Nhà thơ Thụy Khanh tới thăm vợ chồng nhà văn Nhật Hoàng. Vừa mới thấy

TK thì ông Nhật Hoàng chào hỏi với mấy câu rất thân mật, vô tư là
“hồi này nom chị có vẻ bệ vệ quá nhỉ”. Họ  ăn uống, vui chơi hết ngày
rồi chia tay…

Về nhà, Thụy Khanh cứ vẩn vưong suy nghĩ mãi về chữ “bệ vệ” mà nhà văn
dùng khi welcome mình…Bà tự hỏi, chẳng lẽ bây giờ mình quá mập rồi
chăng? Chắc là tại mấy ngày Lễ Tết vừa qua ăn quá nhiều thịt thà, bánh
ngọt…

Tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo hiện nay là mối quan
tâm lớn đối với bà con mình vì họ đã ý thức đựoc rằng ăn như vậy sẽ
đưa tới bệnh tim mạch. Nhưng làm sao để giảm chất béo? Giảm chất béo
nào? Giảm tới mức nào?

Xin mách bà con mấy mẹo sau đây:

Trước hết phải hiểu rõ chất béo là gì? Chất béo từ đâu mà có? Có bao
nhiêu loại chất béo?

Rồi cũng nên nhớ rằng chất béo rất cần thiết cho cơ thể vì chúng có
nhiều vai trò quan trọng trong như là chuyên chở các vitamin tan trong
dầu mỡ, cung cấp năng lựong, cấu tạo thành tế bào, sản xuất một số
hormone, bao che cho các bộ phận nội tạng sinh tử như tim, thận, bảo
vệ cơ thể với sức lạnh bằng những lớp mỡ dưới da…Không có chất béo con
ngừơi không sống đựoc. Chất béo không xấu nếu tiêu thụ vừa đủ. Chúng
chỉ xấu nếu ta tiêu thụ quá nhiều so với nhu cầu.

Thế nào là nhiều?

Các nhà dinh dưỡng đều khuyên là chỉ nên dùng không quá 30% tổng số
năng lượng mỗi ngày, tức là khoảng 600 calories/ngày. Trong tổng số
này chỉ 10% là chất béo no. Cụ thể là không quá 30gr/ngày trong đó 4
gram do chất béo đa không no. Trên thực tế thì nhiều người tiêu thụ
vượt quá số lượng này với các loại thực phẩm như lòng heo, tim cật
động vật hoặc phở gà lại thêm vài quả trứng non cộng thêm một thìa
nước  béo vàng ngậy.

Thế nào là chất béo no hoặc không no?

Chất béo đựoc cấu tạo bởi các nguyên tử carbon và hydrogen. Chất béo
no (saturated fat) là chất béo có đầy đủ các nguyên tử hydrogen cho
nên rất khó phân hóa trong cơ thể. Loại này có nhiều trong thịt bò,
gà, heo, lòng đỏ trứng, sữa, tôm cua sò hến, thực phẩm đã chế biến.
Cũng có trong vài loại dầu thực vật như dầu dừa, dầu cọ, dầu cocoa.
Chất béo no thường có dưới dạng đặc. Dầu dừa có tới 92% là chất béo no.

Còn chất béo không no(Unsaturated Fat):

Đó là các chất béo thiếu một vài nguyên tử hydrogen trong cấu trúc. Có
trong dầu thực vật, dễ dàng bị phân tách trong cơ thể và ở dạng lỏng
trong không khí. Có hai loại:

-CB đơn không no: thiếu một cặp nguyên tử hydrogen, như
dầu olive, đậu phụng, vừng, canola.

-CB đa không no thiếu từ 2 nguyên tử Hydrogen trở lên như
dầu bắp, hướng dương, đậu nành, bông gòn.

Chất béo vô hình là gì?

Đó là chất béo trong thực phẩm chế biến như bánh ngọt,
bánh bích quy trong đó nhà sản xuất đã cho thêm nhiều loại chất béo để
tăng hương vị khiến cho món ăn hấp dẫn ngon hơn mà cũng bắt mắt quyến
dũ hơn. Đôi khi họ còn xịt một lớp dầu dừa trên bánh để bánh ròn hơn
khi ăn và ngoại hình bóng bảy mời chào.

Chè ba mầu đẩu bánh lọc mà thêm vài thìa dầu dừa vào chắc chắn là ngon
miệng hơn nhưng ngày nào cũng ăn thì cũng hơi bị tăng rủi ro bệnh tật
cho trái tim yêu dấu đấy.

Làm sao để cắt giảm chất béo trong thức ăn?

-Loại bỏ hết mỡ trong thịt như da gà vịt, vân mỡ của miếng
thịt bò, thịt heo

-Dùng các loại sữa đã giảm chất béo xuống tới 2% hoặc
không có chất béo. Với trẻ em, cần uống sữa nguyên chất cho tới 2 tuổi
để các cháu có đầu đủ chất béo cho sự tăng trưởng.

-Giảm tiêu thụ thịt bò, heo, gà vịt, đừng uống sữa nguyên dạng.

-Với thịt các loại, nên hấp, luộc nhiều hơn là chiên rán

-Nấu thịt, để nguội cho chất béo đông lại rồi vớt bỏ.

-Nhớ đọc nhãn hiệu hiệu thực phẩm trong đó có ghi rõ thành
phần các chất dinh dưỡng.

Ngoài ra, thay vì  ăn 1 quả trứng thì ăn 2 lòng trắng trứng.

Còn cholesterol là gì?

Cholesterol là một dạng chất béo lưu hành trong dòng máu.
Cholesterol có tự nhiên trong một vài loại thực phẩm như lòng đỏ
trứng, nội tạng động vật nhưng đa số (90%) cholesterol là do gan và
vài mô bào khác trong cơ thể sản xuất từ các chất béo bão hòa (no) mà
ta tiêu thụ.

Mặc dù là thành phần tự nhiên trong máu, nhưng khi quá
cao, cholesterol sẽ gây ra một số rủi ro cho sức khỏe. Những lý do đưa
tới cao cholesterol là chế độ dinh dữong sai, lạm dụng rựou bia hoặc
bệnh bẩm sinh.

Khi ta tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa hơn lả nhu cầu thì
lựơng cholesterol sẽ gia tăng. Chúng tràn ngập mạch máu khiến cho
thành động mạch trở nên dày, cứng và bệnh cao huyết áp sẽ xảy ra. Lâu
ngày, thành động mạch trở nên yếu, lồi ra mỏng đi và tới một lúc nào
đó sẽ rách vỡ, đưa tới cơn suy tim hoặc tai biến động mạch não.

Có 3 loại cholesterol:

a.Cholesterol tỷ trọng thấp LDL và cholesterol tỷ trọng
rất thấp VLDL. Cả hai đều có khuynh hướng là bám dính vào thành động
mạch khiến cho sự lưu thông của máu bị rối loạn và từ đó là rủi ro đưa
tới bệnh tim.

b.Cholesterol tỷ trọng cao HDL được coi như tốt vì chúng
có thể quét bỏ các chất béo khác kết dính ở thành động mạch.

Làm cách nào để giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt?

Thay đổi tập quán ăn uống có thể giúp ta hạ mức độ
cholestertol xấu và nâng cao cholesterol tốt.

a.Tăng tiêu thụ rau, trái cây dù là tưoi, đông lạnh hoặc trong hộp.

b.Ăn nhiều thực phẩm có chất xơ hòa tan trong nứoc như
rau, cám yến mạch (oat bran)

c.Tăng tiêu thụ các loại cá vì cá có nhiều chất béo
omega-3 có thể hạ cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt.

c.Dùng dấu thực vật nhiều hơn là mỡ động vật.

e.Uống một ly nhỏ rựou vang đỏ mỗi ngày cũng giảm kết tụ
cholesterol trên thành động mạch.

Ngoài rủi ro bệnh tim mạch, tiêu thụ quá nhiều chất béo có thể gây ra
ung thư không?

Đây là vấn đề đang đựoc các nhà khoa học nghiên cứu và chưa có kết
luận chính xác. Tuy nhiên, một số nghiên cứu  cho hay, một chế độ dinh
dưỡng nhiều chất béo có thể gây ra ung thư vú và ung thư ruột già-trực
tràng.