Tác giả: BS Nguyễn Ý Đức

Với sự hiểu biết của văn minh Hy Lạp , bệnh không phải gây ra do thần linh hoặc tội lỗi gây ra nhưng mà là vì mất thăng bằng trong cơ thể.

Lý thuyết về bốn khí chất đều lấy sự hành nghề y làm căn bản.Cũng giống như người Trung Hoa và Ấn Độ, dân chúng Hy Lạp cũng tin ở sự cân bằng. Thực vậy, toàn bộ văn minh của họ có thể thấy ở sự đối xứng. Khi bốn khí bị rối loạn thì hậu quả là mắc bệnh, người Hy Lạp nói như vậy.

Người Hành Nghề và Cách Điều Trị.

Bác sĩ thường đi từ nơi này tới nơi khác – và cuộc du hành của họ được coi như một dịch bệnh- nhưng một số có văn phòng tại thị trấn. Không làm chủ đất đai lại không có địa vị trong xã hội, nhưng họ là những nhân vật đáng kính trọng.

Họ nhấn mạnh về sạch sẽ và khám các vết thương với ống thông. Khi hỏi bệnh nhân một cách hết sức chăm chú về các triệu chứng bệnh, họ tìm kiếm xem đời sống của họ ra sao mà lại ảnh hưởng lên sức khỏe. Họ băng vết thương với dược thảo và hỗn hợp kim loại, dấm, rượu và các chất này đều đã được khử trùng.Họ cũng dùng dây chặn máu động mạch và cách nghe với áp tai sát vào ngực, những kỹ thuật mà qua thời kỳ văn minh Hy Lạp đã mai một cho tới thế kỷ thứ 15. Nhưng quan hệ nhất là các bác sĩ tin tưởng rằng họ không phải là trọng tài giữa các thần linh và con người nhưng là đầy tớ của người bị bệnh.

Nhưng một số công việc của họ rất đáng tiếc vì vết thương bị băng bó chặt, và sự mưng mủ được coi như rất công hiệu để  loại trừ đàm là những chất tiết không mầu hoặc chất tiết mầu trắng không kể sữa và tinh khí. Nhiều khi bệnh nhân chẩy máu, các bác sĩ đều tự mình làm họ chẩy máu nơi khác để loại trừ chất lỏng và máu có dư. Sau cùng họ có thể làm cho sạch ruột, giúp cho ói hoặc tiêu chẩy mà một số chất có thể đưa đến tử vong.Cuối cùng là một chế độ dinh dưỡng rất khắt khe để chặn các chất lỏng.

Lòng tin tưởng vào bốn chất lỏng và dùng cách làm cho chẩy mủ cũng như các con đỉa kéo dài hơn 2000 năm cho đến khi nguyên nhân của bệnh được biết rõ.

Bác sĩ Hippocrates

Vị bác sĩ nổi danh nhất của thời cổ Hy Lạp là Hippocrates (400BC). Là y sĩ và giải phẫu gia (mặc dù chỉ thực hiện các tiểu giải phẫu như mổ trĩ và cắt thịt dư), ông trở thành hiệu trưởng của trường y và lãnh đạo ở đảo Aegean tại Cos. Công trình của ông và của học trò đều được ghi  trong bộ sách Hippocratic Corpus gồm  trên 70 cuốn với các mục như chi tiết về lịch sử bệnh tới các suy luận về y khoa, cách hành nghề y, vai trò của điều kiện liên quan đến sức khỏe, kinh phong ( thường được biết là  “bệnh thiêng liêng”) và các điều tiên đoán về bệnh.

Chính việc nhấn mạnh vào điểm cuối này đã khiến trường y của Hippocrates không giống  với các trường y khác cùng thời.Trong khi các bác sĩ không thuộc trường phái Hippocrates chỉ nêu ra các triệu chứng và  cách đoán bệnh thì các bác sĩ theo Hippocrates lại đi một bước xa hơn là tiên đoán bệnh –một kỹ thuật khá can đảm và đáng an ủi cho những người mà mình chăm sóc.

Đền Y Học

Các bác sĩ Hy Lạp đều công nhận khía cạnh tinh thần của lành bệnh: khi mọi phương tiện đều thất bại thì họ rất sung sướng khi bệnh nhân của mình tham dự vào một trong những ngôi đền asklepieia- nơi hỗ trợ cho họ, Asklepios, và các con gái Hygeia (sức khỏe) và Panacea (lành bệnh). Asklepios thường có một con rắn đi theo và đó cũng là dấu hiệu tượng trưng cho y học .

Khách hành hương tới đền đều thư dãn giữa khung cảnh xinh đẹp và đọc những điều ghi trên cột đá kể lại thành công kỳ diệu của Thượng đế. Rồi ban đêm họ sẽ nằm trong hành lang đã được thánh hóa, nơi đây thần Asklepios sẽ xuất hiện trong khi họ ngủ để ban cho họ những liều thuốc  hoặc giải phẫu họ.

Bác sĩ Nguyễn Ý Đức, theo A History of Medicine.Barnes & Noble Inc