BÍ MẬT

DÂY CHUYỀN MẤT TRỘM

(Năm Bính Thân kể chuyện
“Tiền Thân Đức Phật”)

Ch.1: TỪ TỘI NÀY TỚI TỘI KHÁC

Ở Ba La Nại thuở xưa

Nơi miền bắc Ấn có vua trị vì

Nhà vua có vị quan kia

Đại thần hiền trí rất chi có tài,

 

Một hôm vua thích dạo chơi

Trong công viên đẹp, đất trời bao la

Nhiều người trong chốn hoàng gia

Theo vua đi dạo thật là đông vui

Gần khu rừng nọ xanh tươi

Có hồ trong mát tuyệt vời biết bao

Cả đoàn bèn ghé lại mau

Nhà vua xuống tắm thấy sao hài lòng

Vua mời hoàng hậu xuống cùng

Mời thêm cung nữ vui chung rộn ràng

Mọi người cởi bỏ nữ trang

Cởi đồ trang sức đang mang trên người

Rồi gom góp lại một nơi

Sai cô giúp việc phải ngồi giữ canh

Mọi người xuống tắm hồ xanh

Giỡn nô giữa cảnh hữu tình thênh thang,

Bất ngờ trong số nữ trang

Có dây chuyền nọ kết bằng ngọc trai

Mà hoàng hậu quý nhất đời

Do vua ban tặng cho người vợ yêu.

*

Trên cành cây rất cheo leo

Một con khỉ cái đang trèo quanh đây

Khỉ tò mò đã lâu nay

Khi nhìn thấy nữ trang ngay dưới mình

Dây chuyền phô sắc đẹp xinh

Thật là quyến rũ, quả tình đáng mê

Thế là khỉ muốn trộm về

Để đeo lên cổ mà khoe thân mình,

Khỉ bèn kiên nhẫn ngồi rình

Chờ cô giúp việc vô tình ngủ quên.

Cô ta thời lúc thoạt tiên

Ngồi canh đồ đạc để bên đàng hoàng

Sau vì cái nắng chang chang

Khiến cô mệt mỏi mơ màng thiếp đi

Khỉ ta nào có chờ chi

Trên cao nhảy xuống còn gì nhanh hơn

Như gió thổi, tựa mưa tuôn

Trộm dây chuyền nọ rồi chuồn lên cây

Sợ rằng các khỉ quanh đây

Thấy dây chuyền đẹp giành ngay của mình

Sẵn cây có hốc trên cành

Khỉ bèn khéo léo giấu nhanh dây chuyền

Rồi ngồi canh gác lặng yên

Làm như vô tội, lành hiền, thơ ngây.

*

Cô nàng giúp việc dưới cây

Mơ màng, choàng tỉnh biết ngay lỗi lầm

Vội vàng kiểm soát mọi phần

Thấy dây chuyền mất vô ngần hoảng kinh

Cô la kêu cứu thất thanh

Bao nhiêu lính gác ở quanh tới liền

Khi nghe tin mất dây chuyền

Họ bèn tìm gặp vua hiền báo tin

Vua sai lính tráng đi tìm

Bắt ngay thủ phạm để đem dẫn trình,

Sợ vua nổi giận thình lình

Lính lao đi kiếm tận tình khắp nơi

Công viên lùng sục tơi bời

Mong sao tìm được ra người gian manh.

Ngoài công viên, ngay khúc quanh

Bất ngờ có một dân lành đi ngang

Anh trên đường trở về làng

Sau khi đóng thuế muộn màng trên kinh

Anh dân nghèo sợ thật tình

Thấy bao lính tráng dập dình hét la

Hoảng kinh anh vội chạy xa

Lính canh trông thấy thế là rượt theo,

Thật xui cho kẻ dân nghèo

Lính kia bắt giữ khó kêu oan rồi

Bị người đánh đập tơi bời

Bị người la mắng thốt lời hăm he:

“Trộm dây chuyền chính là mi

Hãy mau thú tội ngay đi là vừa.”

Thanh niên không dám chần chờ

Nghĩ mình chối tội khó mà thoát ngay

Bị người đánh chết tại đây

Nhận thời có được dịp may về triều

Gặp vua kể lể mọi điều

Có cơ thoát được bao nhiêu oan tình

Thanh niên nhận tội về mình

Lính canh trói lại dẫn trình nhà vua.

*

Dây chuyền nào có để đưa

Nhưng anh khôn khéo khẽ thưa ngọn ngành:

“Kính trình bệ hạ anh minh

Suốt đời tôi thật quả tình nghèo sao

Có chi quý giá đâu nào

Chính quan cố vấn tối cao cung vàng

Sai tôi ăn trộm nữ trang

Dây chuyền tôi đã đưa sang ông rồi.”

Đòi quan cố vấn tới nơi

Khi nghe vua hỏi ông thời nhận ngay:

“Dây chuyền hoàng hậu quý này

Tôi không còn giữ trong tay của mình

Chuyển qua tu sĩ triều đình

Đó là sự thật xin trình vua hay.”

Vua đòi tu sĩ tới đây

Ông không chối tội, khai ngay rõ ràng:

“Tâu bệ hạ, món nữ trang

Tôi đưa nhạc trưởng cung vàng còn đâu.”

Vua đòi nhạc trưởng tới mau

Ông này cũng nhận, trước sau khai trình:

“Dây chuyền quý giá thật tình

Tôi đâu còn giữ riêng mình làm chi

Đã trao cô kỹ nữ kia.”

Bốn người nhận tội. Thật kỳ lạ thay!

Vua đòi cô gái tới đây

Riêng cô không nhận tội này mà thôi

Và cô dứt khoát trả lời:

“Muôn tâu bệ hạ tôi thời vô can

Nào đâu biết đến nữ trang

Biết gì đồ quý của hoàng hậu đâu.”

Vì trời chiều đã sẫm mầu

Vừng dương sắp lặn ở sau rừng già

Nên vua có lệnh ban ra:

“Ngày mai tiếp tục điều tra muộn gì.”

Vua trao năm kẻ tình nghi

Cho quan coi giữ rồi đi về liền

Về hoàng cung để nghỉ đêm

Tạm ngưng vụ trộm dây chuyền tại đây.

Ch.2: KHÁM PHÁ BÍ MẬT

Đại thần hiền trí hôm nay

Sau khi nghe vụ trộm này đầu đuôi

Mới lên tiếng với mọi người:

“Nếu mà suy đoán vội thời lầm thêm.”

Ông suy nghĩ: “Sợi dây chuyền

Bị người trộm ở công viên phía mình

Cửa vào có lính gác canh

Anh chàng bị bắt thời quanh phía ngoài

Muốn vào nào phải chuyện chơi,

Phía trong cũng vậy ra thời dễ đâu

Lính canh cẩn mật trước sau

Kẻ nào trộm cắp ra vào khó khăn.

Năm người bị cáo liên can

Tài nào cất giấu nữ trang dây chuyền

Thật là kỳ lạ vô biên

Năm người bị giữ tất nhiên oan tình

Muốn cho xét xử công minh

Năm người oan đó cần mình tiếp tay.”

Rồi ông thầm nghĩ điều này:

“Công viên nhiều khỉ trong đây vô cùng

Khỉ thường giỡn rất lạ lùng

Chắc là một khỉ trong vùng công viên

Nghĩ rằng đeo sợi dây chuyền

Sẽ làm cho nó thêm duyên mặn mà

So cùng khỉ khác vượt xa

Nên khi người giữ lơ là phút giây

Khỉ ta lén trộm được ngay

Giờ đây còn giữ dây này thích ưa.”

Đại thần bèn yết kiến vua

Điều tra vụ trộm xin đưa cho mình

Vua nghe hoan hỉ đồng tình

Lính mang tội phạm dẫn trình trao quan

Quan kêu hầu cận khôn ngoan

Truyền đem năm kẻ tạm giam tức thì

Giam vào chung một phòng kia

Quân hầu rình rập để nghe bên ngoài

Nghe cho kỹ đủ mọi lời

Rồi về thuật lại tức thời cho quan.

*

Năm người nhốt kín phòng giam

Tưởng rằng thoải mái ai làm phiền đâu

Không dè dặt, chuyện cùng nhau

Chẳng còn giữ ý trước sau nữa rồi,

Thoạt tiên cố vấn thốt lời

Trách dân làng nọ: “Mi thời điêu ngoa

Chẳng hề quen biết cùng ta

Cớ sao bày đặt thật là dối gian

Khai dây chuyền, món nữ trang

Mi đưa ta giữ. Thật oan vô cùng.”

Dân làng thổ lộ nỗi lòng:

“Thưa ngài quả thật tôi không biết gì

Nào đâu trộm dây chuyền kia

Nhưng vì sợ chết tôi thì man khai

Muốn rằng đổ tội cho ngài

Quyền uy, chức lớn cạnh nơi ngai vàng

Chắc ngài cứu được dễ dàng

Cả hai thoát khỏi nỗi oan thấu trời

Xin ngài đừng giận hờn tôi.”

Đến đây tu sĩ tức thời nói ngay:

“Này ông cố vấn lạ thay!

Anh kia không trộm, không hay biết gì

Chẳng đưa ông dây chuyền chi

Sao ông khai đã trao về cho tôi?”

Ôn tồn cố vấn trả lời:

“Xin ông bớt giận, hai người chúng ta

Quyền hành lớn trong hoàng gia

Cho nên tôi nghĩ chắc là dễ hơn

Kéo ông vào vụ này luôn

Hai người giải quyết bớt phần khó khăn.”

Chợt nghe nhạc sĩ cằn nhằn:

“Vậy ông tu sĩ vu oan cho người

Dây chuyền đâu có đưa tôi

Sao ông thêu dệt những lời xấu xa?”

Giọng ông tu sĩ thiết tha:

“Theo tôi suy nghĩ ông mà bị giam

Nhạc thêm tình cảm chứa chan

Lại càng thú vị, lại càng du dương

Nên nhân vụ trộm nữ trang

Tôi bèn khai dối mở đường giúp ông.”

Giọng cô kỹ nữ vang phòng:

“Này tên nhạc sĩ gian hùng gớm ghê

Ta đây nào có quen mi

Chưa hề nói chuyện, có hề gặp đâu

Sao mi gian dối trước sau

Trộm kia đổ tội hại nhau tàn đời?”

Chợt ông nhạc sĩ cả cười:

“Ôi nàng kỹ nữ tuyệt vời dáng hoa

Xin đừng giận giữ cùng ta

Ta khai gian dối để mà cầu mong

Rằng nàng sẽ bị giam chung

Năm người có dịp vui cùng đấy thôi.”

*

Năm người can phạm thốt lời

Chỉ riêng cô kỹ nữ khai chân thành

Không hề thay đổi lời mình,

Bốn người kia cũng quả tình vô can.

Nấp rình nghe được rõ ràng

Quân hầu về thuật cho quan ngọn ngành

Nghe xong quan nghĩ thật nhanh:

“Chính là bọn khỉ trên cành trộm thôi

Trước đây mình đoán đúng rồi

Dây chuyền ta phải thu hồi lại ngay.”

Quan bèn thảo kế hoạch hay

Sai người làm giả nhiều dây, nhiều vòng

Đồ trang sức đẹp vô cùng

Sai quân bắt khỉ ở vùng công viên

Cho đeo đồ giả vào liền

Đeo xong thả chúng về trên cây cành

Rồi quan ra lệnh lính canh

Hãy theo rõi khỉ loanh quanh chớ rời

Hãy nhìn kỹ khắp nơi nơi

Thấy dây bị trộm tức thời ra tay

Rượt theo bắt lấy khỉ này

Chính là kẻ trộm sợi dây chuyền rồi.

*

Khỉ ăn trộm ung dung ngồi

Canh chừng dây chuỗi giấu nơi hốc cành

Đến khi dáo dác nhìn quanh

Thấy bao khỉ khác cạnh mình lăng xăng

Vừa nhảy nhót, vừa khoe khoang

Thân đeo vòng chuỗi, nữ trang rẻ tiền

Khỉ bèn tỏ ý khinh liền:

“Những đồ giả đó chẳng nên tự hào

Dễ gì so với ta sao

Dây chuyền ta có ai nào sánh ngang.”

Khỉ moi lấy món nữ trang

Đeo lên trên cổ, nghênh ngang chuyền cành

Thế là lập tức lính canh

Nhận ra dây chuỗi, rượt nhanh theo liền

Khỉ ta chạy trốn cuồng điên

Đu cành, nhảy nhót dây chuyền rớt ra

Rơi ngay xuống đám cỏ hoa

Lính canh lượm lấy thật là mừng thay

Đưa quan trình báo vua ngay.

Đầu đuôi chuyện khỉ vùng này trộm dây

Quan bèn thuật lại vua hay

Rồi thưa: “Những kẻ trước đây oan tình

Dù cho nhận tội về mình,

Khỉ là thủ phạm đích danh chuyến này!”

Nghe xong vua phán: “Lành thay,

Vừa nhiều sáng suốt lại đầy khôn ngoan.

Trộm vì túng quẫn, tham lam,

Dối vì sợ hãi dâng tràn con tim,

Còn như sự thật khuất chìm

Thời cần suy xét mới tìm được thôi.”

Vua ban thưởng, khen hết lời

Khen quan hiền trí là người có công.

 

NHẬN DIỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT:

Quan đại thần hiền trí điều tra ra vụ trộm

là tiền thân Đức Phật.

Tâm Minh Ngô Tằng Giao

(phỏng dịch theo bản văn xuôi

THE MYSTERY OF THE MISSING NECKLACE

Ch 1: One Crime Leads To Another

Ch 2: The Mystery Is Solved

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

_______________________________________________________

{jcomments on}