trước cảnh giữa trưa Hè, chị Lụa hong tóc thoảng hương bồ kết nơi
đầu hiên.

Đã thấy trong ca dao có lả lơi, cợt nhả:

“Chị kia bới tóc đuôi gà,

Nắm đuôi tóc lại hỏi nhà chị đâu”,

hoặc đứng đắn, trang nghiêm:

“Cá tươi thì xem lấy mang.

Người khôn xem lấy hai hàng tóc mai”.

Trải qua thời gian, tuổi tác, tóc thay đổi và báo hiệu sự chuyển tiếp
từ tuổi ngọc, tuổi trung tráng niên sang tuổi hạc tuổi vàng của con
người.

Tóc sẽ khô, nhỏ sợi đi, và có mầu bạc, sẽ rụng nhiều hơn. Đôi khi
ngược đời  tóc lại mọc nhiều ở những nơi bình thường có ít như lỗ mũi,
vành tai, mày ngài.

Những tuyến nhờn dưới chân tóc kém hoạt động, tóc thành khô, cứng, dễ
gẫy hoặc chẻ đôi.

Với tuổi cao, sự nuôi dưỡng, nhất là đạm chất, giảm bớt khiến tóc cũng
chịu chung số phận thiếu dinh dưỡng. Sợi tóc nhỏ, kém vẻ mầu mỡ tươi
tốt. Tóc một lão nhân 70 tuổi sẽ trở về vẻ mảnh mai như khi mới sanh.

1-Tóc bạc

Khi tế bào mầu trong tóc giảm, tóc thành không mầu mà ta gọi là tóc
bạc. Càng ít mầu, tóc càng bạc hơn. Sự bạc tóc là chuyện bình thường,
sớm muộn gì cũng xẩy ra ở con người. Tóc khởi sự bạc ở hai bên thái
dương bạc lên.

Khoa học chưa giải thích được tại sao tóc bạc mà chỉ đoán là vì thiếu
chất dinh dưỡng, sinh tố B hoặc là do căng thẳng tâm trí, do gene xấu.
Ngũ Tử Tư qua một đêm suy nghĩ trầm kha, sáng ra tóc bạc phơ. Anh em
cựu tù nhân cải tạo mình thiếu gì người bạc tóc chỉ sau vài tháng, vài
năm nhập trại, xa gia đình, vợ con. Và nàng Kiều vất vả nên “ Đầu xanh
mấy nỗi pha mầu tóc sương”

Chưa có cách nào để lật ngược hiện tượng bạc tóc. Tuy nhiên vì nhiều
người quá quan tâm, âu lo tới nó nên đã làm giầu cho đám con buôn cả
tỷ bạc mỗi năm với những mỹ phẩm, thuốc nhuộm. Ta có thể để nó bạc tự
nhiên nom cũng hấp dẫn và có uy tín lắm. Hoặc nhuộm với các loại thuốc
nặng nhẹ khác nhau, nhưng cứ dăm bẩy tuần lại phải nhuộm lại. Chứ  mà
để tóc chân trắng mình đen coi cũng hơi kỳ.

Thuốc nhuộm tóc thường có ba loại:

-loại chỉ phủ qua trên sợi tóc rồi hết ngay sau khi gội nước;

-loại hơi ngấm vào tóc và loại ngấm lâu hơn.

-Loại thứ ba là hợp chất Hydrogen  peroxide và phẩm mầu đen.

Thuốc nhuộm tóc thường ăn da, nên ta cần cẩn thận, nhất là tránh thuốc
dính vào mắt.

2-Rụng tóc.

Ngoài cái lo tóc bạc lại đến ưu tư về tóc rụng.

Có nhiều nguyên nhân làm rụng tóc như:

a-Dùng mỹ phẩm nhuộm, uốn tóc không đúng chỉ dẫn, quá nhiều, quá thông
thường hoặc nhiều thứ cùng một lúc;

b-Búi kéo tóc quá căng; chải tóc với lược có răng liền nhau, nhất là
lại chải mạnh tay;

c-Phụ nữ sau khi sanh, tóc rụng vài tháng nửa năm mới hết;

đ-Một vài dược phẩm chữa cao huyết áp, phong thấp, bệnh tim hoặc thuốc
viên ngừa thai;

e-Dinh dưỡng thiếu chất đạm, sắt hoặc uống nhiều sinh tố A;

g-Ảnh hưởng của hóa chất hoặc tia phóng xạ khi trị ung thư;

h-Căng thẳng tâm thần;

i-Trong bệnh rụng tóc Alopecia Areata.

3- Hói đầu.

Khi tóc rụng nhiều hơn thường lệ và không được thay thế, ta có thể
thành hói đầu, một hiện tượng chung và bình thường cho cả nam (43%)
lẫn nữ (8%).

Chẳng ai biết tự nhiên tại sao ta hói.

Xưa kia, người ta bảo hói là vì những chất độc đó đây ảnh hưởng vào
tóc. Có một thời kỳ, sinh viên y khoa được giảng dạy là não bộ nở ra
do trí thông minh cao khiến tóc rụng nhiều, chứng cớ là đàn bà và
người nô lệ ít hói!!!

Có người lại bảo đội mũ nhiều, gội tóc quá thường, đầu nhiều gầu, làm
ta hói. Rồi lại cho hói là dấu hiệu của kém khả năng đàn ông.

Ngày nay theo khoa học, bình thường hói là do di truyền. Thành ra cứ
nhìn vào tấm hình chụp của tiền nhân ta có thể ước đoán được tương
lai, số phận mái tóc của ta.

Hói có nhiều kiểu, nhất là ở đàn ông.

Từ năm 1950, mẫu Hamilton với 8 kiểu hói đã được dùng để phân loại.
Mẫu thông thường là hói từ trán lên đỉnh đầu, ra phía sau chừa một
vành tóc hình móng ngựa trên gáy. Nữ giới thì tóc rụng từng chỗ trên
khắp đầu.

Quan sát cho hay dân Châu Phi rất ít hói, người Á Châu lại càng ít hơn.

Hói đã làm nhiều người lo âu, rầu rĩ. Các bác sĩ cho rằng tâm trạng sợ
hói nguy hại hơn chính hiện trạng hói. Vì ngoại trừ khi do các nguyên
nhân kể trên gây ra, hói di truyền chẳng có hại gì cho sức khỏe.

Tuy vậy, từ thuở xa xưa, con người đã tìm đủ mọi phương cách để trị hói.

Nữ Hoàng Ai Cập những thế kỷ trước dùng chất sáp chế từ vỏ trái chà là
và chân chó. Vài người khuyên muốn khỏi hói thì đàn ông thiến quách nó
đi vì họ nghĩ rằng nhiều  kích thích tố Testosterone đưa tới hói.
Nhiều anh lang băm đã rùm beng quảng cáo đủ loại thuốc mọc tóc, mọc
lông và bợ được khối tiền của khách dễ tin.

Hiện nay, trên thị trường có thuốc Rogaine, giúp tóc mọc lại khi thoa
lên da đầu. Thuốc khá công hiệu, nhất là ở người trẻ. Nhưng không phải
ai cũng có kết quả tốt. Nếu tốt thì cả năm sau mới trông thấy và muốn
có tóc mọc dài lâu thì phải dùng liên tục vì ngưng thuốc thì sợi tóc
mới mọc sẽ rụng đi. Một tháng tốn cả 100 mỹ kim mà bảo hiểm thường
không trả tiền thuốc.

Lại còn thuốc viên Propecia uống mỗi ngày, một tháng cũng tốn đến trên
dưới 50 mỹ kim.

Ta cũng có thể cấy tóc.

Khoa cấy tóc, khởi thủy từ bên Nhật vào thập niên 1930, ngày nay  rất
phổ biến vì hiệu nghiệm.

Bác sĩ sẽ cấy vào da chỗ hói một dúm chừng 10 sợi tóc lấy từ phần sau
hay bên cạnh đầu mình. Vài tuần sau thì tóc cấy này rụng nhưng chân
tóc đã vững và tóc mới mọc ra. Thường thường ta cần 4 lần cấy cách
nhau 4 tháng. Phương pháp này cũng khá tốn kém, mươi ngàn mỹ kim trở
lên là ít.

Rẻ tiền hơn có lẽ là chỉ việc phủ lên đầu một mái tóc giả hóa chất
hoặc tóc thật của tha nhân, vừa mau chóng, lúc nào cũng có và lại đủ
mầu sắc, kiểu cọ rất vui mắt.

Nếu không thì có sao để vậy. Người đẹp đâu có chê đầu hói không gợi
tình mà ta phải lo. Mà cũng già đời rồi, đâu còn sợ chế riễu

“ Đầu trọc long lóc bình vôi,

Cậu ngồi cậu ị, cậu bôi lên đầu”

như thuở thò lò mũi xanh, ăn miếng bánh đúc chạy quanh sân trường.

4-Gội đầu, nhuộm tóc

Ngày xưa, thiếu nữ quê ta giản dị chỉ gội tóc bằng nước bồ kết, vừa
thơm vừa vô hại. Rồi xức dầu thảo mộc cho óng, cho mịn, lại chẳng tốn
kém bao nhiêu. Vậy mà gặp phải anh chồng keo kiệt còn bị than phiền
rằng  “tóc dài thì tốn tiền dầu”.

Chẳng bù với bây giờ, nam nữ tân thời người ta tiêu cả nhiều triệu mỹ
kim mỗi năm mua mỹ phẩm cũng như trả công săn sóc để “có mái tóc đẹp,
cho người tình khen”.

Có điều ta cũng nên nhớ vài căn bản sinh hóa học về tóc để mỹ phẩm
khỏi làm hư tóc:

a-Sợi tóc là tập hợp của những tế bào đã chết nên không nuôi tóc được
bằng mỹ phẩm bôi, xức, mà phải bồi dưỡng bằng khẩu phần ăn cân bằng
cho cơ thể.

b-Mức độ pH bình thường của tóc là 4.5 – 5.5 nên mỹ phẩm có độ kiềm
với pH trên 7 đều làm tóc khô, hư, chẻ và rụng.

c-Tia tử ngoại của nắng là kẻ thù gây tóc khô ở thân tóc và chẻ ở đầu
sợi tóc. Sấy tóc cho khô bằng hơi quá nóng không những hư sợi tóc mà
còn làm chết chân tóc.

đ-Đa số mỹ phẩm nhuộm tóc, uốn ép tóc, shampoo đều không tốt cho tóc.
Shampoo bán ngoài siêu thị thường có hóa chất surfactants để làm sạch
và làm đẹp tóc. Ngoài ra những chất pha thêm như lanonin, thảo mộc,
trứng, tinh chế dạ con, la de không ích lợi gì cho tóc mà chỉ làm lợi
tài chánh cho nhà sản xuất.

Thuốc nhuộm gốc thảo mộc được dùng qua nhiều thế kỷ, ít hại cho tóc vì
nó dính vào tóc tùy theo thuốc pha đặc, loãng.

Thuốc nhuộm hóa học có nhiều hợp chất kiềm, không những có hại cho tóc
mà còn gây dị ứng cho da, cho nên ta cần cẩn thận. Vì thế cho nên
nhiều nhà sản xuất đều nhắn nhủ ta nên bôi thử trên da coi có phản ứng
không trước khi nhuộm. Và khi ta không thích mầu nào thì không nên
dùng hóa chất khác để rửa mà đợi khi tóc dài ra thì cắt ngọn tóc đó
đi.

Cần tránh dùng quá nhiều hóa chất khác nhau trên tóc.

Săn sóc tóc hàng ngày cũng là một nghệ thuật, tốn thì giờ vì tóc nói
vậy mà mỏng manh.

-Chải tóc nhẹ từ chân tóc lên để phân tán chất nhờn đều lên thân tóc.

-Dùng lược thưa răng để tránh tổn thương sợi tóc và không nên chải tóc
khi còn ướt vì lược sẽ kéo dài tóc ướt còn dính vào nhau. Có thể dùng
kẽ ngón tay để gỡ dần tóc ướt còn dính với nhau. Được ngón tay người
tình rẽ tóc thì tốt hơn nữa.

-Khi gội đầu, làm tóc ướt với nước ấm, đổ shampoo vào lòng bàn tay,
bôi lên tóc. Lấy đầu ngón tay (không phải móng tay) thoa cho đều vào
tóc và chân tóc rồi xả nước cho sạch hết shampoo. Bình thường ta có
thể gội tóc với cục xà bông tắm là quá đủ để làm sạch bụi bậm, hóa
chất trong không khí dính vào tóc.

-Lau khô tóc rất nhẹ nhàng bằng khăn tắm. Tốt hơn cả là hong tóc khô
tự nhiên trong không khí. Nếu cần sấy cho khô, nên dùng hơi nóng vừa
phải và giữ máy sấy xa da đầu một chút.

Khi búi tóc, chải kiểu, tránh kéo tóc quá căng. Nếu cần cuốn tóc, nên
quấn nhẹ vào cuộn rồi để qua đêm, sáng hôm sau gỡ ra.

Con người đã bỏ thì giờ chăm sóc, nghĩ tới và tốn tiền cho mái tóc
nhiều hơn là bất cứ bộ phận nào trong cơ thể. Vì cái tóc cùng với cái
răng, là cả một góc con người.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức{jcomments on}

Trong tình trạng lành mạnh bình thường, da mịn màng, mềm mại không tỳ
vết,  không lộ diện lỗ chân lông, không khô mà cũng không nhờn mỡ. Da
hồng hào biểu lộ sự lưu thông thoải mái của những mạch máu nhỏ li ti
nằm ở phía dưới.

Trong cơ thể, da là bộ phận nặng nhất và trải rộng nhất. Nhiệm vụ của
da cũng khá quan trọng, bao gồm:

– điều hòa nhiệt dộ cơ thể;

-bảo vệ cơ thể với sự xâm nhập của vi khuẩn cũng như chất có hại;

– thu nhận các cảm giác nóng lạnh, đau cũng như xúc giác và sức ép.

Do đó, mỗi khi các bộ phận khác trong cơ thể bị rối loạn, bệnh tật thì
một số dấu hiệu báo động cũng xuất hiện trên da. Nhờ đó chỉ với quan
sát làn da là bác sĩ cũng tạm thời chẩn đoán được một số bệnh nội
khoa.

1- Da đau nhoi nhói kèm theo ban đỏ ở một bên mặt hoặc thân mình.

Đây là dấu hiệu của bệnh Zona thần kinh Shingles mà người mình thường
gọi là bệnh “giời leo” do loại virus của bệnh Thủy đậu mà ta mắc phải
trước đây.

Virus nằm tiềm ẩn ở rể dây thần kinh cảm giác quanh cột sống chờ khi
nào cơ thể suy yếu vì stress, nhiễm trùng, tuổi già là tái xuất giang
hồ, gây ra bệnh shingles với các mụn đầy mủ, rất đau trên da kéo dài
có khi cả năm..

Trong trường hợp này, cần đi bác sĩ ngay để điều trị tới nơi tới chốn.

Người trên 60 tuổi cũng nên hỏi bác sĩ về việc chích ngừa shingles.

2- Những vết mầu nâu ở mặt trước cẳng chân

Đó là dấu hiệu ngoài da của người mắc bệnh tiều đường, trong đó các vi
huyết quản nơi chân dễ bị tổn thưong do va chạm nhẹ, máu thoát ra
ngoài, tạo thành các vết bầm mầu nâu gổ ghề như có vẩy.

Ngoài ra, bệnh tiểu đường cũng gây tổn thương cho các dây thần kinh
ngoại vi ở bàn chân. Bệnh nhân mất các cảm giác đau, nóng, lạnh cho
nên bị thương bị phỏng mà không biết, ngón chân bị nhiễm trùng loét
lở, đôi khi bị hủy hoại teo chết (hoại thư), phải cắt bỏ.

3-Ung thư

Ung thư nội tạng có thể có các dấu hiệu trên da như vết đậm nhiều chất
mầu, vàng da và mắt, nổi ban đỏ trên da, một vùng da rất ngứa mọc
lông…Các dấu hiệu này có thể xuất hiện trước, đồng thời hơặc sau khi
đã tìm ra bệnh ung thư. Ở người mà ung thư đã thuyên giảm, các thay
đổi trên da báo hiệu sự tái phát của bệnh.

4- Vàng da lòng tay bàn chân

Đây là dấu hiệu của tiêu thụ quá nhiều cà rốt, khoai lang ngọt hoặc
dấu hiệu của bệnh nhược tuyến giáp vì quá nhiều chất beta-caroten
trong máu.

Trong bệnh nhược tuyến giáp, tuyến không chuyển hóa được beta-caroten
và chất này tích tụ trên da. Người bệnh thấy mệt mỏi, bải hoải, da khô
lạnh và cần được điều trị.

Da vàng vì ăn nhiều cà rốt sẽ hết khi ngưng tiêu thụ rau củ này.

5-Vàng da toàn thân và mắt là dấu hiệu của suy gan kinh niên.

6-Mảng vàng nhạt chung quanh mi mắt, gần mũi ở trẻ em và thiếu niên
thường thường báo hiệu cho biết là lượng cholesterol trong máu lên
cao.

7-Da toàn thân đậm mầu

Trong bệnh suy nang thượng thận Addison, người bệnh có nước da sậm mầu
nhất là ở các vùng phơi ra ánh sáng, nhưng cũng có ở lòng bàn tay, bàn
chân, núm vú, nách, vùng cơ quan sinh dục. Bệnh do nang thượng thận
tiết ra rất ít kích thích tố steroids nhưng có thể điều trị bằng cách
bổ sung kích thích tố thiếu.

8-Các chấm mầu đỏ tía trên da

Trong bệnh ban xuất huyết purpura, trên da của bệnh nhân có những vết
ban mới đầu đỏ rồi chuyển sang đỏ tía trước khi mờ đi hoặc thành nâu
nhạt. Đó là do các mạch máu dưới da bị suy yếu, dễ bị tổn thương, máu
chảy ra ngoài và tạo ra các ban da như vậy.

Các vùng da hay bị đổi mầu là cánh tay, cẳng chân, mu bàn tay.

Bệnh thừong thấy ở người tuổi cao, ngoài 65, da mỏng với thời gian dễ
bị ánh nắng mặt trời gây tổn thưong. Dùng các loại thuốc như aspirin,
thuốc loãng máu, vitamin E, rượu, steroid, Gingo Biloba cũng làm bệnh
trầm trọng hơn.

Với các dấu hiệu này, cần đi bác sĩ để khám chẩn bệnh rồi điều trị.

9-Ra nắng, quay về nhà thấy nổi ban đỏ cùng mình

Đây là trường hợp xảy ra cho một số người, mỗi khi đi ra ngoài nắng về
thì thấy trên da nổi lên những nốt tròn đỏ kích thước thay đổi từ các
chấm nhỏ tới từng vùng lớn rộng tới vài phân. Ban đỏ rất ngứa và
thường thấy ở vùng phơi nắng như cánh tay, cổ đôi khi ở mặt, kéo dài
cả mấy giờ. Đó là hiện tượng nhạy cảm với tia nắng ở một số người đang
dùng một số thuốc như thuốc lợi tiểu thiazide chữa cao huyết áp; thuốc
chống dị ứng, thuốc kháng sinh tetracycline, chống trầm cảm, thuốc trị
trứng cá tetrinoin…Hóa chất trong các dược phẩm này tạo ra các thay
đổi trong cơ thể khiến cho con người trở nên nhạy cảm với tia nắng.

Nên nói với bác sĩ coi lại các dược phẩm đang dùng và đổi thuốc, nếu
có thể được.

10-Da mặt nhợt nhạt, móng tay xanh

Nhiều người, đặc biệt là quý vị cao niên thường có lớp da mặt và da
lòng bàn tay bì bì nhợt nhạt và lớp mô bào dưới móng tay nhờ nhờ xanh.
Họ ở trong tình trạng thiếu máu thường là do thiếu khoáng chất sắt
hoặc xuất huyết bao tử. Môi miệng, nớu răng cũng mất mầu hồng thường
lệ. Ngoài ra họ cũng bị mau mệt, nhức đầu, chóng mặt, hụt hơi thở.

Nên hỏi ý kiến nhà dinh dưỡng để bổ sung chất sắt cũng như gặp bác sĩ
để tìm ra nguyên nhân gây ra các dấu hiệu trên da này rồi điều trị.

11- Bắp chuối nổi gân xanh loằng ngoằng

Đó là những mạch máu ở bắp chuối đã mất tính đàn hồi, giãn mở rộng ra
và chứa đầy máu gọi là bệnh căng giãn tĩnh mạch  varicose veins.

Bệnh thường thấy ở nữ nhiều hơn nam, cao tuổi nhiều hơn thanh niên.
Phụ nữ có thai, người mập phì, người phải lảm làm công việt cần đứng
lâu thường hay bị bệnh này.

Tĩnh mạch dẫn máu từ dứoi chân về tim. Sức căng của bắp thịt ép vào
mạch máu, sức đàn hồi của tĩnh mạch cùng những chiếc van một chiều
trong tĩnh mạch giúp máu lưu thông ngược lên trên. Nếu vì lý do gì mà
các thành phần hỗ trợ này suy yếu, máu tụ lại trong tĩnh mạch, giãn
căng ra. Thế là ta bị varicose veins. Đi lại sẽ khó khăn và đau.

Cần đi bác sĩ để điều trị kẻo biến chứng như máu cục, tắc nghẽn lưu
thông máu chi dưới có thể xẩy ra.

Trong khi chờ đơi, ra tiệm thuốc tây mua đôi vớ đàn hồi, ép tĩnh mạch
để tránh ngưng tụ máu ở bắp chuối; tránh nâng nhấc vật nặng, tránh
đứng lâu…

12-Da bị tróc

Từng mảng biểu bì bị tróc khỏi da thường xảy ra trong bệnh suy chức
năng tuyến cận giáp (hypoparathyroidism), bệnh nấm biểu bì (ringworm),
bệnh vẩy nến (psoriasis).

13-Bàn chân bàn tay lạnh giá

Nhiều người than phiền sao bàn tay bàn chân giá lạnh, mất cảm giác, da
đổi mầu khi thời tiết lạnh hoặc khi tâm thần căng thẳng, thì được bác
sĩ giải thích rằng, đây có thể là hiện tượng Raynaud, xẩy ra khi máu
lưu thông tới các nơi này giảm vì mạch máu co lại hoặc bị tắc nghẽn.

Bệnh thường thấy nhiều hơn ở phụ nữ và người trung niên tuổi từ 15-30
sống nơi thời tiết lạnh. Da đang mầu hồng đột nhiên chuyển sang trắng
bệch rồi xanh cộng thêm cảm giác tê tê kéo dài cả nửa giờ. Hiện tượng
giá lạnh này cũng xẩy ra ở mũi, môi, tai, núm vú. Nguyên nhân chưa
biết rõ, có thể là do lupus ban đỏ, vữa xơ động mạch, thấp khớp, xơ
cứng bì (scleroderma).

Cần đi bác sĩ chuyên môn để được điều trị.

Giảm thiểu rủi ro khiến bệnh xảy ra như đừng hút thuốc lá, giảm cà
phê, bớt căng thẳng tinh thần, năng vận động cơ thể, không đi chân
dất, tránh thương tích cho bàn tay bàn chân; không mang tất quá chật,
tạm thời tháo nhẫn. Khi lên cơn, đặt bàn tay vào nách, xả nước ấm lên
bàn chân bàn tay, massage thoa bóp cho máu lưu thông.

Trên đây là mới kể sơ qua mấy biểu hiện trên da của một số bệnh nội
tạng. Cho nên, nếu chỉ dành dăm mười phút quan sát da là ta đã tìm ra
một vài dấu hiệu bất thường. Nhưng xin chớ tìm cách bôi che tẩy sóa
nơi mỹ viện mà nên cho bác sĩ của mình hay.

Vì bất thường có thể báo động một bệnh nào đó trong cơ thể.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức{jcomments on}

Trong một dịp hàn huyên, Mục sư Phan Thanh Bình bên San Diego có
chia xẻ như sau về sự Giận Dữ.

“Giận dữ là bản tính tự nhiên của con người. Giận là một trong những
thất tình: Mừng, giận, buồn, sợ, yêu, ghét, muốn

Giận thì buồn phiền, hờn dỗi cho những người yếu thế. Giận thì quát
tháo, chửi rủa, đập phá, đánh nhau đôi khi giết nhau cho những người ở
thế mạnh.

Người xưa đã chia giận làm hai loại: Giận huyết khí và giận nghĩa lý.
“Huyết khí chi nộ bất năng hữu. Nghĩa lý chi nộ, bất năng vô”. Cái
giận nóng tính không nên có. Cái giận nghĩa lý, chẳng nên không.

Người huyết khí chi nộ” hầu hết là người yếu về trí xét đoán: giận đã,
xét sau; yếu về tinh thần, không kiềm chế nổi sự giận dữ nơi mình; yếu
về lòng thương sót, thông cảm.

Người biết giận “nghĩa lý chi nộ” là người rất mạnh. Mạnh về trí xét
đoán, mạnh về tinh thần dù thể xác có yếu và đầy lòng thương xót.

Với tinh thần “cầu an” chúng ta thường bò “ Nghĩa lý chi nộ”. Nhưng
chúng ta thường tỏ ra “anh hùng” với “huyết khí chi nộ”.

Người xưa đã phân định: “Người không biết giận là người dại, người
không muốn giận là người khôn”. Người kiềm chế được cơn giận phải là
người giàu nghị lực.

Kinh Thánh dạy: “Người nào cũng phải mau nghe, chậm nói, chậm
giận”(Gia-cơ 1:19).

Biết bao lần chúng ta hối tiếc đã để cơn giận bùng lên chỉ vì nghe
chưa thấu, xét chưa tường, mà đã hàm hồ phán đoán.

Nếu phải nổi giận vì cái “nghĩa lý chi nộ”, cũng phải cẩn thận : “Ví
bằng anh em đương cơn giận thì chớ phạm tội, chớ  giận cho tới khi mặt
trời lặn, và đừng tạo cơ hội cho ma quỷ” (Ê-phê-sô 4:26-27).

Ôn lại quá khứ, bởi giận mà chúng ta làm cho “cái sảy nảy cái ung”,
“giận chuột ném vỡ bình quý, “giận con rận, đốt cái áo”. Tất cả đều là
giận dại. Là không còn sáng suốt hiểu biết chân lý để nói.

“Giận lên là nổi cơn điên

Người khôn hóa dại, người hiền hóa ngu”

Cảm ơn Mục sư Phan Thanh Bình, người đã viết tới 99 cuốn sách về Chúa
Jêsus, Kinh Thánh, Chứng đạo, Gia đình…

Thưa Mục sư,

Nhà Phật cũng dạy: “Ôm lấy sự giận dữ chẳng khác chi nắm cục than hồng
định liệng vào người khác, nhưng trước khi ném thì tay đã phỏng cháy”.

Hoặc theo lời khuyên của Thomas Jefferson: “Khi giận hãy đếm tới 10
trước khi nói. Nếu giận tràn hông thì đếm tới 100”.

Mới đếm tới bảy tám mươi đã ngủ khì thì còn giận gì nữa.

Sao mà khéo khuyên!!! Nhẹ nhàng nhưng công hiệu.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức.{jcomments on}